Türkiye Halk Bankası (Halkbank), Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) esnaf ve sanatkarların finansman ihtiyaçlarının uygun koşullarda karşılanması amacıyla yüzde 50 faiz indirimli kredi desteği sağlayacak. Söz konusu faiz indirimi, kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında faaliyet gösteren esnaf ve sanatkarlar için yüzde 100 olarak uygulanacak.
Halkbank tarafından esnaf ve sanatkarlara kredi kullandırılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, Türkiye ve KKTC'de esnaf ve sanatkarların finansman ihtiyaçlarının uygun koşullarda karşılanması amacıyla faiz indirimli kredi imkanı sunuluyor. Geçmiş yıllarda alınan kararlar kapsamında Halkbank tarafından, Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (ESKKK) kefaletiyle veya doğrudan esnaf ve sanatkarlara kullandırılmış olup bakiyesi 2022, 2023 ve 2024 yıllarına devreden krediler ile 1 Ocak 2022-31 Aralık 2024 döneminde Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliğine (TESKOMB) bağlı bölge birliklerine ortak olan ESKKK'ler kefaletiyle veya kefaleti olmaksızın Bankaca doğrudan esnaf ve sanatkarlara kullandırılacak kredilere, 1 Ocak 2022-31 Aralık 2024 tarihlerinde geçerli yüzde 50 faiz indirimi uygulayacak.
Söz konusu faiz indirimi, TESKOMB'a bağlı bölge birliklerine ortak olmayan ESKKK'ler kefaletiyle geçmiş yıllarda yayımlanmış Bakanlar Kurulu kararları doğrultusunda kullandırılan ve bakiyesi 2022, 2023 ve 2024 yıllarına devreden krediler için de geçerli olacak.
- Geleneksel işlerdeki esnafa yüzde 100 faiz indirimi
Geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında (el dokuma işleri, bakır işlemeciliği, çini ve çömlek yapımı, sedef kakma ve ahşap oyma işleri, kaşıkçılık, bastonculuk, semercilik, yazmacılık, yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği, çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık ve bu işlere benzerlik gösterdikleri Bakanlıkça kabul edilenler) faaliyet gösteren ve "Esnaf Vergi Muafiyet Belgesi" sahibi esnaf ve sanatkarlara ise aynı dönemler için yüzde 100 faiz indirimi uygulanacak.
Ayrıca, Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında, kredi başvuru tarihi itibarıyla en az 1 yıllık ustalık belgesine sahip olan ve ustalık belgesiyle ilgili meslek kolunda son 1 yıl içinde kendi adına işletme kurduğunu belgeleyen girişimci esnaf ve sanatkarlara da yüzde 100 faiz indirim desteği verilecek. Bu destekten son bir yıl içinde ticari faaliyetini veya vergi mükellefiyetini sonlandıranlar faydalanamayacak.
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından sağlanan hibe ve faizsiz kredi desteğinden yararlananlar hariç, "KOSGEB Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi"ni bitiren, başvuru tarihinde 30 yaşını tamamlamamış genç girişimci esnaf ve sanatkarlara KOSGEB tarafından onaylanan projelerini Bankaya sunmaları durumunda 100 bin liraya kadar yüzde 100 faiz indirim oranı uygulanarak kredi kullandırılabilecek ancak bu imkandan bakiyesi 2022, 2023 ve 2024 yıllarına devreden kredi borcu bulunanlar yararlanamayacak.
Esnaf ve sanatkarlara makine, ekipman ve demirbaş alımları, iş yeri modernizasyonu veya ham madde ve döner sermaye ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla 30 bin liraya kadar kullandırılan kredilerden bakiyesi 2022, 2023 ve 2024 yıllarına devreden krediler için yüzde 100 faiz indirim oranı uygulanacak.
Ertelenmiş, taksitlendirilmiş veya yeniden yapılandırılmış kredi borcu olup geri ödeme süreci devam eden esnaf ve sanatkarlara, vadesi/taksit vadesi geçmiş borcu bulunması durumunda, tasfiye olunacak alacaklar hesabında borcu bulunanlara ise söz konusu borç tamamen ödenmeden bu Karar kapsamında kredi kullandırılmayacak.
- Ekonomik İstikrar Kalkanı kapsamında kullandırılan krediler istisna
Kredi kullandırılacak esnaf ve sanatkarlara, geriye dönük bir yıllık süre dikkate alınarak en fazla iki defa faiz indirimli kredi kullandırılabilecek ve toplamda geri ödemesi devam eden faiz indirimli kredi hesap sayısı ikiyi geçemeyecek. Bu kararın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden ikiden fazla faiz indirimli kredisi bulunan esnaf ve sanatkarların kredileri, Karar kapsamında izlenecek, durumları bu maddeye uygun hale gelene kadar yeni kredi kullandırılmayacak. 2020 ve 2021 yıllarında “Ekonomik İstikrar Kalkanı” paketi kapsamında esnaf ve sanatkarlara kullandırılan krediler, kullandıran tarihinden itibaren bu fıkra hükmünden istisna tutuldu.
Başvuru tarihi itibarıyla son 5 yılda, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının faiz veya hibe desteği niteliğindeki desteklerinden faydalanan esnaf ve sanatkarlara bu karar kapsamında aynı işletme için aynı konuda faiz indirimli kredi kullandırılmayacak. Kredi kullanacak esnaf ve sanatkarlardan, son 5 yıl içinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca sağlanan aynı konuda faiz veya hibe desteği niteliğindeki desteklerden yararlanmadıklarına, bu desteklerden yararlandıklarının tespiti halinde faiz desteğinin iptal edileceğini kabul ettiklerine dair taahhütname alınacak.
2016 yılında uygulamaya konulan KOSGEB Sıfır Faizli İşletme Kredisi Faiz Desteği Protokolü ile 2017 yılı KOSGEB Sıfır Faizli İşletme Kredisi Faiz Desteği Protokolü kapsamında kredilerden yararlanan esnaf ve sanatkarlar ile deprem, heyelan, sel afetlerine veya terör olaylarına maruz kalmaları nedeniyle "KOSGEB Acil Destek Kredisi Programı"ndan yararlananlar, "Yiyecek ve İçecek Hizmeti Faaliyetlerinde Bulunan İşletmelere Koronavirüs Salgını Nedeniyle Verilecek Ciro Kaybı Desteği ile Esnaf ve Sanatkarlar ile Gerçek Kişi Tacirlere Koronavirüs Salgını Nedeniyle Verilecek Hibe Desteği"nden faydalanan esnaf ve sanatkarlar bu fıkra hükmünden istisna tutuldu.
- Kredi döviz alımında kullanılamayacak
Kullandırılacak krediyi talep eden esnaf veya sanatkardan, faal bir şekilde esnaflık faaliyeti yapmakta olduğunu ve ticaret odasına kayıtlı bir ticari işletmenin ortağı veya sahibi bulunmadığını beyan eden bir taahhütname alınacak.
Kredinin tahsisi aşamasında esnaf ve sanatkarlardan bu karar kapsamında tahsis edilen kredinin faaliyet alanı dışında kıymetli maden ve döviz alımında, diğer yüksek riskli finansal araçlarda, harcama yapılıncaya kadar bankada tutulanlar hariç vadeli mevduatta, portföy yönetim şirketlerinde ve aracı kurumlarda ya da bunlar dışında herhangi bir kredi verende ve herhangi bir yatırım aracında kullanılmayacağına dair taahhütname alınacak. Amacı dışında veya gerçeğe aykırı beyanlarla kullanıldığının tespit edilmesi halinde kredi, gelir kaybı uygulamasından çıkarılacak.
Bankanın, bu karar kapsamında açılan kredilerden doğacak gelir kayıpları, kredilerin faiz tahakkuk tarihlerinde bankanın kooperatif kredilerine özgü kaynak maliyeti dikkate alınarak belirlediği cari faiz oranları ile esnaf ve sanatkarlara uygulanan indirimli faiz oranları esas alınarak hesaplanacak. Gelir kayıpları, ilgili yıl bütçelerine bu amaçla konulan ödenekten Hazine ve Maliye Bakanlığınca karşılanacak.
