İsraf var demek yoksulluk yok demek midir?
Dünkü Hürriyet'in manşeti şuydu:
“ÇÖP TOPLADIM, İSRAFI GÖRDÜM”
Nereden çıktı bu manşet?
Anlatayım:
Hürriyet Ekonomi Servisi'nden arkadaşımız Emre Eser, her hafta “İşin Peşinde” diye bir köşe hazırlıyor.
Emre bu köşe için...
Kargocu oldu, yüksek gerilim direklerine tırmandı, endüstriyel mutfaklarda aşçı oldu, çay ocağında çaycılık yaptı, fırıncı oldu.
Ve en sonunda da temizlik görevlisi oldu.
Beyoğlu'nda çöp topladı.
Temizlik işçileriyle bir günlük mesaisinin ardından da tüm izlenimlerini kaleme aldı.
Şahane bir üslupla yazılmış, dört dörtlük bir izlenim yazısı.
Temizlik işçilerinin nasıl çalıştığından ne kadar kazandığına, çöp toplama tekniğinin değişiminden ‘Çöpçüler Kralı' filmine kadar birçok ilginç unsurun yer aldığı bu izlenim yazısında...
Türkiye'nin ve hatta dünyanın değişmez gündemi israfa da değinmişti Emre.
Zengin semtlerde de rastlamıştı israfa, yoksul mahallelerde de.
İkisinin arasındaki farka işaret etmeyi de ihmal etmeyerek.
Emre'nin izlenimlerinden yola çıkarak attık “israf” manşetimizi.
Ama ne oldu?
Şu oldu:
Art niyetli bir kesim, her zaman olduğu gibi sayılarıyla hiç de mütenasip olmayan oranda büyük bir gürültü kopardı.
Güya biz...
“Yoksulluk yok, israf var” demeye getiriyormuşuz!
Böyle art niyetli, böyle önyargılı, böyle haksız bir yaklaşım...
Ancak ve ancak politik çekişmelerin ve cepheleşmelerin esiri olmuş zihinlerden çıkabilir.
Al işte!
Bu yaptıklarıyla...
Yazmaya bile gerek olmayan şeyleri yazdırıyorlar bize:
- İsraf haberi yapmak, yoksulluk yok demek değildir.
- Hem yoksulluk hem de israf olur.
- İsraf ve yoksulluk Türkiye'nin değişmez gündemleridir.
Öyle bir devirde gazetecilik yapıyoruz ki...
- Bin türlü niyet okuyuculuğun...
- Milyon türlü açık arayıcılığın...
- Zirilyon türlü önyargının...
Cenderesine alınmış gibiyiz.
Hakikaten de “basın belada”.
KONUMUZ İSRAF… İKİ GAZETE, İKİ HABER
ŞİMDİ iki örnek vereceğim:
ÖRNEK BİR:
CUMHURİYET GAZETESİ NE DİYOR
Cumhuriyet'te yapılan haberin başlığı şu:
“GÜNDE 10 MİLYON EKMEK ÇÖPE GİDİYOR.”
Haberin altında yer alan cümleler ise şöyle:
“Günde 10 milyona yakın ekmeği israf ediyoruz. Yılda 3.6 milyar çöpe gidiyor.”
Bu haberin yayınlanma tarihini de vereyim:
10 Mart 2021.
ÖRNEK İKİ:
SÖZCÜ GAZETESİ NE DİYOR
Bu gazetede yapılan haberin başlığı ise şöyle:
“HER YIL 18.8 MİLYON TON GIDA ÇÖPE GİDİYOR.”
Altındaki cümleler ise şöyle:
“Küresel bir problem haline gelen yemek israfı, gün geçtikçe artarken, yapılan araştırmalara göre de Türkiye'de her yıl 18.8 milyon ton gıda çöpe gidiyor.”
Gazete israfın maliyetini de yazmış: 214 milyar lira (bu rakamın aynısı bizim haberde de yer alıyordu).
Bu haberin tarihi ise...
26 Nisan 2021...
Yani bir hafta önce.
ŞİRAZESİ KAYMIŞ ART NİYETLİLERE ÜÇ SORU
SORU 1
Söyleyin bakalım ağalar...
Cumhuriyet ve Sözcü de yaptıkları bu haberlerle...
“Türkiye'de yoksulluk yok, israf var” algısı yaratmaya mı çalışıyorlar?
SORU 2
Yine söyleyin bakalım beyler...
Cumhuriyet ve Sözcü de yaptıkları bu haberlerle...
İsrafı çöpte mi arıyorlar?
SORU 3
Ve yine söyleyin bakalım efendiler...
Cumhuriyet ve Sözcü de yaptıkları bu haberlerle...
Yoksulluğun suçunu halka mı atmış oluyorlar?