Türkiye deprem bölgesinde yer alan bir ülke olarak yaşadığı depremlerin ardından bu konuda can ve mal kayıplarını en aza indirmek adına proje üstüne proje geliştiriyor ama bu alanda daha yapılması gereken çok şey var. Sektör temsilcileri yaptıkları açıklamalarda özellikle büyükşehirlere dikkat çekerken Anadolu'nun her bölgesinde cidi bir yapı sorunu bulunduğu, binlerce binanın ise dönüştürülmesinin kaçınılmaz olduğu hususuna dikkati çekiyor...
Türkiye'deki binaların durumu hakkında değerlendirmede bulunan Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Kurucu Başkanı Hakan Akdoğan "Ülkemizde 9.8 milyon bina ve 28.6 milyona yakın bağımsız bölüm bulunuyor. Bu binalardaki bağımsız bölümlerden 6.7 milyonunu riskli yapı. Bu riskli yapılardan acil olarak 1.5 milyonunun dönüşüme girmesi gerekiyor. İstanbul'da ise 1.2 milyon binada toplamda 5.9 milyon konut var. İstanbul'da da 1.5 milyon yapı riskli iken acil olarak dönüşüme girmesi gereken 300 bin konut bulunuyor" dedi.
İstanbul'un durumu ciddi
Depreme dayanıklı olmayan binaların tehlikesine dikkat çeken Akdoğan, "İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan deprem raporu çerçevesinde İstanbul'da tüm ilçeler için olası deprem kayıp tahmini kitapçıkları oluşturuldu. 7.5 büyüklüğündeki bir depremde İstanbul'da 194 bin 342 binanın orta ve üstü hasar alması, 22 bin 235 kişi için de can kaybı ve ağır yaralı riski bulunuyor. 40 yaş ve üstü ana yapı sayısı gene İstanbul'da 258 bin 269 iken, 40-20 yaş arası bina sayısı ise 548 bin 26. 2000 öncesi ve özellikle 5-9 kat arası olan tüm yapılara acil olarak riskli yapı tespitleri belediyeler tarafından yapılmalı" diye konuştu.
Akdoğan'ın verdiği bilgilere göre İstanbul'daki yüksek riskli ilçeler ise şunlar: Avcılar, Fatih, Zeytinburnu, Esenler, Küçükçekmece, Tuzla ve Beylikdüzü.
Malzemelerin sorgulanması kaçınılmaz
Deprem tasarımının yetersiz olduğu binalar, malzeme dayanımı yetersiz olan ve mühendislik hizmeti almayan kaçak yapılar acil incelenmesi gerektiği uyarısında bulunan Akdoğan, ayrıca şunları söyledi: "Kanunda riskli yapıların tespitleri yapı maliklerince yaptırılır, bunlar yapmaz ise idare veya Bakanlıkça yaptırılır deniyor. Buna göre, herhangi bir malik test yaptırabileceği gibi, birlikte bir anlaşma ile de test yapılabilecektir. Bakanlıkça lisanslandırılan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan bu teste riskli yapı tespiti diyoruz. Bizim tavsiyemiz bu incelemenin yaptırılması olacaktır."
Deprem kuşaklarının dereceleri neler?
Türkiye, önemli deprem kuşaklarından biri olan ve Azor Adaları'ndan başlayıp Güneydoğu Asya'ya kadar uzanan Alp-Himalaya deprem kuşağında bulunna bir ülke.
I. Dereceden Deprem Kuşağı: Tektonik çukurluklar ve aktif kırık hatları yakınındaki alanlardır. Burada meydana gelen depremler büyük ölçüde can ve mal kaybına neden olur.
II. Dereceden Deprem Kuşağı: Depremlerin birinci derece deprem kuşağındakine oranla daha az zarar verdiği alanlardır.
III. Dereceden Deprem Kuşağı: Sarsıntıların az zararla geçtiği alanlardır.
IV. Dereceden Deprem Kuşağı: Sarsıntıların çok az zararla ya da zararsız geçtiği alanlardır.
V. Dereceden Deprem Kuşağı: Sarsıntıların çok az olduğu ya da hiç hissedilmediği alanlardır.
Hangi hatlar daha nareketli?
Batı Anadolu Deprem Kuşağı: Ege Bölgesi'ndeki Bakırçay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes çöküntü ovaları boyunca uzanan bazı diri fay hatları bulunmaktadır. Bu fay hatlarına uyum gösteren deprem kuşağı; Ayvalık, Dikili, İzmir, Aydın, Denizli, İsparta ve Akşehir'in içine alır. Ayrıca Burdur, Acıgöl havzalarının kenarlarında ve Sultan Dağları'nın kuzey eteklerinde de faylar uzamaktadır.
Kuzey Anadolu Deprem Kuşağı: Türkiye'nin kuzey kesiminde doğu-batı doğrultusunda uzanan kuzey Anadolu deprem kuşağı yaklaşık 1500 km uzunluğa sahiptir. Marmara Bölgesi'nde; Saros Körfezinden başlar, Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Aras Vadisi'ne kadar uzanır. Bu kuşak Gelibolu, Marmara Denizi'nin derin kısımları, İzmit Körfezi, Adapazarı, Düzce-Bolu, Gerede, Merzifon, Suluova, Erbaa-Niksar, Kelkit vadisi ile Erzincan, Erzurum, Varto ve Van üzerinden geçen bir hat şeklinde uzanır.
Güneydoğu Anadolu Deprem Kuşağı: İskenderun Körfezi'nden Van'ın doğusuna kadar bir yay çizerek uzanır. Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Elazığ, Bitlis ve Van bu kuşaktır. Bu kırık hattı, Kuzey Anadolu deprem kuşağı ile Bingöl-Karlıova çevresinde birleşir. Ayrıca Van Gölü çevresi ile, kuzeye doğru Malazgirt, Tutak(Ağrı), Aşkale-Erzurum-Pasinler-Horasan havzalarındaki faylar üzerinde de sıkça depremler oluşmaktadır.