Non-Fungible Token (NFT) yani “Takas Edilemez Token”lar; görsel ve işitsel sanat eserleri, bilgisayar oyunlarının ögeleri ve videolar gibi gerçek dünyadaki nesneleri temsil eden dijital varlıklar.
Genellikle kripto para birimleriyle çevrimiçi olarak alınıp satılırlar ve birçok kripto parayla temelde aynı yazılımı kullanarak kodlanırlar.
Ne zaman kullanıma girdi?
NFT'ler 2014 yılından beri kullanımda olsalar da son dört yılda dijital dünyada alım ve satım işlemlerine konu olmaya başlamışlardır. Kasım 2017'den bu yana NFT'lere yaklaşık 174 milyon dolar harcanmıştır.Alım-satıma konu olan ürünün kendisine ulaşımın zor ya da imkânsız olduğu hallerde NFT'ler bir anlamda orijinal bir dijital görüntü mülkiyeti olarak da tanımlanmaktadır. Tıpkı yerleşik para birimlerine Bitcoin'in dijital bir cevap olarak sunulması gibi, NFT'ler de bugünün sanat koleksiyonlarına sahip olabilmek için dijital bir alternatif gibi lanse edilmektedir.
Hangi anlama geliyor?
Dr. Ahmet Tevfik Albayrak ve Dr. Genco Fas'ın değerlendirmesine göre; Ekonomide, takas edilebilir bir varlık, örneğin para gibi, kolayca değiştirilebilen birimlere ya da parçalara sahip olan bir şeydir. Örneğin, 100 TL'lik bir banknotu, iki adet 50 TL'lik banknot ile değiştirdiğinizde elinizdeki değer yine aynı olacaktır.
Nasıl çalışıyor?
Resim ya da tarihi yapılar gibi eserler, benzersiz oldukları için değerlidir. Ancak dijital dosyalar kolayca ve sonsuz çoklukta çoğaltılabilir. İşte NFT'ler sayesinde sanat eserleri gibi maddi varlıklar, satın alınabilen ve satılabilen bir dijital sahiplik sertifikası oluşturmak için "tokenize edilebilir".
Tıpkı kripto para birimlerinde olduğu gibi, NFT'lerin de kime ait olduğu blok zinciri olarak bilinen ve ağ üzerinden paylaşılan bir muhasebe defterinde depolanmaktadır. Kayıtlar, dünya çapında binlerce bilgisayar tarafından tutulduğu için sahte olamazlar. NFT'ler ayrıca eserin sahibi sanatçıya, örneğin gelecekte gerçekleşecek herhangi bir token satışından kesinti yapabilme ya da üst limit hakkı veren akıllı sözleşmeler de içerebilir.
Değeri ne kadar?
Teorik olarak, herkes kendi çalışma ya da varlıklarını NFT olarak satmak için tokenize edebilir. Son zamanlarda da milyonlarca dolarlık satışların manşetlere çıkması bu alandaki ilgiyi körüklemiştir. Twitter'ın kurucusu Jack Dorsey'in, Twitter'da attığı ilk tweet'in NFT'sini tanıtması ve tekliflerin 2,5 milyon dolara kadar ulaşması, yine ünlü bir dijital sanatçı, Mike Winklemann'ın 5.000 çizimden oluşan arşivini NFT olarak 69,3 milyon dolara satmış olması bu alandaki bilinen örneklerdir.
