Putin'in Hindistan ziyaretinde Çin'e karşı ortaklık girişimi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e Hindistan ziyaret sırasında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Savunma Bakanı Sergey Şoygu eşlik edecek.

Uluslararası alanda büyük ilgi görecek zirvede, masanın Hint tarafında Başbakan Narendra Modi, Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ve Savunma Bakanı Rajnath Singh bulunacak.

Modi ve Putin, 2014'ten bu yana 19 kez bir araya gelirken yarınki zirvede, iki ülke silahlı kuvvetlerinin lojistik destek anlaşmasının yanı sıra savunma sanayisi, teknoloji ve ticaret alanlarında da anlaşmaların imzalanması bekleniyor.

Son dönemde ilişkilerin en dikkat çekici gündem maddesi ise Rusya'nın Hindistan'a yaklaşık 5 milyar dolar tutarındaki S-400 füze sistemi satışı oldu.

Rusya, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana yakın ilişki içinde bulunduğu Hindistan'ın savunma sanayisi ihtiyaçlarının yaklaşık yüzde 60'ını temin ederek Yeni Delhi yönetiminin önde gelen savunma tedarikçisi oldu.

İlişkiler istikrarlı bir şekilde seyrederken, taraflar uluslararası platformlarda dayanışma sergiliyor. Bölgesel meselelerde dayanışma

Rusya, Pakistan'a karşı Hindistan'ın yanında pozisyon alırken, Yeni Delhi yönetimi ise Moskova yönetimini eleştiren uluslararası çevrelere mesafeli duruyor.

Hindistan son yıllarda ABD ve diğer Batı ülkeleriyle yakınlaşma politikası izlemesine karşın Rusya ile bağlarını korumaya özen gösterirken Rusya ile Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) gibi çok sayıda uluslararası oluşumda aynı safta durdu.

Rusya, ŞİÖ'de geleneksel rakiplerinden Çin'i dengelemek amacıyla Hindistan'a ihtiyaç duyarken, Çin ise Güney Asya'da en önemli jeopolitik ortağı gördüğü Pakistan'la ilişkilerine altyapı yatırımlarından savunma sanayisi iş birliğine kadar her alanda derinlik kazandırıyor.

Moskova ve Yeni Delhi yönetimleri, Afganistan'da da özellikle Taliban döneminde beraber hareket ediyor. Taraflar, Afganistan'ın terör örgütlerinden temizlenmesi ve bölgenin uyuşturucu merkezi haline gelmemesi konusuna vurgu yapıyor. Taliban öncesi dönemde Afganistan'a büyük altyapı yatırımları yapan Hindistan, Taliban yönetimi üzerinde Rusya ile baskı kurulması konusunda hemfikir.

Çin ve Hindistan arasındaki sınır anlaşmazlığının yaşandığı Ladakh krizinde ise Rusya, iki tarafı Eylül 2020'de Moskova'da buluşturarak krizi fırsata çevirme ve gerilimi düşürme ortamı yaratmıştı. Hindistan'ın ABD projelerine ilgisi Rusya için kaygı konusu

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'a göre, ABD, Hindistan, Japonya ve Avustralya'nın oluşturduğu Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (QUAD) ittifakı, Asya Pasifik bölgesindeki tarihsel ve evrensel iş birliği formatına zarar veriyor. Moskova yönetimi, bu ittifakın bir anlamda ABD'nin Çin dışında kendisini de çevrelediği bir oluşum halini alacağından kuşkulanıyor.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı ise Rusya'ya kaygıların anlaşıldığını ancak "farklılıkların ilişkilere zarar veremeyeceğini" yineliyor.

Rusya'nın yer aldığı askeri tatbikatların çoğuna katılan Hindistan, ilişkilerin sıcaklığını korumaya özen gösteriyor.

QUAD ittifakı konusunda Rusya'ya güvenceler veren Hint yönetiminin Dışişleri Sekreteri Harsh Vardhan Shringla, Moskova yönetiminin Rusya'nın tedarikleri olmadan "gemilerimiz yüzemez, uçaklarımız uçamaz" açıklamasıyla ilişkinin bağımlılık tarafını itiraf etmişti.

Buna karşın, Hint ordusu, Quad ittifakı kapsamında ekim ayında Bengal Körfezi'nde yapılan "Malabar 2021" ortak tatbikatında da yer aldı.

ABD, ilk kez Atom Enerjisi Yasası'nda bir istisna yaparak Hindistan'ın sivil nükleer teknolojiye tam erişimine imkan sağlamıştı.

Rusya Federal Askeri Teknik İş Birliği Servisinden yapılan açıklamaya göre, ilk parti S-400 hava savunma sistemlerinin yıl sonuna kadar Hindistan'a ulaşması gerekiyor.

Washington yönetimi, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi alması karşısında Hindistan'ı yaptırım uygulamakla tehdit ederken, Yeni Delhi yönetimi, tehditlere rağmen S-400 sistemlerinin temin süreçlerini hızlandırdı.

Hindistan, S-400 tedarik anlaşmasının ABD Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) öncesinde yapıldığını iddia ediyor.

Yeni Delhi yönetimine destek veren Amerikalı bir grup Cumhuriyetçi senatör de yasa tasarısı teklifiyle, Çin'e karşı oluşturulan birliğe zarar verebileceği endişesiyle Avustralya, Japonya ve Hindistan'ın CAATSA yaptırımlarından muaf tutulmasını önerdi.

Savunma alanındaki iş birliğiyle öne çıkan Hint-Rus ittifakı aynı istikrarı, 2019-2020'de ticaret hacminin 11 milyar dolar civarında seyretmesiyle ekonomi alanında sergileyemedi.

Taraflar, 2025 ticaret hacmi hedefini 30 milyar dolar olarak belirlerken, Ağustos 2019'da imzalanan Avrasya Ekonomik Birliği ile Hindistan arasındaki serbest ticaret anlaşmasının bu seviyeyi yakalamak için önemli bir adım olduğu kaydediliyor.

İki ülke, savunma sanayisindeki iş birliklerinde yeni modeller geliştirmeye devam ederken, Hindistan Savunma Bakanlığı, 25 Kasım'da Rusya menşeli AK-203 model otomatik tüfeklerin ülkede üretilmesine yönelik anlaşmanın onaylandığını duyurdu.

Hindistan'ın Rusya ile 2019'da yaptığı ve 2025'te teslim edilmesi planlanan 3 milyar dolarlık Akula tipi denizaltı anlaşması da bulunuyor.

Rus Askeri İş Birliği Dairesi Başkanı Dmitry Shugayev, Hindistan'la Rusya arasında beş uzun menzilli füze sistemini içeren ve 2018'de imzalanan yaklaşık 5 milyar dolarlık S-400 tedarik anlaşması kapsamında ilk sevkiyatın yıl sonuna kadar teslim edileceğini açıkladı.

2020 yılı küresel silah ithalatının yüzde 9,5'ini yaparak Suudi Arabistan'dan sonra en fazla silah alımı yapan Hindistan, ABD, Fransa ve İsrail gibi savunma sanayisi ihracatçıları açısından önemli pazarlar arasında yer alıyor.

AA-Nuri Aydın