Binalar ve yerleşmelerin doğal kaynakları ve enerjiyi verimli kullanarak çevreye olumsuz etkilerini azaltmak için değerlendirme ve sertifikalandırma sistemlerinin oluşturulması ile bu konudaki uzmanlara ve eğitici kuruluşlara ilişkin usul ve esasları belirleyen "Binalar ile Yerleşmeler için Yeşil Sertifika Yönetmeliği" yürürlüğe girdi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca hazırlanan ve Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan yönetmelikle, yeşil binaların belgelendirilebilmesi amacıyla ilk defa yerli bir uygulama olarak hazırlanan Ulusal Yeşil Sertifika Sistemi "YeS-TR" hayata geçirildi.
"Yeşil bina"nın; yer seçimi, tasarım, inşaat, işletme, bakım, tadilat, yıkım, atık ve atık suların bertarafını kapsayan, yaşam döngüsü boyunca sürdürülebilir, enerji verimli, doğayla uyumlu, düşük emisyonlu ve çevreye olumsuz etkileri asgari düzeye indirilmiş, çevre dostu şeklinde tanımlandığı yönetmeliğe göre, Ulusal Yeşil Sertifika Sisteminin değerlendirme kuruluşu Türkiye Çevre Ajansı olacak.
Yeşil sertifika almak isteyen bina veya yerleşme sahibi bakanlıkça yetkilendirilen yeşil sertifika uzmanlarından ve değerlendirme kuruluşundan hizmet alacak.
Yeşil sertifika uzmanı, sertifika alınmak istenen bina veya yerleşmeye ait bilgileri YeS-TR sistemine kaydedecek.
Türkiye Çevre Ajansı, sisteme kaydedilen bilgiler üzerinden ve gerekli durumlarda yerinde etüt etmek suretiyle değerlendirerek işlem tesis edecek.
Yeşil binalar ile yeşil yerleşmeler gibi konularda faaliyet gösteren kamu veya özel hukuk hükümlerine tabi kamu tüzel kişiliğini haiz kurum ve kuruluşlar, üniversiteler ile sivil toplum kuruluşları, yönetmelikte belirtilen koşulları sağlamaları halinde eğitici kuruluş olarak faaliyet gösterebilecek.
Yeşil sertifika uzmanları, eğitici kuruluşlar tarafından düzenlenecek sertifika eğitim programına katılarak uygulanacak yazılı sınavda başarılı olmaları ve bakanlıkça YeS-TR'de yetkilendirilmeleri halinde faaliyet yürütebilecek.
Türkiye Çevre Ajansı, başvuruya konu bina veya yerleşmeye ilişkin olarak değerlendirme kılavuzunda belirtilen kriterleri değerlendirebilecek nitelik ve sayıda yeşil sertifika değerlendirme uzmanını bünyesinde bulunduracak veya dış kaynaklı temin edecek.
Ajans, sertifika başvurularını inceleyecek ve binalar ile yerleşmelerin sürdürülebilir çevresel, sosyal ve ekonomik performanslarını kılavuzlara göre değerlendirecek ve kriterleri sağlayan bina ve yerleşmelere ilgili sertifikayı düzenleyecek.
- Yeşil sertifika uzmanlık yetkisi on yıl geçerli
Yeşil sertifika eğitimlerine, değerlendirme kılavuzlarında belirtilen meslekleri haiz kişiler katılabilecek. Yeşil sertifika uzmanlık yetkisinin geçerlilik süresi on yıl olacak. Bu sürenin bitiminde eğitime katılmaksızın tekrar sınava girilerek uzmanlık yetkisi yenilenebilecek.
Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatında çalışan ve değerlendirme kılavuzlarında belirtilen yeşil sertifika uzmanı mesleklerini haiz personelden, yeşil sertifika ile ilgili faaliyetler kapsamında en az üç yıl görev yapmış olanlar ile bu birimlerde yönetici olarak en az iki yıl çalışmış olanlar yeşil sertifika uzmanı olmaya hak kazanacak.
Yeşil sertifika uzmanları, değerlendirme kuruluşu ekibinde görev yapmaları halinde, yeşil sertifika değerlendirme uzmanı unvanını alacak ve değerlendirme kuruluşu tarafından YeS-TR'ye tanımlanacak. Uzmanlar, buraya kaydedilen bilgi ve belgeleri değerlendirerek binanın veya yerleşmenin yeşil bina veya yeşil yerleşme olma koşullarını yerine getirip getirmediğine dair analizi ve puanlamayı yapacak.
Daha önce bakanlıkça eğitici kuruluş olarak görevlendirilen tüzel kişiler ile gerekli eğitimleri alarak yeşil sertifika uzmanlığı alanların hakları saklı olacak.
Öte yandan, 23 Aralık 2017'de Resmi Gazete'de yayımlanan "Binalar ile Yerleşmeler İçin Yeşil Sertifika Yönetmeliği" yürürlükten kaldırıldı.
