Türkiye'de kripto para ticaretine olan ilgi, üretimine de kaydı. Birçok şirket kripto para madenciliğine milyonlarca lira yatırım yaptı. Ayrıca bireysel olarak madenciliğe de ilgi hızla arttı. Ancak kripto para üretiminin popülaritesi, devamında kaçakçılığı beraberinde getirdi.
Emniyet, son bir yılda 10 binin üzerinde kaçak kripto para sistemi (mining) yakaladı, yapılan operasyonların piyasa bedeli ise 200 milyon lirayı geçti. Türkiye'de serbest olan kripto para madenciliğinin neden kaçak yollarla yapıldığını araştırdık ve karşımıza milyonlarca liralık vergi vurgunu çıktı. Örneğin; ortalama bir mining sisteminin kurulumu için alınacak ekipman toplamının 700 bin lira olduğunu varsayalım. Kurulan sistemin aylık 30-40 bin lira civarında bir getirisi olduğunu düşünelim. Yurt dışından ithal edilen bu sistemin, vergisi ödenerek ve yasal yollarla ülkemize geldiğinin altını çizmekte fayda var. Ancak aynı sistemi kaçak yolla (vergisiz) kurmanın bedeli 100 bin liraya kadar düşüyor. Bu tatlı kar, fırsatçılar için ciddi bir gelir kapısı haline dönüşmüş durumda.
PARÇALAR AYRI AYRI İTHAL EDİLİYOR
Yurt dışından hazır şekilde kripto para üretimi sistemini getirmek mümkün değil. Mining sistemi için ayrı ayrı parçalar ithal edilerek, kurulumun Türkiye'de yapılması gerekiyor. Dolayısıyla her parça, ayrı vergi dilimine giriyor. Böylece maliyet artıyor. Vergiden kaçmak isteyen fırsatçılar da kaçak yolla bu parçaları Türkiye'ye sokuyor. Türkiye'de kurulu mining sistemlerinin çoğunun kaçak olduğu belirtiliyor. Devletin vergi kaybı ise milyonlarca lirayı buluyor.
KOZMETİK VE TEKSTİL ÜRÜNÜ DİYE GİRİYOR
Sistemin kurulabilmesi için gerekli olan ekipman daha çok kargo veya kara yolu ile Türkiye'ye giriş yapıyor. Anakart veya çip gibi küçük materyaller olduğundan dolayı denetimlerden kaçabiliyor. Sistemin kasası, ekranı veya soğutma cihazları çok büyük meblağlar etmediği için, Türkiye'den tedarik edilebiliyor. Kaçak olarak gelen ürünler, sistemin beynini oluşturan ve mekanizmayı kontrol eden ekipmanlardan oluşuyor. Kargo yoluyla gelen ürünler, kozmetik veya tekstil ürünü kodlarıyla gönderiliyor. Ürünlerin Sirkeci veya Eminönü'nden piyasaya dağıldığı iddia ediliyor.
KONUTLARDA YANGIN RİSKİNİ ARTIRIYOR
Kripto para madenciliği için ciddi şekilde elektrik harcanması gerekiyor. Dolayısıyla üretimin elektrik altyapısına uygun olması şart. Ancak bu işi kaçak yolla yapanlar, evlere gelen elektrik şebekesini kullanıyor. Durum böyle olunca, birçok ev ve sitede elektrik kesintileri yaşanıyor.
Tüketimin arzı karşılayamadığı bazı konutlarda çeşitli aparatlar kullanarak çekimin güçlendirilmesi sağlanıyor, bu da yangınlara yol açıyor. Emniyete son dönemde konuyla ilgili ciddi şikayetler geliyor. Birçok sitede elektrik kesintisi yaşandığı ihbarları alınıyor. Anadolu'da ise üretim yapılan yerlerde kaçak elektrik kullanıldığı iddia ediliyor.
"BASKIN RİSKİ YOK", "GÜVENLİ SİTE"
Kaçakçılar yalnızca madencilik değil, ayrıca bu sistemlerin sosyal medya veya e-Ticaret platformlarından satışını da yapıyor. e-Ticaret sitesine konulan ilanlarda 16 milyon liraya kadar yükselen mining sistemleri olduğu görülüyor. Sistemin getirisine göre fiyatlar değişiyor. 300 bin liralık bir mining sistemi kurmak da mümkün. İlanların açıklamalarında "Faturasız" "Ücretsiz bakım" gibi ibareler yer alıyor. Sistemin fiyatına göre aylık getirisi de belirtiliyor. Yalnızca kripto para madenciliği için kullanılacak ürünler değil, bu işin madenciliğini kaçak yolla yapmak isteyenler için alternatif seçenekler de sunuluyor. Bazı ilanlarda "Güvenlikli site" "Baskın riski yok" gibi ibareler de yer alıyor.
