ABD Başkanı Donald Trump, perşembe akşamı Twitter'dan yaptığı açıklamada, Golan Tepeleri üzerindeki İsrail egemenliğini resmen tanıyacağını duyurdu. Daha önce Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak kabul eden ve ülkesinin Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıtan Trump'ın Golan açılımı, ABD-İsrail ilişkilerinde son dönemde yaşanan bahar havasını izleyenler için aslında çok da sürpriz bir durum değil...
Yeni Şafak Yazarı Taha Kılınç, bugünkü köşesinde Golan'ın hikayesini yazdı. İşte Kılınç'ın yazısı:
GOLAN SON ANDA İSRAİL'E GEÇMİŞTİ
"Golan Tepeleri, Altı Gün Savaşı'nın son saatlerinde İsrail'in eline geçmişti. Yıldırım hızıyla Doğu Kudüs'ü, Batı Şeria'yı ve Sina Yarımadası'nı ele geçiren İsrail ordusu, adeta “belki olur” diyerek Golan'a da yöneldi ve bölge hiçbir direnişle karşılaşılmadan işgal edildi."
SAVAŞ SIRASINDA SURİYE ORDUSU NE DURUMDAYDI?
"Suriye ordusu, savaş sırasında en karmaşık dönemlerinden birini yaşıyordu. Üst üste çok sayıda darbe tecrübesi yaşanan ülkede 1963'te Baas darbesi gerçekleşmiş, askerler hiziplere ayrılmıştı. Ordu, kapsamlı bir saldırıyı göğüsleyecek durumda değildi. Bunun sonucunda, Golan Tepeleri tereyağından kıl çekercesine İsrail'in kontrolü altına girdi."
SURİYE GOLAN'I ALMAYI BİR KEZ DENEDİ
"Suriye, 1973'teki Yom Kipur Savaşı'nda Golan Tepeleri'ni İsrail'den geri almayı bir kez denedi. Düzenlenen saldırılar İsrail tarafından savuşturulurken, 1974'te iki ülke arasında ateşkes imzalandı ve Golan işgal altında kalmaya devam etti."
REJİM DAHA SONRA KILINI DAHİ KIPIRDATMADI
" 'Arap Baharı' adı verilen bölgesel türbülans sürecinin başlangıcında, İsrail basınında yer alan haberler, Suriye'nin, Golan'daki ateşkes hattını 1974'ten bu yana neredeyse hiç yenilemediğini ve sağlamlaştırmadığını gösteriyordu. Golan, İsrail'le Suriye arasında adeta zımnî bir doğal sınıra dönüşmüş, her iki ülke de “tanıdık düşman” mantığıyla birbirilerinin kontrol bölgelerine saygılı davranmayı öğrenmişti. İran'ın desteklediği Baas yönetiminin bütün hamasî sloganlarına rağmen, Suriye rejimi, Golan'ı geri almak için 1974'ten bu yana kılını bile kıpırdatmamıştı."
İRAN İÇİN BAHANE
"Golan'daki İsrail varlığı ise, İran için Suriye topraklarına yerleşmesinin gerekçelerinden birine dönüşmüştü."
TÜRKİYE GOLAN İÇİN ARABULUCULUK YAPMIŞTI
"Golan Tepeleri, 2006'da İsrail'le Suriye arasında Türkiye'nin arabuluculuğunda başlatılan müzakere sürecinin en önemli gündemiydi. Hatırlayanlar olacaktır: İsrail'in, Suriye'nin İran ekseninden çıkarak kendisini resmen tanıması karşılığında Golan'ı teslim etmeye hazırlandığı söylentileri de yayılmıştı o dönem. Ancak İsrail ordusunun aynı yılın yazında Lübnan'a düzenlediği 34 günlük saldırı, barış ihtimalini de tamamen ortadan kaldırdı.
Beşşar Esed yönetiminin, tıpkı Mısır'ın Sina Yarımadası'nı işgalden kurtarışı gibi, Golan'ı geri almak kaydıyla eksen değiştirmeye hazır olduğu, yine o dönemde ciddi biçimde konuşulmuştu. İkinci Lübnan Savaşı'yla diyalog yollarının kapanmasının ardından, “Arap Baharı”yla birlikte can derdine düşen Esed, ekseninden çıkmak şöyle dursun, tamamen İran'ın kanatları altına sığınmak durumunda kaldı."
ŞAM'A 60 KM UZAKLIKTA
"Günümüzde Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Golan Tepeleri'ndeki işgalini devam ettiren İsrail, bilhassa Golan'a ayrı bir ehemmiyet veriyor. 1800 kilometrekarelik bir alana yayılan yükselti, özellikle konumu itibariyle (Şam'a 60 kilometre mesafede), İsrail'in elinde son derece önemli bir stratejik koz durumunda."
BEREKETLİ BİR SU KAYNAĞI
"Bütün bölgeyi Golan'dan izleyebilen İsrail için, burası aynı zamanda bereketli bir su kaynağı."
GOLAN'DA YERLEŞİM YERİ VAR MI?
"İşgal ettikten hemen sonra Golan'a yerleşim inşaatına başlayan İsrail, 1981'de burayı tek taraflı olarak ilhak ettiğini açıkladı. Bu karar uluslararası alanda şimdiye kadar tanınmadı. Belki “tanınmamıştı” demek daha doğru olur."
