Habertürk'ten Yavuz Barlas'ın haberine göre, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IEA) Başkanı Dr. Fatih Birol, petrol fiyatlarının sadece ortadoğu'daki ülkeler ve Rusya tarafından belirlenemeyeceği bir döneme girildiğini belirterek, "2025 yılı civarında Amerika'nın toplam petrol üretimi hemen hemen Rusya ve Suudi Arabistan'ın toplam üretimine eşit olacak. Bu da petrol piyasalarındaki dengeleri tamamen değiştirecek bir büyüme olacak. Petrol fiyatlarında ciddi bir düşüş görüyoruz. Kısa zaman içerisinde de ciddi bir yükseliş beklemiyoruz. Bu da Türkiye için önemli" dedi.
Birol, Türkiye için uluslararası pazarlardaki en önemli indikatörlerden birinin petrol fiyatları olduğunu ifade ederek, "Fiyatlar ekimde 86 dolar seviyesindeyken, bu dönemde ülkelere petrol arzlarını artırmaları yönünde bir çağrı yapıldı ve geniş bir yankı buldu. Böylece şu anda fiyatlar 55 dolar seviyesine düştü. Bu Türkiye, Hindistan, Çin ve Avrupa ülkeleri gibi birçok ülkeye nispi bir rahatlama getirdi. Bizim (Türkiye'nin) genellikle gaz fiyatımız da petrol fiyatına endeksli, o bakımdan da rahatlama oldu" diye konuştu.
Bir grup gazeteciyle bir araya gelen Birol, enerji sektöründeki gelecek projeksiyonları ile ilgili beklentilerini paylaştı.
Birol, petrol fiyatlarında neden düşme istendiğini ve gelecek dönemde petrol piyasasındaki olası gelişmeleri de şöyle açıkladı:
Petrol fiyatları enerji tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir volatilite dönemine giriyor. Fiyatlardaki oynaklık uzun bir süre daha bizimle birlikte olacak. Birincisi dünya ekonomisinde bir zayıflama görüyoruz. Bu büyümenin zayıflaması talepte, aşağı yönlü bir baskı yapıyor. İkincisi de Amerikan kaya petrolündeki büyüme birçok kişiyi şaşırttı ama bizi şaşırtmadı. Biz bunu daha önceden söylemiştik. Petrol piyasasında, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) ne yapacağına göre fiyatlar belirleniyordu. Şu anda OPEC ve Rusya bu konuda çalışıyorlar, ama artık petrol piyasalarındaki gelişmeler sadece Viyana'dan değil, aynı zamanda belki de Teksas'tan belirleniyor.
Çünkü ABD'den çok ciddi anlamda petrol geliyor. Birkaç yıl öncesine kadar Rusya ve Suudi Arabistan en fazla petrol üreten ülkeler olarak birbirleriyle rekabet içindeydi. Şimdi Amerika geldi ve bir numaralı üretici oldu. Şu anda Amerika, Suudi Arabistan ve Rusya var. 2025 yılı civarında Amerika'nın toplam petrol üretimi hemen hemen Rusya ve Suudi Arabistan'ın toplam üretimine eşit olacak. Amerikan kaya petrolünde çok büyük bir büyüme var ve bu da petrol piyasalarındaki dengeleri tamamen değiştirecek bir büyüme olacak. Petrol fiyatlarının sadece Orta Doğu'daki ülkeler ve Rusya tarafından belirlenemeyeceği bir döneme giriyoruz ve en önemlisi de fiyatlarda şimdiye kadar görmediğimiz bir oynaklık göreceğiz. Jeopolitik gelişmeler de bunun üzerine tuz biber ekecek.
Bazı ülkeler arasındaki ticaret ihtilafları, ortadoğudaki gelişmeler ve Venezuela'daki inanılmaz üretim düşüşünün söz konusu oynaklığı desteklediğini anlatan Birol, "Dünya petrol piyasalarını derinden etkileyecek asıl konu, Amerikan kaya petrolündeki hızlı büyüme olacak. Günde 8 milyon varil üretim söz konusu. Yani bugünkü günlük 2 Irak üretimi. Zira artık 50 dolar seviyelerinde dahi kaya petrolü çıkarmak ekonomik olarak fizibıl" ifadesini kullandı. Dünya özellikle de ABD öncülüğünde kaya petrolü devrimi yaşarken Türkiye'nin bu kaynaklar açısından pozisyonuna yönelik sorduğum soru üzerine bir değerlendirme yapan Fatih Birol hayli iddialı bir yanıt verdi:
Elbette Türkiye'de arama çalışmaları var. Devam da etmeli. Gerek kaya petrolü gerekse diğer araştırmalar. Ancak Türkiye'nin bir gün petrol ve gazdan zengin bir ülke olması ihtimali maalesef ligin son sıralarında olan Fenerbahçe'nin bu yıl şampiyon olması ihtimali kadar. Burada iki tane sorun var. Birincisi, Türkiye'deki petrolde rezervler kısıtlı, bir de jeolojik olarak son derece zor rezervler. Hani deriz ya şu an itibariyle astarı yüzünden pahalı diye. Örneğin Çin'de de petrol olduğu tahmin ediliyor. Ancak çıkarma maliyetleri derinlikler nedeniyle yüksek. Kaldı ki Türkiye için enerjide farklı fırsatlar var.