Yurdumuz dşman işgali altındayken bağımsızlık ateşinin ilk yakıldığı gündür 19 Mayıs. 19 Mayıs Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve bağımsızlık mücadelesinnde çok büyük bir öneme sahiptir. Tüm yurtta coşkuyla kutlanan 19 Mayıs'ın önemi ve nasıl bayram olduğu vatandaşlar tarafından merak ediliyor.
19 Mayıs'ta ne oldu?
Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, 19 Mayıs 1919 tarihinde 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal'in Bandırma Vapuru ile yapılan yolculuk sonrası Samsun'a ulaşması olayı. Bu olay Kurtuluş Savaşı'nın fiili başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
Samsun'da Rum ve Türk halkı arasında meydana gelen çatışmaların sonlandırılması için Osmanlı Hükûmeti tarafından Mustafa Kemal görevlendirilmiş ve kendisine 9. Ordu'nun müfettişliği verilmiştir. Bunun üzerine müfettiş görev bölgesine Bandırma Vapuru ile ulaşmış ve bir hafta boyunca Mantıka Palas'ta kalmıştır. Bu süreçte bölgede meydana gelen çatışmaların sebebini araştırmış ve işgalcilere karşı bizzat Türk direniş örgütlerinin kurulmasında etkin rol oynamıştır. Mustafa Kemal, bu bir haftalık süreç sonunda Havza'ya geçmiştir. Havza'da geçirdiği on yedi gün sonunda ise şehirden ayrılarak Amasya'ya hareket etmiştir.
19 Mayıs neden önemli?
19 Mayıs Anadolu'nun bğımsızlık mücadelesine başlaması açısından büyük öneme sahiptir. 19 Mayıs'ta yurdun düşman işgalinden kurtarılması için başlatılan mücadelenin fitili ateşlenmiştir.
Türk Kurtuluş Savaşı, İstiklal Harbi veya Millî Mücadele, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır.[61] Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir.[62][63][64][65] Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır
Bandırma gemisinde bulunan asker ve siviller şunlardır:
Dokuzuncu Ordu Kıt'aları Müfettişi Mirliva Mustafa Kemal Paşa
Erkânıharbiye Reisi Miralay Kurmay Albay Kazım Bey (Dirik)
Sıhhiye Müfettişi Miralay Dr. Albay İbrahim Bey (Öngören)
Erkânıharbiye Kaymakamı (Ayıcı) Arif Bey
Erkânıharbiye Binbaşı Hüsrev Bey (Gerede)
Topçu Müfettişi Binbaşı Kemal Bey (Doğan)
Sıhhiye Müfettiş Muavini Binbaşı Dr. Refik Bey (Saydam)
Yaver Piyade Yüzbaşı Cevad Abbas Efendi (Gürer)
Piyade Yüzbaşı Mustafa Vasfi Efendi (Süsoy)
Piyade Yüzbaşı Ali Şevket Efendi (Öndersev)
Piyade Yüzbaşı Mümtaz Efendi (Tünay)
Piyade Yüzbaşı İsmail Hakkı Efendi (Ede)
Tabip Yüzbaşı Behçet Efendi (Feyzioğlu)
Piyade Mülâzım-ı Evvel Hayati Efendi
Piyade Mülâzım-ı Evvel Arif Hikmet Efendi (Gerçekçi)
Yaver Topçu Mülâzım-ı Sani Muzaffer Efendi (Kılıç)
Mülâzım-ı Evvel Abdullah Efendi (Kunt)
Müşavir-i Adlî Ali Rıza Bey
Tabur Hesap Memuru Rahmi Efendi
Tabur Hesap Memuru Ahmed Nuri Efendi
Sınıf-ı Sani Faik Efendi (Aybars)
Zabit Vekili Tahir Efendi
Sınıf-ı Rabî' Memduh Efendi (Atasev)
19 Mayıs neden bayram?
Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin resmî bayramıdır. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir. Uzun yıllar "Gençlik ve Spor Bayramı" adıyla kutlanan bayram, Atatürk Yılı kabul ve ilan edilen 1981'de dönemin Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından yapılan değişiklikle "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.
Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ilk defa 1926 yılında Gazi Günü adı altında Samsun'da kutlanmış, 24 Mayıs 1935'te Atatürk Günü adı altında resmiyet kazanmıştır. Beşiktaş'ın girişimleriyle Fenerbahçe Stadı'nda kutlanan bu ilk 19 Mayıs, Galatasaray ve Fenerbahçeli yüzlerce sporcunun da katılımıyla bir spor günü hâline gelmiştir. Bu organizasyondan bir süre sonra gerçekleşen Spor Kongresi'nde söz alan Beşiktaş Kurucu Üyesi Ahmet Fetgeri Aşeni, kutlanan Atatürk Günü'nün tüm gençliğe mal edilebilmesi için "19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı" adı altında her yıl yapılmasını teklif etmiştir. Kongrede oylanan bu öneri kabul edilmiş ve Atatürk'ün de onayıyla yasalaşmıştır. 19 Mayıs, 20 Haziran 1938 tarihli kanunla "Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.
12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyi, Atatürk'ün doğumunun yüzüncü yılı olan 1981 yılını kanun çıkararak Atatürk Yılı kabul ve ilan etti. Kutlamalar kapsamında "Gençlik ve Spor Bayramı"nın adı da "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirildi.