Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Şafak Kırbiç, savaş nedeniyle yağ üretim tesisleri zarar gören Ukrayna'nın stoklarında bulunan ayçiçeğini Türkiye'nin yağa dönüştürerek önemli bir ihracat gerçekleştirebileceğini bildirdi.
Kırbiç, AA muhabirine, Rusya, Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler arasında imzalanan tahıl koridoru anlaşmasıyla limanlarda bekleyen ürünlerin sevkiyatına başlanacağını, Türkiye'nin öncülüğünde açılan koridorun dünyada gıdaya erişime katkı sağlayacağını belirtti.
Kovid-19 salgını süreci ve Ukrayna-Rusya Savaşı'nın gıdaya erişim ve gıda güvenliğini ön plana çıkardığını anımsatan Kırbiç, tahıl koridorunun açılmasıyla tonlarca ayçiçeğinin piyasaya gireceğini ifade etti.
Ukrayna ve Rusya'nın dünyanın en çok ayçiçeği üreten iki ülkesi olduğunu dile getiren Kırbiç, "Rusya ve Ukrayna dünya ayçiçeği ihtiyacının yüzde 60'ını üretiyor. En fazla üretimin gerçekleştiği ülke yaklaşık 17 milyon ton ile Ukrayna, Türkiye'nin 10 katına yakın bir üretim miktarı var. Savaş öncesi Ukrayna'dan çekirdek olarak yurt dışına satış yasaktı, orada bir istihdam ve katma değer yaratılması için. Yağ olarak yurt dışına satışları vardı ancak savaşta yağ üretim tesislerinin bombalanması, enerji nakil hatlarında işletmeyi sekteye uğratacak sebeplerle o ayak durdu." diye konuştu.
"Ayçiçeğinde çok yüksek kırma kapasitesine sahibiz"
Türkiye'nin yüksek kapasitede ayçiçeği işleme tesislerine sahip olduğunu belirten Kırbiç, önümüzdeki dönemde ihracat anlamında söz sahibi konuma gelmesinin mümkün olduğunu dile getirdi.
Şafak Kırbiç, Trakya'da yılda yaklaşık 2,5 milyon ton ayçiçeği işleme kapasiteli 18 ayçiçek yağı fabrikasının bulunduğunu söyledi.
Türkiye'nin tahıl koridorunun açılmasında çok başarılı bir politika izlediğine dikkati çeken Kırbiç, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Ayçiçeğinde çok yüksek kırma kapasitesine sahibiz. Avrupa, daha önce bunu Ukrayna'dan tedarik ederken, bu süreçte ülkemizden ihraç anlamında bir çalışma yapabilir. Biliyorsunuz un ihracatında Türkiye dünya şampiyonu, bu ayçiçeği yağında da olabilir mi? Elbette olabilir. Türkiye'de hem sanayiciler hem de kurumsal anlamda Trakya Birlik bu tesislere ve bu tecrübeye sahip. Biz birtakım adımlar atılacağı kanaatindeyiz. Bu da ülkemiz için hem istihdam anlamında hem katma değer anlamında ciddi bir kazanç sağlayacaktır. En azından önümüzdeki dönemde bunun tedarikiyle ilgili problemler ortadan kalkar diye düşünüyorum."
İhracatla ilgili olumlu gelişmeler olabileceğini belirten Kırbiç, "Ukrayna'da geçtiğimiz yıldan devir stokları var. 4-5 milyon ton civarı ayçiçeği bulunduğunu tahmin ediyoruz. Bu, tahıl koridoru sayesinde Türkiye üzerinden bir şekilde dünya ülkelerine ulaştırılacak. Tabii Türkiye burada tedarik anlamında bir çalışma yapacaktır. Önümüzdeki dönemde ayçiçeğinde bir sıkıntı olmayacağı kanaatindeyim." dedi.
Ayçiçeği ekim alanları arttı
Kırbiç, Türkiye'de ayçiçeği hasadının başlamasına sayılı günler kaldığını, bu yıl rekoltede artış beklendiğini ifade etti.
Trakya başta olmak üzere birkaç şehirde görülen "çayır tırtılı" zararlısının verim ve rekolteye olumsuz anlamda büyük etkisinin olmayacağını dile getiren Kırbiç, bol ve bereketli bir ayçiçeği sezonu beklentisinde olunduğunu vurguladı.
Ayçiçeği ekiminin arttığının altını çizen Kırbiç, "Geçtiğimiz yıllara göre ayçiçeği ekiliş alanlarında yüzde 10'luk bir artış var. Bu yıl da tüm ülke genelinde verimli ve iyi bir yıl olacağı görülmekte. Çayır tırtılının lokal bazı alanlarda büyük zararı var ama genel üretimi çok fazla etkilemeyecek gibi görünmekte." dedi.
Kırbiç, yüzde 10'luk ekim artışının Türkiye'nin ayçiçeği ihtiyacını iç piyasadan karşılaması adına olumlu bir gelişme olduğunu, gelecek yıllarda da düzenli artışlarla ülke ihtiyacının tamamının karşılanmasının mümkün olduğuna dikkati çekti.
Ayçiçeği üreticisine verilecek desteklerle ekim alanlarının ve elde edilen ürünün artacağını vurgulayan Kırbiç, şunları kaydetti:
"Ayçiçeği ülkemizin her alanında ekilebilecek bir ürün. Şu anda biz ülke ihtiyacının yüzde 70'ini karşılayabiliyoruz. Verilecek desteklerle bu artırılabilir. Kazanç paritesinin başka ürün desenlerine kaymaması için çiftçinin ayçiçeğinden iyi para kazanması gerekir. Ayçiçeği stratejik bir üründür. Başka ürünleri yurt dışından tedarik edebiliriz ama bu son süreçte pandemi ve savaşın ardından ayçiçeğini biraz daha ön plana taşıdı."