Türk piyasaları son günlerde yine olağanüstü bir durum yaşıyor. Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal'ın görevden alınması ile başlayan gerilim doların fırlaması ile sonuçlandı. Dolar hafta sonunda 7.21 seviyesinden kapanmıştı. Merkez'deki görev değişiminin ardından dolar Türk lirası karşısında yüzde 10'a yaın değer kazandı. Aynı zamanda Borsa İstanbul'da da ani düşüşler yaşandı. Borsada iki kere işlem durdurma yapıldı. Borsa günün ilk yarısında yüzde 9 kayıp yaşadı.
TÜRKİYE'NİN RİSK PRİMİ NE KADAR OLDU?
Ekonomide yarım günde bunlar yaşanırken bir kötü haber daha geldi. Türkiye'nin risk priminin yükseldi. Türkiye'nin risk primi Merkez Bankası'nda yaşanan değişimin ilk işlem gününde hızlı yükseliş kaydetti. Peki Türkiye'nin risk primi ne kadar oldu? 5 yıllık kredi temerrüt takası (Credit Default Swap/CDS) 156 baz puan yükselerek, Kasım 2020'den sonraki en yüksek seviye olan 466 baz puana çıktı. Böylece Türkiye için borçlanma maliyeti artmış oldu.
TÜRKİYE'NİN CDS PRİMİ KAÇ?
22 Mart'ta Türkiye'nin kredi risk primi ciddi oranda yükseldi. Türkiye'de yaşanan ekonımik dalgalanma ile (Credit Default Swap/CDS) 156 baz puan yükseldi. Böylece Türkiye'nin risk primi 466 baz puana çıktı.
KREDİ RİSK PRİMİ (CDS) NEDİR?
Kredi risk primi (İngilizce: Credit Default Swap - CDS)[1] alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir. Faiz doğası itibarıyla alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir şekilde finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak ifade edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin olası geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder, bu sigorta işlemi ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal güven baz alınarak serbest piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal güveni oluşturan parametrelere göre geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin değerini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi ifade edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen faiz oranının %1 olduğu varsayılır. Örneğin 2019 yılında Çin'in kredi risk primi 32 baz puan iken[2] Güney Afrika'nın kredi risk primi 165 baz puandı. Bu durumda Çin uluslararası piyasalardan aldığı borç için %0,32 oranında faiz öderken Güney Afrika %1,65 faiz ödüyordu.
DOLAR ASYA PİYASALARINDA 8,48'İ GÖRDÜ
Dolar Türkiye piyasası henüz açılmamaışken Asya piyasalarında 8,48 seviyesini gördü. Türkiye piyasalarının açılmasıyla yavaş yava düşen dolar saat 14.00 itibarıyla 7,95'ten işlem görüyor. Dolar hafta sonunu 7.21 seviyesinden kapatmıştı.
RİSK PRİMİ NASIL YORUMLANIR?
Günümüzde CDS sadece yapılan tahvil vb. yatırımları sigortalama işleminin ötesinde ülke risklerini açıklayan bir gösterge olarak da kullanılır. Ülke riskleri, sadece ekonomik göstergeler ile ilgili olmayıp, mevcut siyasi partilerin ülke içerisinde izlediği çeşitli politikalara göre de değişebilmektedir. Ülkeler için hesaplanan her 100 CDS baz puanı için %1 oranında bir maliyet söz konusu. Nitekim CDS primi yüksek ülkeler ve ülke içerisindeki kurumlar borçlanma ihtiyaçlarını karşılamak için daha yüksek maliyetlere katlanmak durumunda kalır. Bu yüzden CDS primi ülkeler için önemli bir gösterge olma özelliğini taşıyor. Aslında bir bakıma kredi derecelendirme kuruluşlarının yaptığı derecelendirmelerine, nispeten ikame olabilecek daha güncel bir göstergedir.