Yeni Cumhuriyetin temellerinin atıldığı 1923 yılında Mustafa Kemal Atatürk,” Siyasal, askerî zaferler ne kadar büyük olursa olsunlar, ekonomik zaferlerle taçlandırılmazlarsa meydana gelen zaferler devamlı olamaz, az zamanda söner.” sözleriyle yeni bir milli banka kurulmasının elzem olduğunu ifade etmişti. İşte merak edilen İş Bankası nasıl kuruldu sorusunun cevabı haberimizde...
O dönemde Ziraat Bankası ve Osmanlı Bankası faaliyet göstermekteydi. Ziraat Bankası zirai işlemlerde kendini geliştirmiş bir bankaydı. Osmanlı Bankası yerine yeni bir banka kurulması planlanıyordu.
Cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankası, Atatürk'ün direktifleriyle İzmir Birinci İktisat Kongresi'nde alınan kararlar doğrultusunda 26 Ağustos 1924 tarihinde kuruldu.
İş Bankası ilk Genel Müdürü Celal Bayar'ın liderliğinde 2 şube ve 37 personel ile hizmete başladı. Banka, 1 milyon liralık nominal sermaye ile kuruldu.
İş Bankası'nın kurucusu Celal Bayar Mayıs 1982'de çıkan İş Dergisi'ne verdiği bir mülakatta, “Biz bismillah dedik, işe koyulduk. Atatürk ‘Git Osmanlı Bankası'ndan 250 bin lirayı al, bu işe başla' dedi” şeklinde anlatmıştır. 250 bin liranın Osmanlı Bankası'na nereden geldiği sorusuna Celal Bayar ‘Böyle bir şeyi araştırmaya lüzum görmüyorum' diyerek cevap vermiştir.
Bu konuyla ilgili Atatürk'ün yakınlarından Hasan Rıza Soyak'ın hatıralarının 2. cildinde bilgilere rastlanır. 250 BİN LİRA İŞ BANKASINA TAHSİS EDİLDİ
Soyak'a göre Hindistan Müslümanları, Mustafa Kemal Paşa'nın şahsına yaklaşık 500-600 bin lira tutarında bir para göndermiştir (yaklaşık 1 Sterlin = 7 TL). Atatürk, bu paranın 500 bin lirasını Büyük Taarruz'dan önce ihtiyaçların karşılanması için Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa'nın emrine vermiştir. Zaferden sonra bu paranın 380 bin lirası İcra Vekilleri Heyeti kararıyla Atatürk'e iade edilmiştir. Atatürk bu paranın “en faydalı bir şekilde nerede ve nasıl kullanılabileceğini” düşünmüş ve sonunda 250 bin lirasını İş Bankası'nın temel sermayesi olarak tahsis etmiştir.
Atatürk 1933 yılında Akşam Gazetesi'nde yayımlanan bir açıklamasında şöyle söylüyor: Banka, memleketimizin ekonomik durumuna çok yararlı hizmetler yapmıştır. Bence, bütün bu hizmetlerin üstünde daha büyük olan bir hizmeti de bankacılığa gençlerimizi yetiştirmiş olmasıdır. En çok bununla övünürüz. ATATÜRK'ÜN İŞ BANKASI VASİYETİ
Mustafa Kemal Atatürk'ün vasiyetinde İş Bankası hisselerinin mülkiyetinin Cumhuriyet Halk Partisi'ne bırakılmasını istemişti. Bu hisselerden oluşan kârlar ise Atatürk'ün vasiyeti üzerine Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'na aktarılıyor.
İş Bankası ortaklık yapısı:
İş Bankası Munzam Sandık Vakfı: % 39,95
Atatürk Hisseleri (Cumhuriyet Halk Partisi)*: % 28,09
Halka açık pay: % 31,96
İŞ BANKASININ İLKLERİ
İş bankası 1932 yılında Almanya'nın Hamburg ve Mısır'ın İskenderiye kentinde ilk yurt dışı şubesini kurdu.
Banka 1982 yılında Türkiye'de ilk ATM makinalarını getirdi.
1997 yılında ‘mavi hat' ismiyle ilk internet şubesini hayata geçirdi.
İş bankası finans merkezlerinin İstanbul'da toplanmasından ötürü 2000 yılında genel merkezini Ankara'dan İstanbul'a taşıdı.
