Bazı vatandaşlar birikimlerini borsada değerlendirirken bazıları da döviz veya altında kalarak piyasaları takip etmekte. Büyük yatırımcılar kadar küçük yatırımcılar da faizlerin seyrini takip ederek pozisyon almaya çalışıyor.
Faizlerin artışı kadar düşüşü de finansal piyasaları etkilemektedir. Merkez Bankası tarafından öncelikli olarak alınan faiz kararı piyasaların ısınma ya da soğuma durumuna göre şekillenmektedir.
Peki faizler normal konjonktürde ya da merkezi karar vasıtasıyla düşerse neler olur?
Politika faizinin yönü
Merkez Bankası'nın her ay açıkladığı bir haftalık repo faizi (politika faizi) bankalara o hafta hangi orandan borç verileceğini belirliyor. Bu faiz artırılırsa Merkez Bankası'ndan TL satın almak pahalı olacağı için bankalar bol miktarda TL alamıyor. Faiz oranı düşük olduğu zaman ise bankalar daha rahat TL alabiliyor ve böylece kredi verebiliyorlar.
Düşüş sürecinde neler olur?
Politika faizi düşerse dolar kısa veya orta vadede genel olarak yükselir. Çünkü yabancı yatırımcılar daha az kar etmeye başladıkları için daha yüksek faiz veren ülkelere yöneleceklerdir. Amerikan Merkez Bankası FED faizi düşerse dolar, kısa ve orta vadede değer kaybeder. Bu halde Türk Lirası değer kazanacaktır. Yatırımcıların risk alma iştahı bu durumda artış kaydeder.Kredi faizi düşmesi halinde, kısa ve orta vadede talep edilen mal miktarı ve buna bağlı olarak yatırımlarda artış ve hareketlilik gözlenebilir. Bu yatırımlar orta ve uzun vadede talep enflasyonu yaratabilme potansiyeli taşıyor. Bu enflasyon ise ister istemez Türk Lirası'nın değer kaybetmesine kaynaklık teşkil eder
Borsada nasıl bir seyir izlenir?
Politika faizi düşerse borsa kısa ve orta vadede yükselişe geçer. Bu yükseliş genellikle faizlerin düşmeye başladığı dönemden önce başlayabilir. Keza buradaki yatırımcılar, düşük faizle mevduatta beklemek yerine temettü veren hisselerle benzer karı elde etme gayreti gösterir.
FED faizi düşerse borsada artış görülür.Yabancı yatırımcılar, risk alma iştahı ile paralarını borsalara veya emtia piyasalarına kaydırabilirler. Kredi faizi düştüğünde de borsa yükselir. Hem yatırım ve tüketim artacağından firmaların satışları ve karları yükselme ihtimali taşımaktadır. Dolayısı ile şirketlerin kar etme ihtimali de artacaktır.
Bankacılık hisseleri değer kazanır
Faiz düştüğü zaman önce bankacılık sektöründeki hisse senetlerinin değer kazanma ihtimali yüksektir. Faizler düşerse bankalar daha ucuza borçlanma imkanı bulur. Daha ucuza borçlanıp daha çok kişiye kredi kullandırır. Kredi kullandırmak da bankaların karını yükseltir. Faizin gerilemesi halinde bankacılık sektöründeki hisse senetlerinin değer kazanma ihtimali yüksektir. Ekonominin içinde yer aldığı konjonktüre göre daha sonra dayanıklı tüketim malları üreten firmaların hisse senetlerinin yükselme ihtimali belirir. Bir sonraki aşamada da inşaat sanayisinde yer alan şirketlerin hisse senetleri gelir.
Altının durumu ne olur?
Ons altın fiyatları ve Dolar/TL kuru altını etkileyen unsur.
Ons altın fiyatları artarsa gram altın veya çeyrek altın fiyatı yükselir. Ons altın fiyatlarını Türkiye'nin faiz oranı etkilemez. FED faizi veya ECB faizi etkiler.FED faiz indirirse dolar değer kaybeder ama Ons altın fiyatları değerlenir.
Dolar/TL kuru artarsa gram altın veya çeyrek altın fiyatı yine yükselir.
FED faizi de politika faizi de Dolar/TL kurunu etkiler. FED faizi inerse dolar/TL kuru gevşer ama Ons fiyatları yükselir. Biri altın fiyatlarını düşürürken diğeri yükseltir. Eğer piyasalarda ikisinin etkisi aynı ise gram altın fiyatları değişmez.
