Belki farkında değiliz her gün tahmin ettiğimizden çok daha fazla gluten tüketiyoruz. Fakat artık market raflarında üzerinde "glutensiz" yazan abur cuburlar ve ekmekler görmeye başladık.
Gluten bitkisel kaynaklı glutenin ve gliadin adlı iki proteinin suyla birleşiminden oluşan esnek ve kıvamlı bir maddedir. Gluten, hamur işlerine yapısını ve tadını kazandırır. Çorba ve soslarda, pek çok sütlü tatlıda kıvamlı yapının oluşmasını sağlar. Gluten buğday, yulaf, arpa, çavdar gibi hububat tahıllarında bulunan bir madde olmasına karşın kıvam artırıcı, nem tutucu ve yapıştırıcı özelliği sayesinde sakız, diş macunları, bazı kozmetik ürünleri, deterjanlar gibi ürünlerde de kullanılır.
Çölyak hastalığı neden oluşuyor?
Çölyak hastalığına sahip bireylerde gluten içeren besinlerin tüketimi, ince bağırsağı tahrip ediyor. Çölyak olmayan gluten intoleransında ise bağırsaklar hasar görmüyor. Fakat iki durum için de tek tedavi glutensiz diyet uygulanması.
Mide krampları, şişkinlik ve sindirim bozuklukları gibi belirtilerle ortaya çıkan bu iki rahatsızlığın teşhisi birçok farklı rahatsızlıkla karıştırıldığı için çok zor. Bu rahatsızlıklar eskiden 10000 kişide 1 görülürken günümüzde sayı %1'lere düşmüş. İnce bağırsakta oluşturduğu rahatsızlık yüzünden emilimi epeyce azaltan bu iki durumda glutensiz diyete başlanmadığı takdirde kanser de aralarında olmak üzere birçok hastalığa zemin hazırlanıyor.
Gluten intoleransı olanlar ve çölyak hastaları hangi besinleri tüketmemeli?
Gluten hassasiyetine sahip insanların gluten içeren tüm besinlerden uzak durması gerekiyor. Buğday, arpa ve çavdar ile yapılan pizza, ekmek, makarna ve diğer gıdalardan kaçınmaları gerekiyor. Unla yapılan her türlü hamur işi, kek, kurabiye, pastalar da uzak durulması gereken yiyecekler arasında. Bira, bulyonlar, kahverengi pirinç şurubu, kremalı sebze, tavuk kızartma, pastırma, takviyeli gıda nişastası, aromalı kahveler ve bazı bitkisel çaylar, kıvam arttırıcı gıda kimyasallarından da uzak durulması gerekiyor.
Gluten diyeti kilo verdirir mi?
Glutensiz diyet sayesinde kilo verimi gerçekleşir ancak bunun en büyük nedenlerinden biri yiyecek alternatiflerinin kısıtlanmasıdır. Bu yüzden ilk başta kilo verilse de kalıcı ve verimli bir sonuç elde etmek mümkün değil.
