Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun 2021 Tarihli kararına göre; Bankacılık sektöründeki toplam riski 500 milyon TL ve üzerinde olan, Banka ve Finansal Kuruluş niteliğinde olmayan şirketlerin, kredi kullanabilmeleri için Kurulca yetkilendirilmiş bir derecelendirme kuruluşundan (JCR ) 31.12.2021 tarihine kadar derecelendirme notu alması gerekli.
Derecelendirme notunun kredi kullanım anında değil kredi limit tahsisi aşamasında ibraz ve talep edilmesine ve bu Kararın Kuruluş Birliklerine duyurulmasına ve Kurum internet sitesinde yayımlanmasına karar verilmiştir.
Derecelendirme faaliyeti; kredi derecelendirmesine ilaveten kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirmesi faaliyetlerini de kapsar.
Bağımsız ve tarafsız denetim
Dışsal değerlendirme notu kapsamında ele alındığında; JCR tanıtımında yer alan tanıma göre, Kredi derecelendirmesi; işletmelerin risk durumları ve ödeyebilirliklerinin veya borçluluğu temsil eden sermaye piyasası araçlarının anapara, faiz ve benzeri yükümlülüklerinin vadelerinde karşılanabilirliğinin derecelendirme kuruluşları tarafından bağımsız, tarafsız ve adil olarak değerlendirilmesi ve sınıflandırılması faaliyetidir.
Kurumsal ilkelere göre
Kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirmesi ise işletmelerin kurulca yayımlanan kurumsal yönetim ilkelerine uyumlarının derecelendirme kuruluşları tarafından bağımsız, tarafsız ve adil olarak değerlendirilmesi ve sınıflandırılması faaliyetidir. Pratikte; derecelendirme ihtiyacının mantığı, belirtilen skalaya giren firmaların, ortak tanınan bağımsız bir kurulca değerlendirilmesine dayanır.
Objektiflik esas
Bir firmaya kredi çalışması yapılırken; her banka kendi risk iştahı, söz konusu sektöre bakışı ve kredi yönetmeliklerine istinaden belirli bir kredi limitini tahsis eder. Bu sebeple, tamamen aynı finansal tabloların analiz edilmesine rağmen, aynı firma için belirlenen kredi limiti bazı bankalarda daha yüksek, bazı bankalarda ise daha düşük olabilir. Dışsal derecelendirme ise firmaların objektif değerlendirme notlarını oluşturmak içindir. Bu sayede kredi talep eden firmanın istihbarat ile mali analiz süreçleri kısalır ve değerlendirmede standart sağlanmış olur. Söz konusu dışsal derecelendirme notu ise bir yıl süreyle geçerlidir.
BDDK tarafından yetkili
Yapılan düzenleme kapsamında JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş. Türkiye'de kredi notu verme konusunda BDDK tarafından yetkilendirilmiş tek derecelendirme kuruluşudur. Söz konusu kurum; Japan Credit Rating Agency ortaklığına ilave olarak, Türkiye'de faaliyet gösteren 17 banka, Borsa İstanbul A.Ş., Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği ve iki Meslek Birliği'nin iştirakiyle faaliyetlerine devam etmektedir.
Söz konusu karara istinaden; herhangi bir bankada, kredi limit tahsisi aşamasında, toplam riski, talep edilen kredi dâhil 500 milyon TL üstünde olan firmaların 31.08.2021 tarihine kadar derecelendirme notunu henüz almamışlar ise JCR ile sözleşme imzalamış olması beklenmektedir. Aksi durumda firmaların bankalardaki kredi teklif tahsis süreçleri sekteye uğrayabilecektir.