Milyonlarca Müslüman ramazan ayı bitmeden fitrelerini vermenin tatlı telaşına düşüyor. Fitreyi nereye vereceğini düşünenler acaba hayır kurumlarına fitre verilir mi sorusunu soruyor. Peki sivil tolum kuruluşları ve hayır kuruluşlarına fitre verilir mi? Bununla birlikte tam kapanmada elden fitreleri ulaştıramayan Müslümanlar fitrelerini internet bankacılığı ile göndermek istiyor. Peki fitre banka üzerinden EFT ve havale ile gönderilir mi? Fitre EFT ile gönderilir mi? Fitre havale olur mu? İnternet bankacılığı üzerinden fitre verilir mi? Fitre bankamatikten çekilir mi? Fitre havale ile gönderilir mi?
Hayır kurumlarına fitre verilir mi?
Zekâtın verileceği yerler, Tevbe sûresinin 60. âyetinde belirlenmiştir. Buna göre zekât, ilke olarak fakirlerin ve ihtiyaç sahibi bireylerin hakkıdır. Bu itibarla, belirli şartları taşıyan müslümanların yükümlü oldukları zekât ve fıtır sadakasının, Kur'an-ı Kerim'de belirlenen yerler dışında herhangi bir yere verilmesi veya cami, köprü, yol, okul, su gibi hayır işlerine sarf edilmesi, Hanefîlerce caiz görülmemiştir. Bu esas gözetilmeksizin zekât niyeti ile yapılan ödemeler zekât yerine geçmez. Zekât, kendilerine zekât verilmesi caiz olan kimselere doğrudan teslim edilebileceği gibi, aracı vasıtası ile de ulaştırılabilir. Bu aracının birey olması ile kurum olması arasında fark yoktur. Buna göre hayır kurumu veya sivil toplum kuruluşu, toplayacağı zekâtları Kur'an'da belirlenen yerlere/fakir ve ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyorsa aracı konumunda olan bu kuruluşlara zekât emanet edilebilir.
Zekâtı hak sahiplerine ulaştırmayıp, inşaat, aydınlatma, büro masrafları gibi genel hizmetleri içinde değerlendirecek olan kuruluşlara ise zekât verilmez.
Halka hizmet veren bu gibi kurumların varlıklarını sürdürmeleri için desteklenmeleri önemlidir. Ancak bu, zekât dışında gönüllü yardımlar yolu ile yapılmalıdır. Bunun yanında kamusal ve bireysel denetimler de ihmal edilmemelidir.
Fitre banka üzerinden EFT ve havale ile gönderilir mi?
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi İdris Bozkurt, fitre ve zekat gibi mali ibadetlerin direkt ödendiği gibi vekalet yoluyla başkaları tarafından da ödenebildiğini anımsatarak, şöyle devam etti:
"Kovid-19 nedeniyle birinci derecede akrabamızı dahi göremiyoruz. Dolayısıyla muhtaç insanlara doğrudan ulaşma şansımız daha zordur. Biz, bu süreçte fakirlere telefonla ulaşabiliriz, hesap numaralarını alabiliriz. Mobil bankacılık veya internet bankacılığı üzerinden kişinin hesabına fitre bedelini gönderebiliriz. Bu tek bir tuşla mümkün. Tam kapanma sürecinde muhtaçlara bizzat ulaşma imkanlarımız kısıtlı olduğu için fitre veya zekatımızı internet bankacılığı üzerinden yani dijital ortamda kişilerin hesaplarına aktararak uzaktan ödeyebiliriz."
Fitre en geç ne zaman verilir?
Fitrenin (fıtır) verilemesi gereken son gün Diyanet tarafında açıklandı. İşte Diyanet'e göre "2021 yılında Fitre en geç ne zaman verilir?" sorusunun yanıtı;
* Fitrenin (Fıtır sadakası) vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir.
* Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.
* Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır. Fitreyi Ramazan'ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî, el-Mecmû', VI, 128).
2021 günlük fitre ücreti ne kadar?
Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığınca yapılan değerlendirmeler neticesinde fıtır sadakasının, Müslüman toplumların neredeyse tamamına yakın bir kesimi tarafından veriliyor olması dikkate alınarak, mevcut sosyo-ekonomik hayat şartları ve bir kişinin günlük asgari gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak 2021 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2022 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan sürede 28,00 TL olarak belirlenmesine karar verildi.
Kimler fitre vermekle yükümlüdür?
Ramazan ayının yardım ve bereket ayı olmasının en önemli göstergelerinden biri de fitre verilmesidir. Peki kimler fitre (fıtır sadakası) vermekle yükümlüdür?
Ramazan bayramına kavuşan, temel ihtiyaçlarının ve bir yıllık borçlarının dışında nisap miktarı (80.18 gr. altın veya bu değerde) mala sahip olan müslümanlar kendileri ve velayetleri altındaki kişiler için fıtır sadakası vermekle yükümlüdürler. Ancak fıtır sadakası ile yükümlü olmak için bulunması gereken nisap miktarı malın, “artıcı” özellikte olması ve üzerinden “bir kameri yıl” geçmiş olması gerekmez.
Kişi kendisinin ve ergenlik çağına ulaşmamış çocuklarının fitresini vermekle yükümlüdür. Buna karşılık kişininana-babası, büyük çocukları, karısı, kardeşleri ve diğer yakınları için fitre ödeme zorunluluğu yoktur. Fakat vekâletleri olmadığı hâlde bu kişiler için ödeme yapsa geçerli olur.
Şâfiî mezhebine göre ise fıtır sadakası vermek “farz”dır ve bununla yükümlü olmak için nisap miktarı mala sahip olmak şart değildir (Şirbînî, Muğni'l-muhtâc, I, 594). Buna göre temel ihtiyaçlarının yanı sıra bayram günü ve gecesine yetecek kadar azığa sahip zengin-fakir her müslüman fitre ile yükümlüdür (Şirbînî, Muğni'l-muhtâc, I, 594). Ayrıca varlıklı kimsenin müslüman olan eşi, çocukları, ana-babası ve diğer yakınları için de sadaka-i fıtır vermesi gerekir. (Şirbînî, Muğni'l-muhtâc, I, 595; İbn Rüşd, Bidâye, I, 279-280).
