Kira artış oranlarının %45'e düşmesiyle birlikte kiracılar haklarını merak etmeye başladı. Özellikle yüksek kira bedelleriyle oturanlar, kira bedelini düşürmek için dava açıp açamayacaklarını sorguluyor. Hürriyet Gazetesi yazarı Oya Armutçu'nun sorularını yanıtlayan Ankara Barosu'ndan Avukat Murat Tezcan, kiracıların da ev sahipleri gibi kira uyarlama davası açabilmek için 5 yıllık süreyi beklemek zorunda olduklarını belirtti.
KİRACI KİRA UYARLAMA DAVASI AÇABİLİR Mİ?
Avukat Tezcan, Türk Borçlar Yasası'nın "Aşırı İfa Güçlüğü" başlıklı 138. maddesine göre, kira bedelinin uyarlanması için dava açılabileceğini ifade etti. Ancak konut ve çatılı işyerleri için açılan davalarda, 5 yıl dolmadan uyarlama davası açılamayacağına dair kararlar mevcut. Yani, 5 yıl dolmadan kiracılar da uyarlama davası açamaz.
KİRACI EVİ TAHLİYE EDEBİLİR Mİ?
Kiracı, sözleşme süresinin sonunda kanuni bildirim sürelerine uyarak evi boşaltabilir. Fakat, süresi dolmadan taşınmak isterse, benzer koşullarda yeniden kiralanana kadar makul süre için kira ödeme yükümlülüğü bulunur. Bu nedenle kira bedelinden memnun olmayan kiracılar, sözleşme süresi bitiminde veya belirtilen süreyi göz önünde bulundurarak evi tahliye edebilir.
EV SAHİBİ BİR YILINI DOLDURAN KİRACIYA KARŞI NE YAPABİLİR?
Bir yıllık kira sözleşmesi olan kiracılar için artış oranı sözleşmedeki hükümlere göre belirlenir, ancak bu oran, geçen yılın tüketici fiyat endeksine göre belirlenen üst sınırı geçemez. Eğer kiracı, bu oranın altında bir artış yapmışsa, ev sahibi eksik kalan kısmı talep edebilir. Taraflar arasında artış oranı konusunda anlaşmazlık varsa, ev sahibi dava açarak kira artış oranının belirlenmesini isteyebilir.
BİR YILLIK SÖZLEŞME SONA ERDİĞİNDE EV SAHİBİ KİRACIYI ÇIKARABİLİR Mİ?
Belirli süreli sözleşmelerde, sürenin bitiminden en az 15 gün önce bildirim yapılmadığı sürece sözleşme aynı koşullarla bir yıl daha uzar. Ev sahibi, yalnızca sürenin bitimini gerekçe göstererek kiracıyı çıkaramaz.
KİRA BEDELİ AYNİ OLARAK ÖDENEBİLİR Mİ?
Kira bedelinin ayni olarak ödenmesi yasal olarak mümkündür.
HİSSELİ TAŞINMAZLARDA KİRA BEDELİ KİME ÖDENİR?
Hisseli taşınmazlar için kiracının tüm kira bedelini tek bir mal sahibine banka kanalıyla ödemesi yeterlidir.
BEŞ YILINI DOLDURAN KİRACILAR İÇİN TESPİT DAVASI AÇILABİLİR Mİ?
Beş yılı dolduran konut kiralarında ev sahibi, kira bedelinin emsal bedellere göre yeniden belirlenmesi için dava açabilir. Bu durumda kira bedeli tüketici fiyat endeksi ve emsal kira bedellerine göre belirlenir; gerektiğinde eski kiracı için %20'ye kadar indirim yapılabilir.
ON YILINI DOLDURAN KİRACILARA KARŞI EV SAHİBİ NASIL BİR YOL İZLEYEBİLİR?
On yılını dolduran konut kiralarında ev sahibi, kira sözleşmesini sona erdirme hakkına sahiptir. Ancak her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmalıdır.
ON YILINI DOLDURAN KİRACI OTOMATİK OLARAK TAHLİYE ETMEK ZORUNDA MI?
Altı aydan uzun süreli kiralamalarda, kiracı on yılı doldurmuş olsa bile doğrudan tahliye zorunluluğu yoktur. Tarafların isteği önemlidir; ev sahibi kiracının kalmasını isterse, kira sözleşmesi devam edebilir.
