Yaşam standartlarının günden güne değişmesi bireylere yalnızca sosyal hayatlarında yenilikler ve değişimler sunmamakla birlikte, aynı zamanda ekonomik açıdan da ciddi sıkıntılara yol açabilmektedir. Bu durum bireylerin sosyal hayatlarını da doğrudan etkilediğinden en çok merak edilen konulardan biri de enflasyon olmuştur. Özellikle günümüz ekonomisi ve şartları göz önüne alındığında enflasyon sık sık gündeme gelen ve aratılan bir başlık olarak karşımıza çıkmaktadır. Peki enflasyon aslında nedir? Enflasyonun sebepleri ve ortaya çıkardığı olumsuz sonuçları nelerdir? İşte tüm bu merak dilen soruların cevaplarını aşağıdaki yazıda detaylarıyla bulabilirsiniz.
Enflasyon aslında nedir?
Enflasyon en temel anlamıyla mal ve hizmet bedellerinde uygulanan fiyatın artmasıdır. Buna ek olarak mal ve hizmet bedelleri zaman içerisinde artma veya azalma gibi değişkenlikler de gösterebilir. Kısacası burada vurgulanması gereken durum, enflasyonun belli bir mal veya hizmete özgü bir fiyat artışının olmadığıdır. Açıklamak gerekirse, enflasyon ürün veya hizmet bedellerinin genel düzeyinin baz alınarak sürekli bir artış göstermesi durumudur. Buradan yola çıkarak, belirli ürünlerinin fiyatlarının alışılagelmiş bir süreç boyunca artması ya da tüm hizmet ve ürün fiyatlarının tek bir seferde artması durumuna enflasyon diyemeyeceğimizi belirtmek isteriz. Yani, fiyatlar genel düzeyde sürekli ve farkedilebilir bir şekilde arttığı durumlarda enflasyon gözlemlenmektedir.
Enflasyonun artması ve düşmesi bireylerin yaşam standartlarını etkileyen iki durumdur. Bunu açıklamak gerekirse, enflasyonun düşmesi bireylerin alım gücünün artması demek olmamakla beraber; bireylerin ürün veya hizmetle buluşmasını daha mümkün kulan bir durum olarak bilinmektedir. Kısacası enflasyonun düşmesi fiyatların daha az artması demektir.
Enflasyonun sebepleri nelerdir?
Enflasyon uygulaması istenmeyen bir yaptırım olmasıyla ünlüdür. Enflasyon en fazla kaynak bakımından görece fazla imkanı olmayan ancak beklenilenden fazla nüfusa sahip ülkeler arasında görülmektedir. Bunun sebebi kaynak açısından zengin olmayan artı tüketici sayısı fazla olan bir ülkede elde edilen kaynakların tüketiciye ulaştırılması sırasında açıklığa kavuşmaktadır. Bu noktada enflasyonun nedenlerini bilmekte fayda var. Bu nedenlerden bazıları aşağıdaki gibi listelenebilir: Ülkedeki toplam harcamaların toplam gelirlerden daha fazla olması,
Üretim miktarının çeşitli nedenlerle azalması,
Ülkeye karşılıksız olarak dış piyasalardan giren para, altın, döviz miktarının artması, bu sebeple gün geçtikçe kötüye giden ülke ekonomisi,
Tedavüldeki para arzının artması,
Üretim faktörlerinin fiyatlarındaki artışların fazla olması,
Teknolojik yenilikler, yapısal bozukluklar veya yetersizlikler gibi.
Enflasyonun ortaya çıkardığı olumsuz sonuçlar nelerdir?
Enflasyon büyümeyi olumsuz şekilde etkiler. Belirsizlik ortamı üretim ve verimliliği negatif yönde etkiler. Ortaya çıkan belirsizlik ortamı bireylerin refahlarını etkilemele birlikte faiz oranlarının da yükselmesine sebep olur.
Enflasyon artmasıyla birlikte paranın satın alma gücü düşer.
Enflasyon nedeniyle gelir dağılımında bozulma yaşanır.
Satın alma gücü giderek düşerse bu durum para birimine olan güveni azaltır ve dolarizasyona yol açar. Yüksek enflasyon ortamında ulusal paranın alım gücü düştükçe satın alma gücünü koruyan yabancı para birimlerine tercih artar.
Enflasyon oranı nasıl hesaplanmaktadır?
Enflasyon hesaplamalarında TÜİK tarafından belirlenen bir formülasyon kullanılmaktadır. Bu formülasyona göre resmi istatistik kurumları uygulanacak enflasyonu hesaplamak adına her ay benzin istasyonları, hizmet sektörü, muayenehaler gibi pek çok yeri incelemektedir. Bu sistem çerçevesinde enflasyon hesaplamak adına 2 seçenek ortaya çıkmaktadır;
Bir önceki yılın aynı ayına göre;
[(Xt/Xt-12) X 100] -100
Bir önceki aya göre;
[(Xt/Xt-1) X 100] -100
X= Endeks Değeri
t = Cari Ay
t-12 = Bir önceki yılın aynı ayı
t-1 = Bir önceki ay
