Gazi Osman Paşa, asıl adı Osman Nuri olan bir Osmanlı askeri ve devlet adamıdır. 1832 yılında Tokat'ta doğmuştur. Babası Mehmed Efendi, annesi ise Şakire Hatun'dur. İstanbul'da babasının yanına gittiğinde Beşiktaş Askeri Rüşdiyesi'ne başlamış ve daha sonra askeri idadiye kaydolmuştur. Mekteb-i Harbiye'yi bitirerek mülazım-ı sani rütbesiyle mezun olmuştur.
Gazi Osman Paşa, Kırım Savaşı sırasında gösterdiği kahramanlıkla tanınmış ve rutbesi Mülazım-ı Evveliğe (Üsteğmen) yükseltilmiştir. Sonrasında Erkan-ı Harp okuluna devam etmiş ve Kol Ağası (Kıdemli Yüzbaşı) olmuştur. Osmanlı ülkesinde nüfus sayımı ve kadastro çalışmalarında askeri temsilci olarak görev almıştır.
Gazi Osman Paşa, Girit'te çıkan Rum isyanı sırasında gösterdiği başarıyla tanınmıştır. Bu dönemde Miralaylık (Albay) rütbesi verilmiş ve Mecidiye nişanı ile ödüllendirilmiştir. Yemen'deki başarılardan dolayı Mirliva (Tuğgeneral) rütbesine terfi etmiştir. Hastalığı nedeniyle İstanbul'a dönen Osman Paşa, redif livalığına tayin edilmiş ve Manastır'da görev yapmıştır.
Daha sonra Yenipazar Tümeni kumandanlığına getirilen Gazi Osman Paşa, Feriklik (Tümgeneral) rütbesi kazanmıştır. İstanbul Merkez Kumandanlığı'ndan Arnavutluk'taki İşkodra Kumandanlığı'na ve Bosna Kumandanlığı'na atanmıştır.
Gazi Osman Paşa, Plevne Savunması ile ün kazanmıştır. Ruslar'a karşı gösterdiği direnişle Osmanlı-Rus savaşlarında önemli bir rol oynamıştır. Ruslar tarafından kuşatılan Plevne'yi uzun süre savunmuş ve teslim olmuştur. Bu dönemdeki başarısıyla gazilik unvanı almıştır.
Gazi Osman Paşa, askeri ve siyasi kariyeri boyunca çeşitli görevlerde bulunmuş ve ödüllendirilmiştir. İyi derecede Arapça, biraz da Farsça ve Fransızca bilmektedir. 5 Nisan 1900 tarihinde vefat etmiş ve Türbesi, Padişah İkinci Abdulhamit tarafından yaptırılmıştır.
