Netlog Yurtiçi Nakliye ve Dağıtım Operasyonları Başkanı Uygar Uşar, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) araştırmasına göre her yıl üretilen toplam gıdaların yüzde 14'ünün üreticiden tüketiciye ulaşana kadar geçen süreçte heba olduğunu belirterek, "Bu oran 400 milyar dolarlık tarım ürününün tarladan sofraya ulaşana kadar çöp olduğunu gösteriyor." dedi.
Uşar, "Tarladan sofraya ulaşırken gıdada yaşanan kaybın çözümü depolama ve lojistik altyapılarının geliştirilmesi, sıcaklık kontrollü lojistiğin yaygınlaştırılmasında yatıyor." diye konuştu.
Uygar Uşar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünya nüfusundaki artışla birlikte, gıda güvenliğinin küresel anlamda en fazla tartışılan konu başlıkları arasına girdiğini kaydederek, 1900'lerin başında 1,5 milyar civarında olan nüfusun bugün 7 milyar seviyesini aştığını, bu rakamın 2050'de 10 milyara ulaşmasının beklendiğini söyledi.
Dünyada açlık sınırının altında yaşayan insan sayısının 820 milyon olduğu düşünüldüğünde gıda güvenliği ve zayiatın öneminin daha çok arttığını vurgulayan Uşar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"FAO, kısa süre önce yaptığı açıklamada gıda kaybıyla ilgili çarpıcı verileri ortaya koydu. FAO'nun araştırmasına göre her yıl üretilen toplam gıdaların yüzde 14'ü üreticiden tüketiciye ulaşana kadar geçen süreçte heba oluyor. Rapora göre, en büyük kayıp Asya bölgesinde yaşanırken, onu Kuzey Amerika ve Avrupa, ardında da Afrika takip ediyor. En fazla ziyan olan ürün tiplerinde ise köklü ve yumru bitkiler ile sebze ve meyveler öne çıkıyor. BM verilerine göre dünyadaki toplam tarımsal üretim 2,8 trilyon doları aşıyor. Yüzde 14'lük bu oran 400 milyar dolarlık tarım ürününün tarladan sofraya ulaşana kadar çöp olduğunu gösteriyor. "
Uşar, raporda yer alan bilgilere göre, dünyada kişi başına düşen soğuk hava deposu büyüklüğünde birinci sırada yer alan ülkenin küresel tarım ticaretinin liderlerinden Hollanda olduğunu söyledi.
Hollanda'da bu rakamın kişi başı bir metreküpe yaklaştığını dile getiren Uşar, "Bu rakam Danimarka'da 0,6 metreküp, Yeni Zelanda'da ise 0,5 metreküp seviyesinde. Bu ülkeleri sırasıyla ABD, İngiltere ve Mauritius takip ederken, Türkiye yaklaşık 0,24 metreküple listenin orta sıralarında yer alıyor." diye konuştu.
"İsrafla birlikte çöpe giden gıda miktarı 1,5 miyar ton"
Uşar, tüketimde yaşanan israfı da göz önüne aldıklarında dünyada çöpe giden gıda miktarının 1,5 milyar tonu aştığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Genel olarak değerlendirdiğimizde bu kaybın yaklaşık yüzde 80'ini üretim, depolama ve lojistik süreçlerindeki hata ve yanlışlıklar oluşturuyor. Tarladan sofraya ulaşırken gıdada yaşanan kaybın çözümü depolama ve lojistik altyapılarının geliştirilmesi, sıcaklık kontrollü lojistiğin yaygınlaştırılmasında yatıyor. Bu kayıplarında özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaşanmasının temel sebebi de aslında bu. Tüm bu süreçlerde yaşanan kayıpların önüne geçmek ciddi bir planlama ve yatırım gerektiriyor. Üretim alanında verimlilik ve teknolojik yaklaşımlara yeterince önem verilmemesinin yanı sıra kayıpların arkasındaki en önemli nedenlerden birisi de depolama ve taşıma sırasında yapılan yanlışlar."
Uşar, Türkiye'de üretilen ve tüketilen gıdaların yaklaşık üçte birinin çöpe gittiğini kaydederek, gıdaların yaklaşık yüzde 10'luk kısmının ise lojistik sürecinde heba olduğunu vurguladı.
Sıcaklık kontrollü lojistiğin Türkiye'de yaygınlaşmasının bu kayıpları ciddi biçimde azaltabileceğini dile getiren Uşar, Netlog olarak 2009'da kurdukları Polar XP şirketinin, bugün 21 depo ve aktarma merkezi üzerinden 500'ü aşkın sıcaklık kontrollü aracıyla Türkiye'nin her noktasına miktarı ne olursa olsun serin, soğuk ve donuk ürünlerin tarifeli dağıtımını yapabildiğini söyledi.
"Soğuk zincir ihmal edilirse vitamin değeri kayboluyor"
Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Genel Sekreteri İlknur Menlik, FAO tarafından yayınlanan raporda, dondurulmuş ürünlerin doğru taşınması durumunda gıda zayiatının aşağıya çekebileceğinin vurguladığını aktardı.
Doğru şekilde dondurulan sebze ve meyvelerin vitamin değerinin, tazelerine göre daha yüksek olabildiğine dikkati çeken Menlik, şu ifadeleri kullandı:
"Bugün Antalya'da dalından koparılan taze bir meyve, eğer sıcaklık kontrollü ortamda taşınarak İstanbul'daki satış noktasına getirilmiyorsa, bu ürünler her 24 saat içinde vitamin değerinin yaklaşık yüzde 15-20'sini kaybeder. Türkiye geneline hakim olan taşıma koşullarıyla bu meyve, Antalya'dan dalından koparıldıktan sonra ortalama 3-4 gün içinde İstanbul'a ulaşabiliyor. Dolayısıyla, bu ürünler soğuk zincir ihmal edilerek, yani açık kamyonlarda taşınırsa, bu taşıma süreci içindeki vitamin değer kaybı yüzde 60-70'i bulabiliyor."