Türk denizcilik sektörü, 2023 yılında, 500 milyar dolar ihracat hedefliyor.
Ülkemizin üç tarafı ve sınırlarımızın yüzde 70'i denizlerle çevrili. Nüfusumuzun yüzde 50'si deniz kenarında yaşıyor. Denizcilik, ülkemiz için yaşamsal öneme sahip bir sektör. Dünyada 80 trilyon doların üzerinde hasıla var.Bu hasılanın da 25-30 trilyon doları denizden temin ediliyor. Dünya ticaretinin yüzde 87'si, dünyada anlık satılan malların yüzde 88'i deniz yoluyla yapılıyor. Petrol ve doğalgazın yüzde 91'i deniz yoluyla taşınıyor. Yaklaşık 500 milyar dolar civarında küresel büyüklüğe sahip denizcilik sektöründe, Türkiye'nin payı yaklaşık yüzde 2 oranında.
ÖTV'siz yakıt yolcu gemilerine yaradı
ÖTV'siz yakıt uygulamasının başladığı 2004 tarihinden 2018 Ağustos sonuna kadar, toplamda sektöre 6,8 milyar TL destek sağlandı, bu desteğin %20,2'si kamu, %79.8'i özel sektör tarafından kullanıldı. 2018 yılı Ağustos sonu itibariyle, kullanılan ÖTV'siz yakıt miktarının gemi cinsleri bazında dağılımına bakıldığında; en büyük payı %46'lık oranla yolcu gemileriz ve feribotların aldığı, en düşük payı ise %1'lik oranla ticari yatların aldığı görülüyor.Balıkçı gemilerinin payı ise %26.
Dünya genelinde toplam olarak yaklaşık 1.647.500 gemiadamı bulunuyor. Bu gemiadamlarının 777.000 adeti zabitan
sınıfı, 873.500 adeti tayfa sınıfı.
Gemiadamı sayısı
Toplam gemiadamı sayısı son beş yılda yaklaşık % 24 arttı. Gemiadamı arz talep dengesi incelendiğinde, 2020 yılından itibaren gemiadamı talebinin artacağı tahmin edilmekte. Ülkemiz dünyanın başlıca gemiadamı yetiştiren ülkeleri arasında ve önümüzdeki senelerde de gemiadamı arzı bakımından önemli rol üstlenecek konumda. Ülkemizde aktif olarak çalışan 116.878
gemiadamı bulunuyor. Ülkemiz dünyada sayı itibariyle en çok gemiadamı yetiştiren sayılı ülkele arasında.
Sanayi çalışan sayısı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı verilerine göre 2003 yılında 42.000'lerde olan yan sanayi çalışan sayısı, 2007 yılı sonunda 100.000'e ulaştı. Ancak, küresel krizin de etkisiyle tersanelerimizde yaşanan olumsuzluklara paralel olarak yan sanayideki çalışan sayısı 2017 yılı Eylül ayı itibariyle yaklaşık 96.000 kişi civarında.Gemi sanayi sektörümüzü oluşturan tersane, tekne imal ve çekek yerlerinde Eylül 2018 itibariyle yaklaşık 28 bin kişi istihdam ediliyor.
Yat ve Tekne İmal Tesisleri
Eylül 2018 itibariye ülkemizde 151 adedi kıyılarda olmak üzere toplam 591 adet yat ve tekne imal tesisi, 25 adedi kıyılarda olmak üzere toplam 141 çekek yeri bulunuyor. Tesisleşmeye yönelik adımlar atılmaya devam ederken limancılık hizmetlerine de göz atmak yararlı olacaktır:
Kuzey Ege Çandarlı Limanı
Avrupa ile Orta Doğu arasındaki potansiyel trafikten kaynaklanan kombine taşımacılık zincirinde, aktarma merkezi olarak planlandı.
Türkiye'nin en büyük, Avrupa'nın ise 10'uncu büyük konteyner limanı olarak planlanan Çandarlı Limanı'nın temeli 15.05.2011 tarihinde atılarak işe başlandı. Limanın daha verimli çalışması için bugün de teknik donanım ve hizmetler de devam ettiriliyor.
Filyos Limanı
Batı Karadeniz'de kuzey-güney aksında kombine taşımacılık hizmeti verecek bir liman kompleksinin hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır.Zonguldak Filyos Limanı İnşaatının ihalesi tamamlanmış olup sözleşmesi 01.07.2016 tarihinde imzalanmıştır. İşin yer teslimi 19.07.2016 tarihinde yapılmış olup, inşaat faaliyetleri devam ediyor. Bugün itibariyle projenin yüzde 90'lık kısmı tamamlanmış durumda.
Mersin Konteyner Limanı
Doğu Akdeniz, Orta Asya ve Orta Doğu'ya yönelik gelecekteki talebi karşılamak üzere, elverişli konumu nedeniyle konteyner aktarma
merkezi olarak planlanmıştır. 12,8 milyon TEU kapasiteli Mersin Konteyner Limanı'nın İmar
Planı çalışmaları sürdürülüyor.Limanın Hizmete girmesi halinde 3 bin kişiye iş ve aş sağlaması bekleniyor.
Milli ekonomiye katkı
Yap-İşlet-Devret modeli ile 2003 yılına kadar 1 proje bitirilmiş iken, bugün inşaatı tamamlanarak faaliyetine devam eden Yat Limanı
sayısı 10'a çıkarılmıştır. Kamu kaynağı kullanılmadan inşa edilen bu projelerin ekonomiye katkısı yaklaşık 1 Milyar TL'dir.
Demre Yat Limanı İnşaatı
Genel Bütçeden ihale edilerek alt yapısı yaptırılan Demre Yat Limanı İnşaatının kabulü
22.05.2016 itibarıyla yapılmış olup YİD modeli ile eksik kalan altyapı inşaatları ve üst yapı tesislerinin ihalesine çıkılması hedeflenmektedir.
Haliç Yat Limanı ve Kompleksi
Proje, 2 adet her biri minimum 70 yat kapasiteli yat limanı ve tesisi ile 2 adet 5 yıldızlı 400
odalı otel, apart/butik oteller, dükkanlar, ofis vb. kongre merkezi, 1.000 kişilik camii, yapılar ve bunlara ilişkin alt yapı ile teknik mahallerden oluşan diğer fonksiyonları ile bunlara ilişkin elektronik, elektrik, mekanik, güvenlik, teçhizat ve tesisat işlerini kapsamaktadır. 25 Eylül 2013 tarihinde sözleşmesi imzalandı.
Yatırım süresi, imar planı ve ÇED raporundan en son onaylanan onay tarihinden itibaren 4 yıl olup, işletme süresi 45 yıldır. Toplam yatırım tutarı 1,4 Milyar TL, işletme dönemi boyunca ödenecek toplam kira bedeli de 1,3 Milyar ABD Doları + KDV.
45 yıllık işletme süresi
Proje, 4 yılı inşaat, 45 yılı işletme süresi olmak üzere 49 yıllığına Yap-İşlet-Devret modeliyle gerçekleştirilecek. Proje kapsamında her biri 70 yat kapasiteli iki yat limanı, her biri 400 oda kapasiteli 5 yıldızlı iki otel, dükkanlar, restoranlar, kongre ve kültür merkezleri, sinema ve eğlence tesisleri, bin kişilik cami ve otopark yapılacak.