Tıpta mevsime bağlı duygu durumu bozukluğu (SAD-Sessional Affective Disorder) olarak tanımlanan kış yorgunluğu ileri safhalarda depresyona dönüşebilir. Oldukça yaygın görülen bu durum kolay bir şekilde tedavi edilebiliyor.
Tüm boyutları tam olarak anlaşılamayan kış yorgunluğunun sebebinin gün ışığının azalması olduğu düşünülüyor. Güneşli, sıcak günlerin geride kalmasıyla birlikte insan beyni yeterli düzeyde melatonin veya serotinin hormonu üretemiyor ve insanların biyolojik saatinin dengesinin bozulmasına neden olabiliyor.
Kış yorgunluğunun belirtileri kişiden kişiye değişim gösterebiliyor. Genel olarak eylül ayında başlayan bu rahatsızlık bazı insanlarda bahara kadar devam edebiliyor. Kış yorgunluğu her sene tekrar edebilir. Kadınlar erkeklere oranla, gençler ise yaşlılara oranla kış yorgunluğuna yakalanmaya daha çok meyillidir.
Kış yorgunluğunun belirtileri neler?
Kış yorgunluğu, kendini üç belirtiyle gösteriyor. Bu belirtiler sabahları zor uyanmak ve bazen uyandığında baş ağrısı olduğunu fark etmek, miskin, bitkin ve sebepsiz yere hüzünlü hissetmek ve iştah artışıdır.
Uzun saatler uyuma isteği, depresif ruh hali, keyifsizlik, hayattan keyif alamamaya bağlı olarak karbonhidratlı yiyeceklere düşkünlük gösterme, konsantre olmakta zorluk ve verimliliğinin düşmesi de belirtiler arasındadır.
Kış yorgunluğunun tedavisi için ne yapmak gerekir?
Bazı güneş göremeyen ülkelerde kış yorgunluğu ilerleyip depresyona dönüşmüş kişiler için fototerapi ismi verilen ışık tedavisi uygulanıyor. Bu insanlar, günde yarım saat güçlü bir ışığın karşısında hiçbir şey yapmadan oturuyor. Kulağa garip gelse de bu uygulama işe yarıyor.
Siz de kış depresyonunu önlemek ve varsa geçirmek için yatak odanızın ve uyandıktan sonra ilk uğradığınız odanızın ampullerini daha güçlü hale getirebilirsiniz. Bu sayede sabahları yüksek voltajlı ışıkla karşılaşır ve daha kolay bir şekilde kendinize gelebilirsiniz. Akşam yemeği yediğiniz salon ya da mutfağın ışığını artırmak da iyi bir fikirdir.
Hava kötü olsa bile gün içerisinde yarım saat açık havada yürümelisiniz. Çünkü gün ışığı azalmış bile olsa insan vücudunu olumlu yönde etkilemeye devam ediyor. Ayrıca kapalı alanlarda uzun zaman geçirmek, taze hava almanızı engeller ve psikolojik, fizyolojik olumsuz sonuçlar doğurur.
Kötü karbonhidrat ve yüksek oranda işlenmiş şeker, enerjimizi düşürür ve halsiz hissetmemize neden olur. Ayrıca daha çok yemek yeme ihtiyacı hissettirir. Bu yüzden karbonhidrat ihtiyacınızı sebze, meyve ve baklagiller gibi sağlıklı besinlerle gidermeniz önemlidir.
Omega 3 ve Omega 6'nın eksikliği, depresif ruh haline, konsantrasyon eksikliğine ve miskinlik hissine neden olur. Yeterli düzeyde alındıklarında ise kış yorgunluğuna iyi gelir.
D vitamini eksikliği de depresyona neden olur. Bu yüzden D vitamininden zengin beslenmeye özen göstermelisiniz.