Hürriyet gazetesi sosyal güvenlik uzmanı Noyan Doğan, yeni düzenleme ile kimlerin nasıl etkileceğini yazdı...
EYT'LİYE DESTEK PRİMİ KALKIYOR, PRİM ORANI ARTIYOR
Kanun teklifi, sosyal güvenlik alanında da önemli değişiklikler içeriyor. Bunlardan birincisi, en düşük emekli aylığının 10 bin liradan, 12 bin 500 liraya çıkarılması ki, bu konuya önceki yazımda değinmiştim. İkinci önemli değişiklik ise EYT'li çalışana sigorta prim desteğinin kaldırılıyor olması. Üçüncüsü ise kısa vadeli sigorta kolları prim oranının yüzde 2.25'e artırılması. Bu düzenlemeler kimi, nasıl etkileyecek anlatayım?
Geçen yılın mart ayında EYT düzenlemesi ile birlikte emekli olanların, aynı işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde bu kişilerin işverenlerine yüzde 5 oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) indirimi hakkı tanınmıştı. Neden böyle bir destek uygulandı? O dönem, istihdam piyasasında dalgalanmaları önlemek, sigortalı çalışmanın desteklenmesi ve EYT'lileri çalıştırmaya devam eden işverenlerin maliyetini azaltmak için SGDP desteği verildi.
HAZİNE'DEN ÖDENİYORDU
Peki, nedir, SGDP? Emekli olup, emekli aylığı bağlananların yaşlılık aylığı kesilmeden yeniden çalışmaya başlamaları halinde Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesiliyor. Bu kesinti hem işverenden hem de çalışandan yapılıyor. EYT düzenlemesi ile emekli olup da aynı işyerinde çalışmaya devam edenlere, yani Sosyal Güvenlik Destek Primine (SGDP) tabi çalışmaya başlamaları halinde, bu kişilerin işverenleri, yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indiriminden yararlandı. İşveren hissesi için uygulanan 5 puanlık indirim Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karşılandı. Aynı işyerinde çalışmaya devam etmeyip başka işyerinde çalışmaya başlayanlar için bu destek uygulanmıyor. Ayrıca, aynı işyerinde belirli bir süre çalışıp başka işyerine geçenler de bu destekten faydalanamıyor.
HAKSIZLIK YARATTI
İşverenler, EYT düzenlemesinden bu yana yaklaşık 1.5 yıldır bu destekten yararlanıyordu. İşte, Meclis'te görüşülen vergi tasarısı yasalaştıktan sonra artık EYT'li çalışanlar için uygulanan yüzde 5'lik prim desteği kalkıyor. Neden kalkıyor? Kanun tasarısında nedeni hakkında da açıklama getirildi. Birincisi, işverenlerin ani işgücü kaybından dolayı yaşayacakları olumsuz durum ortadan kalktı. İkincisi, EYT'lileri çalıştıran işverenler bu destekten faydalanırken, EYT dışında gerekli şartları tamamlayarak emekli olan ve SGDP'ye tabi çalışanlar için bu destekten faydalanılmamasının ayrımcılığa ve haksızlığa neden olması. Bu iki nedenden dolayı EYT'li çalıştıran işverenlere uygulanan yüzde 5'lik destek bundan sonra artık uygulanmayacak.
PRİM ORANI YÜZDE 2.25'E ÇIKIYOR
Gelelim, kanun tasarısındaki ikinci önemli değişikliğe. Tasarı yasalaştıktan sonra kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2.25'e çıkacak ve bu oranı yüzde 1.5'e indirmeye ya da yüzde 2.5'e çıkarmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Kısa vadeli sigorta kolları nedir? Özetle; kısa vadeli sigorta kolları uygulaması ile sigortalı çalışmaya başladığı andan itibaren oluşabilecek risklere karşı hem sigortalının kendisini hem de yakınlarını koruma altına alan uygulama. Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının yüzde 2'si olarak uygulanıyor ve bu primin tamamı işveren tarafından ödeniyor. Tasarı yasalaştıktan sonra bu oran yüzde 2.25'e çıkartılacak.
