Dünya gazetesinden Naki Bakır, konut piyasasındaki hareketliliği değerlendiği yazısında dikkat çeken rakamlara yer verdi.
Parasal sıkılaştırma ile durgunluğa giren konut sektöründe ağustos ayında başlayan canlanma izleyen üç ayda da ivme kazanarak devam etti. Kasım ayında özellikle ipotekli (banka kredisi ile) satışlarda geçen yılın aynı ayına göre üç kattan fazla artışla adeta patlama yaşandı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Türkiye genelinde toplam konut satışları kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 63,6 artarak 153 bin 14 adet oldu.
Daha çok konutu yatırım aracı olarak değerlendiren alıcılara yapılan peşin satışların yüzde 48,6 artışla 132 bin 210 adede yükseldiği kasım ayında, orta gelir grubunun müşteri profilini oluşturduğu kredili (ipotekli) satışlar ise yüzde 315,7'lik rekor artışla 21 bin 804 adede ulaştı. Kredi ile satılan konutların geçen yıl kasımda yüzde 5,6 olan payı, bu yıl aynı ayda yüzde 14,2'ye kadar yükseldi.
Konut satışlarında bu yıl adet bazında tüm zamanların en yüksek ekim ayı yaşanırken, son veriler de tüm zamanların ikinci en yüksek kasım ayına işaret etti. 2021'nin kasım ayındaki 178 bin 814 adetlik satıştan sonraki ikinci en yüksek kasım ayı satış sayısı bu yıl gerçekleşti.
Faizde düşüş-fiyatta artış beklentisi tetikledi
Konut satışlarında ağustostan bu yana yaşanan canlanmada; fiyatlarda artış, faizde düşüş beklentisinin etkili olduğu tahmin ediliyor. Konut kredisi faizleri henüz yüksek olmakla birlikte, ikamet amaçlı alım yapan orta gelir grubunun ileride kredi yeniden yapılandırma seçeneğini de öngörerek fiyatlar yükselmeden alıma geçme refleksi ile hareket ettiği, yatırımcı tip alıcıların da parasal sıkılaştırma döneminde aşırı yükselen faizin cazibesi dolayısıyla uzunca bir süredir mevduat başta TL enstrümanlarda tuttukları fonları buradan çözerek konut alımına yöneldiği, bu gelişmelerin satışları tetiklediği belirtiliyor.
On bir ayda 1,3 milyon konut satıldı
Ocak-kasım döneminde toplam konut satışları yüzde 16,4 artışla 1 milyon 265 bin 388 adede ulaştı. Bu kapsamda peşin satışlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23,4 artışla 1 milyon 130 bin 179 adet olarak gerçekleşti. Kasım ayındaki rekor artışla birlikte on bir ay itibarıyla 135 bin 209 adede yükselen ipotekli satışlar ise bu harekete rağmen geçen yılın aynı dönemindekinin yüzde 21,3 altında kaldı. Toplam satışlarda banka kredisi ile alınanların geçen yıl ocak-kasım döneminde yüzde 10,7 olan payı bu yıl aynı dönemde yüzde 15,8'e ulaştı.
400 binden fazla sıfır konut satıldı
Konutta ilk el satışlar kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 61,7 artışla 49 bin 274, ikinci el satışlar yüzde 64,6 artışla 103 bin 740 oldu. On bir aylık dönemlere göre yüzde 24,2 artan ilk el konut satışları 407 bin 832 adede, ikinci el satışlar da yüzde 13 artışla 857 bin 556 adede ulaştı.
İlk on bir aydaki toplam konut satışı, 2023 yılının tümünde 1 milyon 225 bin 926 olan sayının üzerinde gerçekleşti. Aralık ayı ile birlikte bu yılın tümündeki satışlarının 2023 düzeyini aşarak, 2022'deki 1 milyon 485 bin 622 adetlik satış sayısına yaklaşması bekleniyor. Tüm yılların en yüksek satış sayısına 1 milyon 499 bin 316 adetle 2020 yılında ulaşılmıştı.
Üçte biri üç büyük ilde satıldı
Ocak-kasım döneminde Türkiye genelinde konut satış sayısının en fazla olduğu iller nüfusuyla orantılı olarak sırasıyla 204 bin 12 adetle İstanbul, 114 bin 769 adetle Ankara ve 68 bin 668 adetle İzmir oldu. Satışlar geçen yılın aynı dönemine göre İstanbul'da yüzde 16,6, Ankara'da yüzde 11,5, İzmir'de yüzde 17,8 arttı. İlk on bir ay itibarıyla ülke genelindeki satışlarda İstanbul yüzde 16,1, Ankara yüzde 9,1, İzmir yüzde 5,4 pay aldı. Buna göre toplam satışların yaklaşık üçte biri üç büyük ilde gerçekleşti.
On bir aylık satışlarda üç büyük ili 66 bin 585'le Antalya, 45 bin 913'le Bursa, 40 bin 582 ile Mersin, 37 bin 206 ile Gaziantep, 32 bin 463'le Konya, 29 bin 813'le Tekirdağ ve 29 bin 637 adetle Kocaeli izledi. On ilde satılanlar 669 bin 648 adetle toplam satışların yüzde 52,9'unu oluşturdu.
KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova: Kredi faizlerinin düşmesi lazım
Düşük ve orta gelire hitap eden markasız konutlarda anlamlı bir canlılık oldu. Faiz, borsa, altın, kripto gibi yatırımlardan kazanan yatırımcının 'konut fiyatları artışa geçecek' öngörüsü ile alıma yöneldiği kanaatindeyiz. Faiz düşüşü olması halinde bu etki genele sirayet edecektir. 2025 2. çeyreğinden itibaren bir hareketlenme olacağı düşünüyoruz. 2024 sonunda konut satışlarının 1,4 milyonu aşacağı kesinleşti.
AYİDER Başkanı Hakan Şişik: Konut almanın tam zamanı
Ekim ayındaki konut satışlarındaki sıçrama kasım ayında da devam ediyor. Özellikle ipotekli satışlardaki belirgin artış, kredi kullanımının etkili olduğunu gösteriyor. Bu dönem yüksek kredi maliyeti olmasına rağmen kredi çekilip ev alınmasıyla ilgili en avantajlı dönem. Kira geliri nedeniyle gayrimenkul almak isteyenler için önemli bir fırsat. Konut fiyatları yükselmeden uygun fiyata konut almak için doğru zaman dilimi.
EgeYapı GYO Genel Müdürü Didem Güneş: Biriken talebin etkisi büyük
Rakamlardaki artışta talebin etkisi çok büyük. Konut fiyatlarında artış beklentisinin insanları harekete geçirdiğini düşünüyorum. Daha önce de vurguladığım gibi talepte asla bir durgunluk yok, satış ofislerimizde bunu hep hissettik. Sadece konut kredisine ulaşmak zor olduğu için üreticilerle veya kendi başlarına yatırımcılar formül üretmek için zaman kaybetti. Ancak son 5 ayda özellikle harekete geçtiklerini görüyoruz.
Bursa fiyat artışında birinci il oldu
Emlakjet, 2024 yılına dair kapsamlı gayrimenkul raporunu ve kasım ayı verilerini paylaştı. Rapor, Türkiye genelinde konut fiyatlarının görece durağan bir seyir izlediğini, ancak bazı bölgelerde farklı eğilimlerin dikkati çektiğini ortaya koyuyor. Satılık konut fiyatlarında İstanbul ve Aydın'da % 1'lik düşüş yaşanırken, Bursa % 6'lık artışla en yüksek fiyat değişiminin kaydedildiği il oldu. Ankara'da % 5, Konya ve Balıkesir'de %3, İzmir, Mersin ve Adana'da ise % 2'lik fiyat artışları gözlemlendi. Kiralık konut fiyatlarında ise genel olarak bir değişim yaşanmazken, yalnızca Adana'da %3'lük artış dikkati çekti. Rapor, Türkiye genelinde konut piyasasının sakin seyrettiğini ancak bölgesel bazda, özellikle Bursa, Ankara ve Adana gibi illerde fiyat hareketlerinin öne çıktığını gösteriyor.
Yabancıya satışlarda düşüş
Yabancılara yapılan konut satışları kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,2 azalarak 2 bin 151 adet oldu. Kasım aylarına göre toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 2,5'ten yüzde 1,4'e geriledi. Bu yıl yabancılara yapılan konut satış sayısının en fazla olduğu illerin 780 adetle İstanbul, 752 adetle Antalya ve 191 adetle Mersin olduğu belirlendi. Yabancılara yapılan konut satışları ocak-kasım döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35,1 azalarak 21 bin 363 adede geriledi. Geçen yıl toplam satışlar içinde yüzde 3 olan yabancıların payı, bu yıl aynı dönemde yüzde 1,7'ye indi.
Dünya