Bursa Uludağ'ın eteklerinde bulunan ve egzotik ortamıyla ziyaretçileri ağırlayan Cumalıkızık'ı görmüş ya da duymuşsunuzdur.
Yerli ve yabancı turistin ilgisini çeken bölgeye neden "Cumalıkızık" dendiğini ve Kurtuluş savaşı sırasında yaşanan bir olayla neden bu köydeki sokağa "Cin Aralığı" dendiğini biliyor musunuz peki?
Cumalıkızık'a gelin birlikte daha yakından bakalım:
Bursa'nın tarihi ve doğal mekanları yerli ve yabancı turistlerce sıkça ziyaret ediliyor. Doğa ile iç içe olup insanı adeta kendi atmosferine çeken ve kültürel açıdan da koruma altına alınan Cumalızık'ın ise ayrı bir tarihçesi bulunuyor.
Osmanlı sivil mimarisinin en görkemli köy yerleşimini günümüze ulaştıran Cumalıkızık, son yıllarda ülkemiz yanında tüm dünyada da tanınmaya başladı.
270 ev koruma altında
Osmanlıların Bursa'da ilk yerleştikleri bölgelerden olan Cumalıkızık, 180'i halen kullanılan, bazılarında ise koruma ve restorasyon çalışmalarının yapıldığı toplam 270 ev ile Osmanlı dönemi konut dokusunu günümüze taşımaktadır.
Cumalıkızık yerleşiminin güneydoğusunda Uludağ eteklerindeki Ihlamurcu mevkiinde Bizans devrine ait bir kilise kalıntısı 1969 yılında tespit edildi.
Kilise kalıntısının yüzeyde rastlanan bazı mimari parçaları Bursa Arkeoloji Müzesi'nde saklanmakta.Bursa yakınlarında temeli atılan Osmanlı Beyliği kuruluşundan kısa zaman sonra bölgeye hakim olmayı başarmış, 1326 yılında Bursa'yı, 1331 yılında İznik'i fethederek yörede varlığını kesin olarak kabul ettirmiştir.
Kızık ne anlama geliyor?
Böylece Osmanlı halkının bu topraklara yerleşerek kentler ve köyler oluşturması sağlanmıştır. Cumalıkızık vakıf köyü olarak kurulmuştur ve bu özelliğini yerleşim dokusu konut mimarisi, yaşam biçimine yansıtmıştır.Uludağ'ın kuzeyindeki dik etekler ile vadilerin arasında sıkışıp kalan yöre köylerine bu konumlarından dolayı ''kızık'' adı verilmiştir. Köylerin birbirlerinden ayrılması için de dereye yakın olanına Derekızık, Fidye verene Fidyekızık ve Kızık köylerinden topluca gidilerek cuma namazı kılınan köye de Cumalıkızık adları verilmiştir.Başka bir söylem ise Osman Bey'in köyün kurulduğu günün cuma günü olması sebebiyle bu köye "Cumalıkızık" adını vermiş olması.
Cin Aralığı'nı gördünüz mü?
Osmanlı sivil mimarisini bozulmadan günümüze taşıyan Cumalıkızık, Cin Aralığı Sokağı ise en dikkat çeken yerlerden.Cin Aralığı, dünyanın en dar sokağı kabul ediliyor.
Söylentiye göre su sokağın şöyle bir hikayesi var:
"Kurtuluş savaşı yıllarında Cumalıkızık köyünü basan Yunan askerleri tüm köylüleri camiye toplayarak mabedi yakmaya karar verir. Köylüler bir şekilde Yunanlıları atlatıp, camiden kaçmayı başarır. Girdikleri sokakta, iki evin bittiği noktada dar bir aralık bulunmaktadır. Bir insanın zorlukla geçebileceği büyüklükteki sokak girişinden bakıldığında çıkmaz yol olarak görünmektedir.
Türk askeri mevzisine ulaşılır
Köylüler, bu dar aralıktan geçerek, Türk askerlerinin mevzilendiği tepeye ulaşırlar. Yunan askerleri ise sokağın girişine geldiğinde gözlerine inanamazlar ve "İnsanların buradan kaçması imkansız. Bu olsa olsa cinlerin işidir." derler.
O günden sonra sokağın adı Cin aralığı olarak yaygınlık kazanır.
Meksika'dan bile geliyorlar
Ortadoğu, Avrupa, Latin Amerika, yani dünyanın her tarafından binlerce ziyaretçi gelmekte. Son yıllarda dizi ve film sektörüne ev sahipliği yapan bölgede yaşayan ailelerin geçim kaynağı ise geleneksel el işçilikleri ve kendi ürettikleri sebze ve meyveler.
Türk Kurtuluş Savaşı'nı anlatan Kurtuluş dizisi, Osmanlı Devleti'nin kuruluşunu anlatan Kuruluş dizisi ve Kınalı Kar dizisi de burada çekilen dizi ve filmlerden bazıları.
Cumalıkızık, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne ise 2014 yılında alındı. Burada Her yıl Uluslararası Cumalıkızık Ahududu Festivali düzenleniyor. Bu festivale Meksika'dan bile gelenler var.