TIMETURK | HABER MERKEZİ
PINAR HİLAL BALTA
Saudi Aramco tesislerine yapılan saldırılar sonrasında ABD'nin adeta Suudi Arabistan ile aynı ülkeymişçesine hareket etmesi ve saldırıyı kendilerine yapılmış gibi addetmeleri ABD basınında tepki çekiyor. Petrol tesislerine saldırıdan dört gün sonra (18 Eylül) The New York Times'ta Nicholas Kristof imzasıyla yayınlanan "Suudilerin paralı askerleri" değiliz başlıklı bir makalede de konuyla ilgili Beyaz Saray'a çağrı yapıldı. Trump yönetimine "İran ile nükleer anlaşmaya dönmenin bir younu bulun" diyen Kristof, "Suudi Arabistan'ın bekçi köpeği değiliz. Bu bizim kavgamız değil. Bizim mezarlığımız da olmamalı" dedi.
İşte makaleden ayrıntılar:
Eski Savunma Bakanı Robert Gates, bir zamanlar Suudi Arabistan'ın “son Amerikalı kalıncaya kadar İranlılarla savaşmak istediğini” söylemişti.
Tehlike, o kabusa doğru kaymamızdır. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İran'ın Suudi petrol tesislerini bir "savaş eylemi" gerçekleştirdiğini söyledi. Senatör Lindsey Graham gibi etkili şahinler İran petrol rafinerilerine yönelik saldırı gerçekleştirmeyi önerdi. Bu arada İran, “hızlı ve ezici" bir tepkiyle kaşrıık vereceğini bildirdi.
Başkan Trump bir bilmeceyle karşı karşıya.
İran, Suudi Arabistan'a yapılan saldırının arkasındaysa, bu ciddi bir kışkırtma. Amerika'nın tepkisinin İranlı liderlerin cesaretini kırıp kırmadığını merak etmek mantıklı. Çünkü Trump'ı boş tehditler ve gösterişli sölerle dolu biri olarak taıyorlar.
Tahran'da siyasi bir analist olan Ali Bigdeli, “O bir aslan değil, bir tavşan” dedi. İran, Trump'ın; Mayıs ve Haziran aylarında petrol nakliyesi saldırılarına veya İran'ın Haziran ayında bir Amerikan uçağının düşürülmesine karşı herhangi bir tepkisinin olmamasından sonra onun, tavşanlarının annesi olduğu sonucuna varmış olabilir.
ŞAHİNLER HAREKETE GEÇMİŞ DURUMDA
Sonuçta, şahinler Trump'ı, bu kez daha sert olmaya ve İran'ın hedeflerini bombalamayı düşünmeye çağırıyor.
İRAN İLE SAVAŞ TAM BİR FELAKET OLUR
İran'la tam bir savaş felaket olur. İran'ın Irak'ın iki katı nüfusu var ve Irak'tan çok daha büyük bir düşman olacaktır.
TRUMP'IN İKİLEMİ
Bu yüzden Trump'ın gerçek bir ikilemi var: Eylemsizlik zayıflık olarak algılanabilirken, askeri saldırılar krizi tırmandırıp savaşa sürükleyebilir. Fakat bu Trump'ın kendi yaptığı bir dilemma (ikilem).
Bu konuda dağınığız çünkü Trump, İran ile nükleer anlaşmayı terk etti. Şahinler, -İran'ın da bizim üzerimizdeki baskıyı artıracağını düşünmeden- İran'a azami baskı uygulayabileceğimizi söylüyor.
That's the problem with hawks. They plan out their chess games and triumphantly plot a checkmate without appreciating the basic lesson of Sun Tzu or Clausewitz that the other side also gets to move.
Ne yazık ki, İran ile nükleer anlaşma olmadan tüm seçenekler kötü. Hem Trump'a hem de İran liderinin itibarını kurtarak bir zafer talep etmesine izin verecek bu anlaşmaya dönüşü aramalıyız. Bunun yerine, çatışmaya düşme riskimiz var. Kimse savaş istemiyor, ancak bundan kurtulmak, Trump ekibinin gösteremediği "yetenekli diplomasi" gerektirecek.
SUUDİ ARABİSTAN'IN BEKÇİ KÖPEĞİ OLMAMALIYIZ
Suudi Arabistan'ın bekçi köpeği ya da süs köpeği olmamıza gerek yok.
SUUDİ ARABİSTAN, İRAN'DAN İYİ DEĞİL
Evet, İran uluslararası güvenlik için bir tehdit oluşturuyor. Ancak Suudi Arabistan da bu tehdidi oluşturuyor. Lübnan'ın başbakanını kaçıran Suudi Arabistan, Katar'la bir bölünmeye yol açtı ve Yemen'de dünyanın en kötü insani krizini yarattı.
Suudi petrol tesislerine saldırmak, küresel normların ihlaliydi. ABD'de yaşayan Washington Post yazarını öldürüp parçalamak gibi... Dostum Cemal Kaşıkçı'nın cinayetiyle ilgili uluslararası soruşturmayı engelleyen Suudi Arabistan, petrol tesislerine saldırıyla ilgili uluslararası soruşturma çağrısı yapıyor. Ürtücü transkriptler (not dökümleri) Cemal İstanbul konsolosluğuna girmeden önce bile Suudi ekibin, parçalamayı tartıştığını gösteriyor. Takımın bir üyesi “Nasıl çok iyi kesileceğini biliyorum. Yine de sıcak bir vücut üzerinde hiç çalışmadım” diyor.
Suudi Arabistan, Nobel Barış Ödülü adayı olan Loujain al Hathloul'u gözaltına alıp, tutuklamıştı. Hathloul'un hapishanede tecavüze uğradığı ve işkence gördüğü ortaya çıktı. Ayrıca Krallık, işkence gördüğü açıkça inkar etmesi durumunda onu özgür bırakabilecekleri teklifinde bulunmuştu.
Trump, yalnızca tahttaki bir katili değil aynı zamanda cezaevindeki bir kahramanı da arayarak İran'la savaşa girip girmeyeceği konusunu konuşabilir.
Eğer Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, petrol tesislerine yönelik hava saldırılarına askeri olarak cevap vermek isterse, bunu, krallığın kendi savaş jetleri ve füzeleri ile yapabilir. Ama bu bizim kavgamız değil. Bizim mezarlığımız da olmamalı.
Bu, her ikisi de bölgeyi istikrarsızlaştırıcı olan iki kadın düşmanı, baskıcı rejim arasındaki mücadeledir.
Ve Trump'ın Suudi Arabistan'ın onları savunmamız için iyi para ödeyeceği fikri birliklerimiz için bir hakaret. Bu, askerlerimizi haydur potansiyelinde çalışan paralı askerler gibi gösteriyor.
Bunun yerine bizim görevimiz, bu sorundan kurtulmak için Avrupa ülkeleriyle işbirliği yapmak ve İran nükleer anlaşmasına geri dönüş yolunu bulmak olmalıdır."
* Ara başlıklar editör tarafından eklenmiştir. Makalenin orijinalinde yer almamaktadır.
