Gümrük bölgesine giren veya o bölgeden çıkacak olan eşyaya gümrük kuralları çerçevesinde belirli işlemler uygulanır. Bu işlemlerin tamamına gümrükleme işlemleri denir ve gümrük müşavirliği firmaları gümrükleme konusunda resmen yetkili şirketdenir.Gümrük gözetiminde bulunan eşya gümrük kanununda belirtilen gümrükçe onaylanmış bir işlem uygulanarak incelenir.
Bu işlemler eşyanın serbest bir bölgeye konulması sonrasında imhası, yeniden ihracı veya gümrüğe terk edilmesi olarak uygulanır. Gümrük işlemleri tanımı bu etkenleri kapsar. Eşyanın ihraç edilmesi, işleme tabi tutulması, ithal edilmesi, geçici ithal edilmesi, transiti gibi işlemler birbirinden ayrı unsurlara sahiptiler. Aynı zamanda gümrükleme, lojistik faaliyetlerinde en önemli etkenlerden biridir.
İhracatta Yerinde Gümrükleme Uygulaması Nedir?
Eşyanın, ihracata yönelik gümrük işlemlerinin firmanın kendi tesislerinde gerçekleştirilerek, ihracat eşyasının iç gümrük müdürlüğüne getirilmeden, aracın firmanın tesislerinde mühürlenip, doğrudan sınır gümrük idaresine sevk edilmesi olayınadayanır. İthalatta yerinde gümrükleme sahibi olmak için gerekli olan şartlar şöyledir;
- İmalatçı olmak.
- Güvenli bir depolama alanı bulundurmak ya da izinli alıcının deposunu kullanmak.
- Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü (YYS) sahibi olmak.
- Gümrük idaresine 500.000 € tutarında nakit güvence veya teminat mektubu vermiş olmak.
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü almaya hak kazanmış beş milyon dolar tutarında ihracat gerçekleştirmiş olan ihracatçı firmalar yerinde gümrükleme iznine sahip olabilirler. Başvuru yapan şirketin dış ticaret sermaye firmaları, grup ihracatçıları gibi aracı olan kuruluşlar üzerinden yapılan ihracat tutarları bu koşulun sağlanmasında dikkate alınmaz.Yerinde gümrükleme nasıl yapılır?Sorusu bu şekilde net olarak cevaplanmış olur.
Yerinde Gümrükleme Uygulamasının Faydaları
İhracatta yerinde gümrükleme, basitleştirilmiş işlem kapsamında dolaşım belgesi düzeleme ve vize etme, eşyaların değerine bakılmaksızın fatura beyanı, fatura beyanı düzenleme izinlerinden en az birini yapmaya hak kazanmış kişilere onaylanmış ihracatçı denir. Mevcut durumda firmaların ihraç etmek istedikleri eşya öncelikle iç gümrük idaresine getirilir, oradaki işlemler tamamlandıktan sonra ihracat eşyası ülkeden çıkış yapacağı sınır gümrük idaresine götürülüp ihracat işlemleri orada tamamlanır.
İhracatta yerinde gümrüklemesayesinde ihraç edilecek eşyanın gümrük işlemleri, firmanın kendi tesislerinde yapılmaktadır. İhracat eşyası iç gümrüğe getirilmeden önce doğrudan sınır gümrük idaresine geçiş yapabilir. Bu şekilde izin sahibi olan firmanın izni kapsamındaki ihracatları daha hızlı ve daha az maliyetli bir şekilde gerçekleşebilir. Ayrıca, siparişler gecikmeden teslim edilmiş olup bu nedenle de firmaların pazar payları artacaktır.
İzinli Gönderici Nedir?
İzinli gönderici uygulaması, eşyanın sevkine yönelik gümrük işlemlerini kendi tesisinde yapan, transit eşyasını iç gümrük müdürlüğüne sunmadan kendi tesislerinde mühürleyerek doğrudan sınır gümrük idaresine gönderen taşıyıcıdır. İzinli gönderici yetkisi aşağıdaki koşullar altında olabilir.
- Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü almaya hak kazanmış olan,
- Ulaştırma, haberleşme ve denizcilikbakanlığından alınan uluslararası taşımacılık yetkisine sahip olan belge,
- Kapsamlı güvence veya teminattan vazgeçme iznine sahip olan şeklindedir.
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü almamış olmayan kişilerin bu kolaylıktan faydalanması mümkün değildir. Taşıyıcı firmalara tanınmış olan izinli gönderici uygulamasıyla hem izin sahibi firmalar açısından zaman ve maliyet tasarrufu elde etmiş olacak, hem de gümrüklerdeki iş yoğunluğunu hafifletip araç kuyruklarını azaltmış olacaktır.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü Uygulamasının Faydaları Nelerdir?
Yetkilendirilmiş kişiler, onaylanmış kişilerin faydalandığı tüm yetki ve izinlerden faydalanabilirler. Yetkilendirilmiş yükümlü sertifika sahipleri talep etmeden eksik beyan, ithalat ve ihracat beyannamelerine belge ekleme ve kısmi teminat gibi yetkilerin tamamından faydalanabilirler. Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü uygulamasının faydalarıgeniş çaplıdır.
Gümrük idaresiyle ticaret ehlisi arasında işbirliği artışı, gümrük idare iş yükünün hafifletilmesi, riskli sevkiyatlara daha fazla odaklanabilmesi ve kaçakçılık faaliyetlerine dikkatli bir şekilde mücadele edebilmesi bu statünün faydaları arasında yer alır. Ayrıca yasal ticaretin kolaylaştırılması ve yasadışı ticaretle mücadele eyleminin arttırılmasını, ülkenin uluslararası rekabet gücünün de yükselmesine katkıda bulunur. Dış ticaretin kolay ve hızlı yapıldığı bir ülke olarak tanınma, ülkenin yabancı yatırımlar için daha çekici hale gelmesi ve ulusal ve uluslararası sektörlerde ticaret ortağı olarak daha çok tercih edilmeyi sağlar.