Türkiye'nin bor ihracatının bu yıl 1 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 'Dünyada tüketilen borun yüzde 62'sini biz üretip satıyoruz. Rezervin de yüzde 72'si bizde. Belki 500 yıl tüm dünyaya yetecek rezervimiz var.' dedi.

AAtölye'de Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'na konuk olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, gündeme ilişkin soruları yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu.

Dönmez, borda Türkiye'nin üretim kapasitesinin yıllık 2,6-2,7 milyon ton olduğunu, bunun 2,5 milyon tonunun ihraç edildiğini söyledi.

Türkiye'nin bu alanda dünyada pazar payında ilk sırada olduğuna dikkati çeken Dönmez, "Dünyada tüketilen borun yüzde 62'sini biz üretip satıyoruz. Rezervin de yüzde 72'si bizde. Belki 500 yıl tüm dünyaya yetecek rezervimiz var." diye konuştu.

Dönmez, dünyada yaklaşık 5 milyon tonluk bor tüketimi olduğuna dikkati çekerek, "Son derece kritik bir alan. Geçtiğimiz yıl 1 milyar doların üzerinde bir ihracatımız oldu. Bu sene de 1 milyar doların üzerinde bir ihracat gelirimiz olacak." dedi.

Bor elementinin kullanım alanının artırılmasının önemine değinen Dönmez, şunları kaydetti:

"Ar-Ge çalışmalarıyla bu ürünün kullanılabilirliğini artırmak istiyoruz. Mesela borda katma değerli uç ürünler üretme hedefimiz var. Bunun da ilk uygulamasını bu yıl hayata geçireceğiz. İki yıl önce temelini atmıştık. Bor Karbür Tesisi'ni bu yıl içerisinde üretime alacağız. Maden yüzde 100 zaten bizim. Burada teknolojiyi transfer ettik, Türkiye'de üretilecek. Hem iç piyasadaki talebi karşılayabileceğiz hem de yurt dışına bu ürünleri satabilir hale geleceğiz. Son ekonomi modelimizde Sayın Cumhurbaşkanımızın sıkça ifade ettiği, yatırım, istihdam, üretim, ihracat dörtlüsünü tamamlayan en güzel örneklerden birisi olacak. Yatırım yapıyoruz, istihdam olacak, üretimi yapacağız ve ihracata dönük çalışacağız. Bu yıl içerisinde hayata geçirmiş olacağız."

En büyük rezerv

Dönmez, nadir element rezervinde Çin'den sonra en büyük rezervin Türkiye'de bulunduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Dünyada adı konmamış bir mücadele 'savaş' varsa bu da nadir elementlerle ilgili yaşanıyor. Çünkü paranız da olsa alamayacağınız nadirlikte elementler mevcut. Altına erişebiliyorsunuz, evet pahalı ancak erişim var. Dünyada daha az bulunan, altından daha değerli elementler var. Son keşfimizle birlikte, Çin'den sonra tek sahada ikinci büyük nadir element rezervi keşfettik. Neredeyse 700 milyon tonluk bir cevherden bahsediyoruz. Bunun hepsi net üretim değil. Cevheri alıyoruz işliyoruz. Bundan 570 bin ton civarında cevheri işleyeceğiz, belirli kalemlerde ve miktarlarda bazı ürünleri elde edeceğiz."

Bu kapsamda laboratuvar çalışmalarının Türkiye'de gerçekleştirildiğine işaret eden Dönmez, "Bu yıl içinde pilot tesisimizi tamamlayacağız. Bunun da hazırlığını şu an yapıyoruz. Lityumda da benzer uygulamamız vardı. Eskişehir Beylikova'da nadir elementlerden biri olan lityumu üretiyoruz. e-mobiliteden bahsediyorsak, bunun içinde lityum, küçük hacimlerde yüksek miktarda elektriği depolamada kullanılan bir element. Başka elementler de var ancak lityum bir çok açıdan avantajlı. Lityumda da bir hamlemiz var. Pilot üretime geçmiştik, seri üretimde de yıllık 600 ton kapasiteye ulaşacağız. İlk etapta ithalatın yarısını yerlileştirmiş olacağız." ifadelerini kullandı.