Yılın üçüncü çeyreğiyle ilgili bilançolarını açıklayan şirketlerin büyük bir kısmı kârlılıklarını artırdı. Yüzde 20'leri aşan ciro artışı ile yüzleri gülen patronlar, pandeminin olumsuz etkilerine rağmen yılsonu hedeflerinin üzerinde sonuç bekledikleri mesajını veriyor. Faiz ve kur farkında kaynaklı baskılardan kaynaklanan yatırım maliyet artışına rağmen yapılan bu açıklamaların moral verici olduğunu düşüyorum. Buna rağmen, ‘Memleket uçurumun kenarında' diyen kesimlerin olumsuz mesajlarının devam ettiğini görmek de doğrusu şaşırtıcı geliyor. Dahası yıl içinde ard arda yapılan halka aralardaki performans yatırımcıların ülke ekonomisine duyduğu güvenin bir belgesi niteliğinde. Bu yılın ilk üç çeyrek döneminde gerçekleştirilen halk arzlar, işlem sayısı ve elde edilen gelir bakımından 2020'nin tamamını geride bıraktı.
Yılın ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre gerçekleşen halka arz işlemi sayısı yüzde 87, gelirler ise yüzde 99 arttı. Teknoloji, sağlık hizmetleri ve sanayi alanındaki işlemler, yatırımcı ilgisi bakımından ön planda olmayı sürdürdü. 2021 yılının üçüncü çeyreğinde 547 halka arz işlemi ile 106,3 milyar dolar gelir elde edilirken, ilk dokuz aylık dönemde 1.635 işlem ile 330,7 milyar dolar gelir kaydedildi. 'Memeleket batıyor' diye çığırtkanlık yapanların kucağına küpe olması gereken bu gelişmeleri iyi gözlemlemek gerekiyor.
Tabi ki eksikler var, tabi ki herşey günlük güneşlik değil. Dört yıl önce yapılan seçimin ardından Cumhurbaşkanlığı yönetim sistemiyle tanışan ülkenin karşılaştığı birçok badire arasında ekonomiyle ilgili olanları bir bir saydığımızda olumlu gelişmelerin olumsuz gelişmelere nazaran daha az olduğunu görürüz. Ancak halkın geçim standardı yükselirken karşılaşılan sorunların büyük bir kısmının geçmişin birikimlerinden kaynaklandığını da unutmamak gerek. Erdoğan kabinesinden ağırlıklı olarak umutlu görünen şirketlerin yöneticilerinin 2018 ve 2019 planlarını arzu ettikleri şekilde gerçekleştirmiş olmaları 2023 hedeflerine bir adım daha yaklaşmalarına vesile olmuştu. 2020'de baş gösteren COVİD-19 salgınına rağmen bilançosunda geriye düşen halka açık şirket sayısı beklenenden az oldu.
Veee geldik 2021'in son aylarına…Şirketlerin 9 aylık bilançoları bir bir açıklanıyor. KAP üzerimden gelen rakamlara bakılırsa, yine büyüme odaklı bir tablonun olduğunu görüyoruz. Bunlardan birkaçını paylaşacak olursak;
* Havalimanı işletmeciliğinde Türkiye'nin dünyadaki lider markası TAV Havalimanları yılın ilk yarısında iç hatlarda 16,6 milyon, dış hatlarda 20,6 milyon olmak üzere toplam 37,2 milyon yolcuya hizmet verdi. Şirket, üçüncü çeyrekte başlayan normalleşme dönemi ile birlikte TAV'ın da dış hat yolcusunda önemli artışlar yaşandı. Dış hat yolcusu işimizin en kârlı bölümünü oluşturduğu için bu görece normalleşme ile ciro 2019'a kıyasla önemli ölçüde telafi edildi. Şirketin net borcu 2021'in ikinci çeyreğine kıyasla yüzde 6 oranında azaldı. Tabloya genel olarak baktığımızda TAV'ın çok iyi bir üçüncü çeyrek geçirdiğini söyleyebiliriz.
* Üçüncü çeyrekte yüzü gülen başka bir şirket de Anadolu Isuzu oldu. Şirket 2021 yılının ilk 9 ayında 40,3 milyon TL kâr açıkladı.
* Son üç yılda gerçekleştirdiği yatırımlarla yüz akı olan şirketler listesinde üst sıralarda yer alan ASELSAN'ın brüt kârı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 52 seviyesinde artarken; Faiz, Amortisman ve vergi öncesi kârı (FAVÖK) geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 36 artış göstererek 2,5 milyar liraya yükseldi. FAVÖK marjı yüzde 24 olarak gerçekleşti. ASELSAN'ın net kârı da 3,1 milyar lira seviyesine ulaştı. Şirketin özkaynaklarının aktife oranı yüzde 59 olarak gerçekleşti. Bakiye siparişleri toplamı ise 9,3 milyar dolar seviyesine ulaştı.
* Otomotivde ise öncü markalardan olan Tofaş ise yılın üçüncü çeyreğinde 580,5 milyon TL konsolide net kâr elde ederken, şirketin yılın ilk 9 ayındaki toplam net kârı 2 milyar 64 milyon TL'ye ulaştı.
Buna göre şirketin 2021 yılının 3. çeyreğindeki net kârı bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 13 oranında, 9 aylık dönemde ise yaklaşık yüzde 80 oranında yükselmiş oldu. Tofaş'ın toplam perakende satışları, 2021'nin ilk dokuz ayında yüzde 2 artarak 91 bin 935 adet olarak gerçekleşti. Şirketin hafif araç pazarındaki payı 2021 yılı ilk 9 ayında 1,8 puan azalarak yüzde 16,5 oldu. Üretim cephesinde ise; 2021 yılının ilk 9 ayında, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 3,9 artış kaydederek 166 bin 733 adet olarak gerçekleşti. Tofaş'ın yılın ilk 9 ayında gerçekleştirdiği yatırımlar ise toplam 799 milyon lira oldu.
* Bankacılık cephesinde de benzer bir tabloyu gördük. Örneğin, Akbank'ın 2021 yılının ilk dokuz ayındaki finansal sonuçları olumlu seyretti. Bu süre içerisinde ekonomiye sağlanan kredi desteği 330 milyarı nakdi olmak üzere toplam 400 milyar TL seviyesine çıkaran banka, toplam mevduatını 350 milyar liraya aktiflerini ise 590 milyar liraya ulaştırdı. Banka, 2 milyar 564 milyon lira vergi karşılığı ayırarak yılın ilk 9 aylık döneminde 7 milyar 344 milyon lira konsolide net kar elde etti.
*Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş de, 9 ayda 2.674.680 bin lira konsolide ciro elde etti ve brüt karı 932.328 bin lira olarak gerçekleşti.
Örnekleri ard arda sıralamak mümkün. Bu olumlu gelişmelere rağmen birileri kalkıp da, 'Memleket batıyor!' çığırtkanlığını meslek edinmişse, onlara diyeceğimiz tek bir cümle olacak: 'Siz nerede yaşıyorsunuz beyler?'
Sırası gelmişken, 'Millette para yok!' diyenlere de seslenmek isterim. 'Paran olsa ilk önce ne yapmak istersin?' sorusunu yönelttiğimiz bir vatandaş için konut ve arabanın ne kadar gözde olduğunu hepimiz biliyoruz. Millet, birikimini öncelikle bu iki alanda değerlendiriyor. Nitekim, Türkiye'de konut satışları Eylül 2021'de bir önceki senenin aynı ayına göre yüzde 7,6 artttı ve 147 bin 143 oldu. 2021'in ilk dokuz ayında yapılan toplam konut satışları ise yine geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre yüzde 18,3 azalışla 949 bin 138 oldu. Açıklanan toplam satışların 287 bin 156 adedinin 1. el, 661 bin 982 adedi is ikinci el konutlardan oluşuyor. Verilerle devam edelim....Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılı Eylül ayı raporuna göre trafiğe kayıtlı toplam taşıt sayısı 25 milyon 22 bin 960'a ulaşmış. Eylülde trafiğe kaydı yapılan toplam taşıt sayısı 92 bin 996 olarak açıklandı.
Ez cümle... herşey ortada iken, her yönüyle resmî rakamlar açıklanmaya devam ederken, fakirlik edebiyatı yapıp, 'Memleket uçurumun kenarında' diye çığırmanın bu memleket insanına yapılacak en büyük kötülük olacağının bilinmesinde yarar var.
Mehmet Canıtatlı
