Son 10 yılı saymazsak küresel ekonomiyi peşinden sürükleyen ülke son yüzyılda ABD oldu. Çin'in dünya ekonomisindeki yeri ise ABD daha önceki durgunlukları tetiklediğinden beri önemli ölçüde büyüyüp küresel liderliğe evrilmiş durumda.
Ancak bu kez küresel yavaşlamayı ABD değil Çin tetikliyor. Oysa bundan önceki dört küresel durgunlukta başrol ABD'li tüketicilerdeydi. Financial Times'a göre bu kez koronavirüs küresel büyümeyi vuracak.
Bugün Çin, küresel büyümenin yaklaşık üçte birini oluşturuyor ki bu oran ABD, Avrupa ve Japonya'nın toplamından daha fazla bir büyüklüğü ifade ediyor.
Aslında Çin'in büyümesinde bir yavaşlama söz konusu. Ancak buna rağmen ekonominin tabanı yine de kanlanarak artmış durumda. Çin'in gayri safi yurtiçi hasıla büyümesi on yıl önce yüzde 9,4 iken, geçen yılı yüzde 6.1'de tamamladı. Ancak büyümenin tabanına bakıldığında 10 yıl öncesine göre yüzde 188 oranında bir genişlemeyi görmek mümkün.
Bu durum şunu ortaya koyuyor. Çinli tüketicilerin ve işçilerin bugün yaptıkları üretim ve tüketim eskisinden çok daha önemli bir yer tutuyor.
Andy Rothman'a göre 2019'da küresel ekonomik büyümeyi Çinli tüketiciler sürükledi.
KÜRESEL PİYASALARI KORONAVİRÜS ENDİŞESİ SARDI
İşte bu nedenlerle perakendeden seyahate, turizmden hizmet sektörüne kadar birçok alanda Çin'de başlayan ve küresel yayılım gösterme işaretleri ortaya koyan koronavirüs ciddi endişe yaşanıyor.
Global Strateji ve Araştırmalara göre, Çinli turistler bu noktada çok değerli. Çünkü diğer ülke vatandaşlarına göre gittikleri yerlerde daha uzun süre kalıyor ve daha fazla para harcama eğilimindeler.
Örneğin Çinli turistler ABD'de, ortalama 18 gün kaldılar ve kişi başına 7.000 dolar harcadılar.
Haberinde koronavirus küresel büyümeyi vuracak başlığını kullanan FT'nin hazırladığı tabloya göre en büyük zararı ise Güney Kore ekonomisi görecek. Onu Hong Kong, Tayland ve Malezya izleyecek.
Korona salgını Güney Asya ülkelerinin büyümesi ağırlıklı olarak etkilenirken Avrupa'da Rusya ve Almanya bunları izliyor görünüyor. ABD ve İngilete ile Çin'in komşusu Hindistanda virüs salgının büyümeye etki daha düşük daha görünüyor.
Dünyanın büyük ekonomilerinin yer aldığı listede koronavirüsten negatif yönde etkilenmeyen tek ülke ise Türkiye. FT'nin hazırladığı tabloya göre koronavirüs salgını sırasında Türkiye ekonomisi beklenenden binde 5'ten fazla bir büyüme sağlayacak.
ÖNCE TİCARET SAVAŞI VURDU
Ticaret savaşı nedeniyle ABD'de Çin harcamaları zaten yavaşlamıştı. Virüs etkisi ile yavaşlama sürerken, Asya ve Avrupa da Çinlilerin büyümelerine yaptığı katkıdaki kaybı hissedecek görünüyor. Bunun da ağırlıklı olarak turizme bağımlı perakende, restoranlar, lüks ürünler ve her türlü hizmet sektöründe olacağını söylemek mümkün.
Goldman Sachs'a göre, Çin, 2020'nin ilk çeyreğinde yüzde 0.4 oranında büyüyecek. Kurum ABD büyümesinde de benzer bir artış olacağını tahmin ediyor. Yeni salgına iyimser yaklaşan ekonomistler, 2003'teki Sars salgını sırasında, Çin büyümesinin sadece yüzde 10'luk güçlü bir toparlanmaya başlamadan önce kısa bir süre gerilediğine dikkat çektiler. Ancak o zamanlar Çin, bugünkü yüzde 16'ya kıyasla, küresel büyümenin sadece yüzde 4'ünü ifade ediyordu. Çinli tüketici harcamaları neredeyse gelişmiş değildi ve Çin turizmi hala büyük ölçüde gelişim halindeydi. Ekonomistler sonuç olarak "koronavirüsün küresel büyüme üzerindeki olumsuz etkisi 2003'ten daha yüksek olabilir ”diyor.
HUBEI TEDARİK ZİNCİRİNİN ÖNEMLİ BİR HALKASI
Yavaşlamaya yalnızca Çinli tüketiciler değil üretim üssü de sayılabilecek Hubei'deki karantina da etkili olacak gibi görünüyor. Çünkü Hubei bölgesi tedarik zincirleri için büyük bir alan. Seyahat yasakları insanların çalışmasını ve fabrikaların üretim yapmaya devam etmesini zorlaştırdı. Çin'in tedarik zincirinde yaşanacak aksama sonucu ABD ile yaptığı ticaret anlaşmalarındaki taahhütlerini karşılayamaması sonucunu doğurabilir.
Son durumun özellikle teknoloji alanında olmak üzere ABD ve Çin işletmeleri arasındaki yakın bağlantılı sektörler arasında jeopolitik bir etki yaratması kaçınılmaz.
Teknoloji sektöründe yaşanacak sarsılma, enerji ve malzeme girdilerini etkileyebilir ve bu da pazarın yeniden düzenlenmesi için katalizör etkisi yapabilir.
Uzmanlara göre ABD, koronavirüsle ile ilgili etkilerden bağımsız olarak 2008 mali krizinden bu yana büyüme stratejisini sıfıklamak için ideal olan varlık fiyat enflasyonundan daha fazla gelir elde etme fırsatını kaçırdı. Uzun vadede ekonomik güvenliği sağlamanın tek yolu ise bu görülüyor.
Kaynak: Superhaber