''TOGG'a isteyen herkes ulaşabilecek''

Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) CEO'su M. Gürcan Karakaş, projede gelinen son noktayı Yeni Şafak'a değerlendirdi. Karakaş; üretim, satış, şarj altyapısı, ihracat, çarpışma testi, bayi yapısı ve batarya üretimiyle ilgili sorularımızı cevaplandırdı.

- Vatandaş ilk üretim araçları satın alabilecek mi?

Çözüm ortaklarımız ve ekibimiz 1,5 yıldır fiyat konusunu tartışıyoruz. Bizim fiyatlandırmamız 2022'nin sonu 2023'ü başında içten yanmalı bir C-SUV'un fiyatına göre rekabetçi olacak. Fiyatı o zamanki koşullar belirleyecek. Adetsel olarak baktığımızda ise kamunun bizden 15 yılda 30 bin adet alımına yönelik bir anlaşması var. Bunu ilk etapta bir yığın şeklinde alacaklarını düşünmüyorum. Zaten onlar da istemez. Dolayısıyla ilk üreteceğimiz araçlar herkese ulaşacak. 2030'A KADAR 1 MİLYON ARAÇ

Biz 2030'a kadar 5 farklı segmentte 1 milyon 80 bin adet araç üretmeyi planlıyoruz. İlk olarak yıllık üretimi 100 bin adet, sonraki üretimleri 175 bin adet olarak belirledik. Ama yoğun talep gelmesi halinde 3 ay öncesinde kapasitemizi çok hızlı artırabiliriz. İlk üretimlerimiz C-SUV ile başlayacak takip eden dönemde B-SUV ve sedan modelimiz olacak. İHRACAT İÇİN 18 AY BEKLEYECEĞİZ

Türkiye lansmanı ile birlikte ihracata hemen başlamayacağız. Kendi ülkesinde başarılı olmayan bir modelin yurtdışında başarı şansı yok. 18 ay kadar Avrupa'yı gözlemleyip başta Almanya ve Fransa gibi büyük ülkelere ihracata başlayacağız. İhracat için her yere gideceğiz diye bir zorlamamız da yok. Bu işe en yakın ülkelere öncelik tanıyacağız. İskandinav ülkeleri de buna dahil. 18 aylık bekleme süresini olgunlaşma ve talep durumuna göre 3 ay daha aşağı çekebiliriz.

- Şarj alt yapısında üretici olacak mısınız?

Şarj alt yapısında biz devletimizle ve bakanlığımızla uzun süredir koordineli şekilde çalışıyoruz. Bizim tavsiye niteliğinde sunduğumuz bir rapor oldu. Bu rapora göre nüfusun yoğun olduğu yerlerde 25 kilometrekarede bir şarj ünitesi bulundurması planını yaptık. Nüfus yoğunluğu düşük yerlerde ise bu çap 50 kilometrekareyi buluyor. Öte yandan şarj alt yapısının çözümü hususunda bir projemiz yok. Biz işin içinde bulunmuyoruz. Ama bize derlerse 'şarj ünitesi üretin' gerekirse üretiriz. STRATEJİK PARÇAYA YERLİLEŞTİRME

- Yerlilik oranınız artacak mı?

TOGG'da tüm tedarikçiler belirlendi. Tedarikçilerimizin yüzde 75'i yerli yüzde 25'i yabancı. Biz ilk etapta yüzde 51 yerlilik oranıyla pazara çıkacağız. 3 yıl içinde yüzde 68 yerlilik hedefimiz var. Stratejik teknolojilerin yerlileşmesi için çaba göstereceğiz. Bununla ilgili yatırımlarımızda başlamış durumda. TOGG'un Türkiye'ye katkısı 50 milyar avroyu, cari açığa katkısı ise 7 milyar avrodan fazla olacak.

Testler için TOGG'dan şu ana kadar kaç tane üretildi veya üretilecek?

TOGG'un uluslararası testleri devam ediyor. Amacımız EuroNCAP'te 5 yıldız almak. Şu ana kadar gerçekleşen testlerde gayet başarılıyız. Bu zamana kadar 9 testten başarıyla geçtik. Bu testler için toplamda 60'tan fazla araç üreteceğiz. Bunun üretimlerini tecrübeli ekibimizle Gebze'de bir noktada gerçekleştiriyoruz. Bunu yurtdışında da yaptırabilirdik ama hız ve esneklik için Türkiye'de yapmayı tercih ettik. HER ŞEHRE DENEYİM MERKEZİ KURULABİLİR

- Bayi yapılanmanızın son durumu nedir? Distribütörlük verdiniz mi?

Satışa yönelik çalışmalarımız var. Şu anda dünyada olmayan deneyim merkezi tarzında bir yapılanma düşünüyoruz. Ne sadece geleneksel bir bayi ne de sadece online satıştan ziyade ikisinin de yer aldığı, harmanlandığı bir deneyim merkezi üzerine düşünüyoruz. Her ilde bunlardan bir tane olabilir. Yine yoğunlukla ilgili olarak bunları planları değişebilir.

Distribütörlükle ilgili biz önünü açsak çok fazla talep var. Ama şu an bu konuyla ilgili çalışmalarımız devam ettiği için anlaştığımız veya bu durumla ilgili bir yapılanmamız yok. Şu konuda uyarıda bulunmak isterim; bizim bayimiz veya distribütörümüz gibi sipariş alanlar oldu oluyor. Vatandaşlarımız lütfen bu tip dolandırıcılıklara kanmasın. Biz sadece Cumhurbaşkanımızdan 1 sipariş aldık. Bunun dışında bir sipariş almadık ve almıyoruz. BATARYAYI YALNIZCA OTOYA ÜRETMİYORUZ

SiRO isminde bir şirket kurduk. Çözüm ortağımız Farasis ile birlikte fabrika alanında batarya üretimi yapacağız. Burada dikkatinizi çekme isterim yalnızca bataryanın bir bölümünü değil, tamamını üretmekten bahsediyorum. Bugün bunu yapabilen 5 ülke vardır. Diğerleri toplama olarak bunu yapıyor. Türkiye dünyada bu anlamda 6'ncı ülke olacak. Burada üretilen bataryalar yalnızca otomobil için veya TOGG için üretilmeyecek. Bugün baş gösteren çip krizi yarın lityum iyon krizine dönüşecek. O zaman buradaki yatırımın önemi daha da ortaya çıkacak. ENERJİ DEPOLANMASIYLA 15 MİLYAR DOLAR CEPTE KALIR

Bataryalarla ilgili dikkat çekmek istediğim bir nokta var. 2030'da Türkiye'de 2 milyon elekrikli araç olmuş olsa, bunların hepsinin mobil depolama sistemi olduğunu düşünün veya tam tersini düşünün Türkiye'nin her türlü elektrik ihtiyacını dengeleyebilirler. Türkiye'nin yıllık elektrik kaybı 15 milyar dolar civarında diye hesaplanıyor. Elektrikli araçlar ve batarya teknolojileri bu kayba çözüm olabilir. TOGG'A FARKLI NE GİBİ TEKNOLOJİLER VAR?

Biz aslında bir otomobil üreticisi değiliz. Biz bir mobilite şirketiyiz. Türkiye'de bir mobilite ekosistemi oluşturmaya çalışıyoruz. Otomobil yapmak işin en basit kısmı. Biz Türkiye'ye bu teknoloji anlayışını yerleştirmeye çalışıyoruz. İnovasyon şirketleri bizim projemizde yavaş kalıyor. O yüzden birçok startup ile çalışıyoruz. Bu startuplardan inanılmaz geri dönüşler alıyoruz. Dünyada işini en iyi yapan şirket ve mühendislerden destek alıyoruz. Bu araca daha iyi ne koyabiliriz diye uğraşıyoruz. Bizde şu anda farklı merkezi bilgisayar var. Otomobil birçok yönetim sisteminden meydana geliyor. Ama bunu tek noktadan yöneten, çözümleyen bir merkezi bilgisayar yok. Biz bunu TOGG'la yapacağız. TAI ve Aselsan'dan bu konuyla ilgili destek alıyoruz. Merkezi bilgisayarla otomobilin işlevselliği çok daha dinamik ve bağlantılı olacak. Bu teknoloji şu an bildiğim kadarıyla yalnızca Tesla'da var. FABRİKA BÜYÜYEBİLİR

Fabrika alanının yanında yer alan ve yine Gemlik tarafına doğru olan alanda genişleme olabilir. Geleceğe dönük yatırımlar için burada yer alan tahsisi için çalışmalar başladı. Öte yandan fabrikamızın montajı sürüyor. Bittiğinde içerisinde 200 robot olacak. Boyahane tamamlandı. Tüm kazanlar yerleştirildi. 3 kısımdan montaj hattı bölümü devam ediyor. O da yakında bitecek. Batarya tesisi için de inşa çalışmaları devam ediyor.