TİMETURK | HABER MERKEZİ
PINAR HİLAL BALTA
Çatışmaların sona ermemesine rağmen uluslararası kamuoyunda "ateşkes" şeklinde anılan ABD-Rusya anlaşması ile ilgili Esed rejimi cephesinden de bir açıklama geldi. Sputnik'in aktardığı habere göre Rejimin askeri kanadı "ordu" tarafından yapılan açıklamada, "Teröristlerin ateşkesin başladığı 12 Eylül'den bu yana 300'den fazla ihlal gerçekleştirdiği, ordunun terörle mücadeleye devam edeceği" belirtildi.
NE OLMUŞTU?
Lavrov, 9 Eylül'de ABD'li mevkidaşı John Kerry'yle Cenevre'de bir araya gelmeden önce 8 Eylül akşamı De Mistura'yla görüşmüştü. Ülkelerinin, Suriye'deki askeri eylemlerini nasıl koordine edeceğini belirleyecek bir anlaşma üzerinde çalıştıkları belirtilen Lavrov ve Kerry'nin bu görüşmesinden çıkan ve medyada "ateşkes" şeklinde anılan "anlaşmanın" ilk mesajlarını yine Mistura vermişti. 9 Eylül'de basın toplantısı düzenleyen Mistura, "Lavrov'la insani yardımların ulaştırılması konusuna ve (Rusya ile ABD'nin) varacağı olası bir anlaşmada BM'nin oynayabileceği role değindik" demişti.
12 Eylül'de akşam saat 19.00'da yürürlüğe girdiği belirtilen anlaşma kapsamında Esed rejiminin de 7 gün boyunca çatışmama kararı aldığı bildirilmişti.
Suriye'de Esed rejimine bağlı ordunun, ülkenin resmi ajansı SANA'da yer alan açıklamasında, "Ateşkes, silahlı gruplar tarafından yapılan herhangi bir ihlale cevap verilme hakkını korumakla birlikle 12.09.2016 günü saat 19.00'dan itibaren 18.09.2016 tarihi ve saat 23.59'a kadar tüm ülkede uygulanacak" ifadesine yer verilmişti.
Konu medyada "ateşkes" şeklinde yer alsa da bunun bir ateşkes olmadığı ve beklenenin yaşandığı dün öğle saatlerinde duyuruldu.
Ajansların geçtiği habere göre rejime ait savaş uçakları, İdlib'de muhaliflerin kontrolündeki yerleşim alanına hava saldırısı düzenlemişti. Haberde 10 kişinin öldüğü, 17 kişinin ise yaralandığı aktarıldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise bu saldırıyı doğruladı.
Anlaşmayı ilk saldırının Esed rejimi tarafından yapılmasına karşın halen "ateşkes" şeklinde tanımlayan Çavuşoğlu, "Öyle görünüyor ki özellikle rejim, bu ateşkese riayet etmek istemiyor. Dün akşam ateşkes ilan edilir edilmez rejim ateşkesi bozdu. Uyarılar yapıldı, inşallah bu ateşkesin kalıcı olması için herkes üzerine düşeni yapar" dedi.
Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi De Mistura da konu ile iligli açıklamalarda bulundu. 13 Eylül'de BM Cenevre Ofisi'nde düzenlenen basın toplantısında konuşan, de Mistura, "Dün Suriye'de gün batımından sonra hava saldırıları ve muhalefet tarafından havan topu bombardımanı olduğuna dair iddiaları da içeren belli derecelerde şiddetin devam ettiğini gördük. Fakat şunu açıkça söyleyebilirim ki bu sabah itibariyle gelen haberlere göre şiddet kayda değer şekilde azaldı" dedi. Mistura bu anlaşmaya Türkiye ve İran'ın destek verdiği ayrıntısına da değindi.
Son olarak bu anlaşma 48 saat uzatılmış, 18 Eylül akşamı da sona erdiği bildirilmişti.
Kerry ise "ateşkesin etkilerinin bitmediğini fakat kırılgan olduğunu" belirtti.
KESİLMEYEN ATEŞİN GÖLGESİNDE "HALEP'E YARDIM BİLMECESİ"
Ayrıca ABD ve Rusya'nın temel hedefin "Halep'e insani yardım ulaştırmak" olduğunu belirttikleri bu anlaşmanın trajikomik bir tarafı var... O yardım tırları 1 haftadır Hatay'ın Reyhanlı İlçesi Cilvegözü Sınır Kapısı'nda bekletiliyor. Konvoydaki TIR'larda insani ihtiyaç maddeleri, çocuk kıyafetleri ve oyuncaklar bulunuyor.
BU SABAH 20 TIR HAREKET EDECEKTİ
Suriye rejimi ile yapılan görüşmelerden sonra bu sabah erken saatlerde 40 TIR'dan 20'sinin Halep'e hareket etmesi planlandı. Ancak, yapılan görüşmelerde güvenliğin sağlanamaması nedeniyle TIR'lar gümrük sahasından çıkış yapamadı.
Suriye rejimi ile görüşmelerin devam ettiği bildirildi.
NE OLMUŞTU?
ABD-Rusya anlaşmasının şartlarından birisi, Halep'in doğusu gibi kuşatma altındaki bölgelere insani yardımın ulaştırılmasıydı. Ancak Suriye ordusu ve silahlı muhaliflerin yardım konvoylarının geçişi sırasında mevzilerin nasıl konumlanacağı konusunda bir uzlaşıya varamaması ve güvenlik konusundaki endişeler tırların yola çıkmasını engellemişti.
ÖSO unsurları 15 Eylül'de yaptıkları açıklamada "İnsani yardım tırlarının Cuma günü Halep'e ulaşmasını bekliyoruz" diyerek insani yardımın geçişi sırasında uyum sağlanacağını ifade etti.
Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, 16 Eylül'de yaptığı basın açıklamasında konu ile ilgili Esed rejimi ve Rusya'ya tepki göstermişti. Suriye'de çatışmaların azaldığını ancak insani yardımlar konusunda aynı ilerlemenin görülmediğini söyleyen Earnest "Bunun asıl görünen nedeni de Esed rejimi" diyerek, Rusya'nın rejim üzerindeki etkisini kullanarak, insani yardımların ulaştırılmasını sağlaması gerektiğini ifade etti. Earnest, "Yüz binlerce Suriyeli çaresiz durumda. Şu anda onların hayatlarını kurtaracak yardımı taşıyan tırlar sınırın yanlış tarafında bekliyor. Bu da doğrudan Esed rejiminin ve Moskova'da onu koruyanların sorumluluğu" dedi.
Aynı gün ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Peter Cook da insani yardımların ulaştırılmasında hayati önemi olan Kastillo yolunda bulunan rejim güçlerinin buradan çekildiklerine dair kendilerinde bilgi ya da istihbarat bulunmadığını söyledi. Cook, rejim güçlerinin kuşatması altındaki Halep merkezinin dışarıyla bağlantısını sağlayan Kastillo yolunun açılarak insani yardımların ulaştırılmasının Suriye rejiminin yükümlülüğü olduğunu vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanı Kerry de "ateşkesin etkilerinin devam ettiğini" belirttiği açıklamada konu ile ilgili Moskova'ya seslenerek "Sahneye oynamayı ve gösteriş yapmayı bırakıp insani yardımların yerine ulaştırılmasını sağlayın. Eğer Rusya ateşkes konusunda ciddiyse Esed'in uçaklarının uçmasını engellesin ve ateşkese saygı gösterdiğini kanıtlasın" dedi. Kerry, insani yardımları Esed rejiminin bir kez daha engellediğinin altını çizen Kerry, Rusya'nın desteklediği Esed rejiminin ülkede "ileri bir adım atılmasını önleyen en büyük unsur" olduğunu kaydetti.