40 maddelik Sosyal Medya Yasası tartışılmaay devam ederken yasada internet haber sitelerinde çalışanlara basın kartı alabilme hakkı tanınası binlerce kişiyi sevindirdi. Değişen çağ ile birlikte basılı gazetecilik internet gazeteciliğine kaymış durumda. Bu durumda internet haber sitesi çalışanları da kendilerinin resmi olarak gazeteci görülmesini talep ediyordu. Beklenen gelişme oldu. Basın kartı almak isteyenler de Basın kartı nasıl alınır? İnternet editörleri basın kartı alabilir mi? Basın kartı şartları neler? Başvuru nereye yapılır?gibi sorulara yanıt aramaya başladı.
Basın kartı nasıl alınır?
Dezenformasyonla mücadele düzenlemesi, meclis Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Yasa internet haber sitesi çalışanlarını gazeteci olarak görüyor. Yasal zemine kavuşturulmaları amacıyla internet haber siteleri ile basın kartına ilişkin hususlar Basın Kanunu'nun dahiline alınarak internet haber editörleri de basın kartı alabilecekler. Ayrıca yasa ile halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçuna 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.
İnternet editörleri basın kartı alabilir mi?
Düzenleme ile internetten yayın yapanlar basın kanunu kapsamına alındı. Bu sayede haber siteleri artık resmi ilan alabilecek. Çalışanlarına da basın kartı verilebilecek. İnternet haber sitelerinde, bir içeriğin ilk kez sunulmaya başlandığı tarihin, her erişildiğinde değişmeyecek şekilde belirtilmesi de zorunlu oldu. Çocuklar ve gençler maruz kalmamaları gereken içeriklere karşı da korunacak. Bu konuda erişim sağlayıcılara ek sorumluluklar verildi. Çocukların cinsel istismarı, anayasal düzene karşı işlenen suçlar ve devlet sırlarına karşı suçlara ilişkin internet içeriklerini paylaşanlara ait bilgileri paylaşmayan sosyal ağ sağlayıcılarına, erişim engelinin yanı sıra reklam yasağı da uygulanacak.
Basın kartı şartları neler?
Basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmiş olması, en az lise veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması şartı aranacak.
Ayrıca basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu'nun 53'üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı 5 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, iftira, suç uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, kamu barışına karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları ve terör suçlarından hüküm giymemiş olması gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması şartı da aranacak.
Basın kartı talep eden süreli yayın sahipleri veya tüzel kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarında, kamu kurum ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yayın kuruluşlarında çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenlerde "Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması" şartları aranmayacak.
Sürekli ve serbest basın kartı talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) aracılığıyla göreve bağlı basın kartı talep edenlerde ise "Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması" şartı aranmayacak.
Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafından görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Türkiye'de çalışma izinlerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun idare merkezinin bulunduğu ülkenin Türkiye'deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık esası da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.
Başvuru nereye yapılır?
Basın kartı başvuruları koşulları taşıyan adaylar tarafından https://www.iletisim.gov.tr/turkce/basin-karti adresi üzerinden yapılır.
Basın kartı nedir?
Sarı Basın Kartı veya Basın Kartı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından belli şartları ve yasal bekleme sürelerini yerine getiren gazetecilere Basın Kartları Komisyonu tarafından verilen bir karttır. Sahiplerinin gazeteci olduğunu belgeler ve kimlik kartı yerine de kullanılabilir. Devletin bütün kuruluşları bu kartı tanır.
Bütün şartları yerine getiren gazeteciler için yılda üç seferden az olmamak kaydıyla bir komisyon toplanır. Bu komisyonun adı Sarı Basın Kartı Komisyonu'dur. Gazetecilerin mesleki geçmişleri ve gazeteci olup olmadıklarına bakılır. Ardından oylama ile bu kart hakedenlere verilir. Türkiye'de her üç ayda en az yüz kişi bu kartı alır.[kaynak belirtilmeli]Bunun dışında yaklaşık 60 kişi de Sürekli Basın Kartı'na kavuşur. Ülkeler, kendi toplumlarının yapılarına göre bu kartı gazetecilere verirler. Her ülkenin farklı bir uygulaması vardır. Bazı ülkelerde sarı olmayan basın kartlarını dernekler ve federasyonlar verir.
Sarı, Sürekli Basın Kartı ve Basın Şeref Kartı olmak üzere 3 türlüdür. Basın Kartlarını veren Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, basın, yayın, Anadolu Ajansı, tanıtma ve TRT'den sorumlu devlet bakanına bağlı olarak faaliyet gösterir ve merkezi Ankara Kavaklıdere'dedir. Birçok ilde şube müdürlükleri vardır. Basınla ilgili konuları yürütür ve Türkiye'yi tanıtır.