Facebook, Microsoft, Roblox ve Epic gibi şirketlerin milyarlarca dolarlık yatırım planıyla gündeme gelen metaverse konsepti, internetin gelişimindeki bir sonraki aşama olarak görülüyor. Bir anlamda buna internetin evrim geçirmiş hali demek mümkün.
Facebook'un gelecek 10 yılda 1 milyar insana ulaşıp, 100 milyarca dolarlık dijital ticarete ev sahipliği yapacağı tahmin ediliyor. En azından Zuckerberg'in iddiası bu.
Kurgusal bir gerçeklik olan Metaverse konsepti, bir sonraki aşamanın parçası olmak isteyen yatırımcılar ve şirketlerden büyük ilgi görüyor. Neal Stephenson, 1992'de bilim kurgu romanı Snow Crash'te metaverse terimini ortaya atmıştı.
Microsoft CEO'su Satya Nadella geçtiğimiz yıl mayıs ayında bir konferansta metaverse'den bahsederek, "Dijital ikizler, simüle edilmiş ortamlar ve karma gerçeklikten oluşan bir metaverse, birinci sınıf bir platform olarak ortaya çıkıyor" dedi.
Sanal gerçeklik gözlükleri ile girilebilecek olan bu sanal dünya için teknoloji şirketleri daha da ileri gitmiş durumda.Şu anda en gelişmiş versiyon olan Oculus gibi cihazlar dışında beyin-makine arayüzleri araştırılıyor.
Bazı beyinmakine arayüzleri, kafatasına veya vücudun diğer bölümlerine bağlı harici elektrotlar veya optik sensörler aracılığıyla nöral sinyalleri algılıyor. Bu tür arayüzler ayrıca düşünceleri de manipüle edebilir.
Bir diğer çekince de zihin okuma ve kontrolü. Beyin implantları depresyon ve diğer zihinsel bozuklukları tedavi etmek için tasarlansa da ruh halini etkilemek ve halüsinasyonlar yaratmaktan zekayı, hafızayı ve diğer bilişsel kapasiteleri güçlendirmek için de kullanılabileceği belirtiliyor.
KURGUSAL EVREN OLARAK TANIMLANIYOR
Sanal gerçeklik teknolojisinin geliştirilmiş hali olarak görülen metaverse, kurgusal evren olarak da tarif ediliyor. Metaverse'te insanların alışveriş yapabileceği, hizmetlere abone olabileceği, iş arkadaşlarıyla birlikte çalışabileceği, oyun oynayabileceği ve hatta çevresindeki görüntüyü kişisel zevk ve gereksinimlerine göre özelleştirebileceği 3D sanal bir ortam sunuluyor.
Ayrıca, insanın dijital alandan ziyade dijital dünyanın içine girmesine izin veriyor. Örneğin, kullanıcılar kendilerini bir hologram şeklinde başka yerlere yansıtabiliyor. Hatta kişinin sadece bakmak yerine içine girebildiği somutlaştırılmış bir internet gibi hayal edilebileceği de belirtiliyor. Gerçeğe dayalı olacak metaverse'in, kullanıcıların gerçek fiziksel çevrelerini dijitalleştirerek, birbirleriyle gerçek insan görüntüleriyle etkileşime girebilmelerine imkân sağlayacağı kaydediliyor.
ÇİN KENDİ EVRENİNE HAZIRLANIYOR
Şimdiden bu sanal dünya için çalışan şirketler var. Örneğin Yeni Zelandalı Soul Machines hizmet etmek için 'sanal bir insan' geliştirdi. Çinli e-ticaret platformu Alibaba, kendi metaverse'sini geliştirmek amacıyla ticari markalarını tescil ettirmek için birkaç başvuruda bulundu.
Grup, metaverse dolu bir gelecek için yarışan diğer birkaç Çinli şirketle çalışıyor. Çin Alibaba, Qichacha platformunda "Ali Metaverse", "Taobao Metaverse" ve "DingDing Metaverse" gibi çeşitli ticari markaları tescil etti. Eylül başlarında Tencent de "Timi Metaverse" ve "Kings Metaverse" kayıtlarını yaptırdı.
SİLİKON VADİSİ'NDE POPÜLER
Teknoloji Araştırma ve Danışmanlık şirketi Gartner Analisti Tuong Nguyen, metaverse'i iletişim için henüz belirlenmemiş protokolleri kullanacak, bağımsız ancak birbirine bağlı ağların kalıcı ve sürükleyici "dijital ortamı" olarak tanımladı.
Nguyen, "Fiziksel dünyanın gerçek zamanlı, uzamsal olarak yönlendirilmiş ve dizine alınmış içeriğiyle kesişen, kalıcı, merkezi olmayan, işbirlikçi, birlikte çalışabilir dijital içerik sağlar" değerlendirmesini yaptı. Nguyen, metaverse konseptinin son zamanlarda popüler hale gelmesinin birçok nedeni olduğunu belirtti.
Sabah