Ucuz et ithal eden devlet, kur farkını sübvanse ediyordu. 3,80- 4 avroluk kg fiyatı 20 liraya denk geliyordu. Kur farkı bu maliyeti 30 liraya kadar çıkardı. Kurdaki yükselişin ardından gelen şarbon haberlerinin ucuz ete darbe vurmasından endişe ediliyor. Sektör temsilcileri “ithal et” üzerindeki denetimin de artmasını istiyor. Karkas olarak ithal edilen ve entegre tesislere gönderilen etler vatandaşa “kıyma ve kuşbaşı” olarak sunuluyor. Etin antrikot gibi değerli kısımlarının akıbeti ise belirsiz.
Et karaborsacıları şarbon tehlikesini ranta dönüştürmek için harekete geçti. İthal ete ilginin azalması gözleri yerli üretime çevirirken, yerli etin fiyatı son bir haftada 5 TL arttı. Fırsatçılar, önümüzdeki haftada 5 TL'lik yeni bir zam için fırsat kolluyor.
Şarbon nedeniyle başlayan ithal hayvan korkusu, et karaborsacılarını hareketlendirdi. Yerli etteki yüksek talep artışını ranta dönüştürmek isteyen karaborsacılar, fiyat artışı yapmak için harekete geçti. Piyasadaki hayvan varlığı ile fiyat belirleme gücüne sahip firmalar, yerli ete bir hafta içinde 5 TL zam yaptı. Önümüzdeki haftalarda da 5 TL'ye varan fiyatlarda yeni bir artırım planı yapılıyor. Fırsatçılar yüzünden et toptancılarında dana karkas kemikli etin fiyatı 27.5 TL'den 34-35 TL aralığına geldi. Kasaplarda kıymanın fiyatı ise 45-47 TL aralığına yükseldi.
VATANDAŞIN ETİNE İKİNCİ VURGUN
Vatandaşın ucuz et ihtiyacını karşılamak için devletin başlattığı et ithalatı, kur oynaklığıyla oluşan fark nedeniyle bir süredir sübvanse ile yürüyordu. Böylece 3.80-4 avro arasında yapılan ithalat 20 TL'nin altına geliyordu. Şu anda kur farkı ile oluşan maliyet 30 TL'ye kadar çıktı. Kur farkına ilave şarbon hastalığı ile gelen ithal et korkusu ise devletin ucuzlatılmış et organizasyonuna darbe vurma ihtimali taşıyor.
İTHALATIN ANTRİKOTU NEREYE GİDİYOR?
Konunun uzmanları ithal et sürecinde devletin denetimini daha da fazla yapmasının önemine dikkat çekiyor. Karkas olarak ithal edilen ve engetre tesislere gönderilen etler kıymalık ve kuşbaşı olarak vatandaşa sunuluyor. Fakat karkas olarak verdiği etin değerli yerlerinin ne olduğu ile ilgili sürecin denetlenmesinin önemine dikkat çekiliyor.
ÇÖZÜM, YERLİ ÜRETİMİ ARTTIRMAK
Rant vurguncularına karşı yapılacak en iyi çözümün yerli besiciliği arttırmak olacağı da belirtiliyor. Türkiye'deki hayvan varlığı, küçük çiftçilerden büyük sayıda yetiştiricilik yapan endüstriyel çiftliklere geçti. Büyük besicilerin piyasada daha fazla söz sahibi olmaları piyasa fiyatlarının oluşmasında daha etkili olmalarına da zemin hazırladı.
