Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, hakkındaki ihlal kararının gereğinin yerine getirilmemesi nedeniyle seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri süren eski CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun bireysel başvurusunda, yeniden ihlal kararı verdi.
İhlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için karar örneğinin, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine hükmedildi.
Anayasa Mahkemesince hakkında daha önce ihlal kararı verilen Enis Berberoğlu'nun avukatları, ihlal kararının yerel mahkemelerce yerine getirilmemesi nedeniyle ikinci kez bireysel başvuruda bulunmuştu.
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, bugünkü gündem toplantısında Berberoğlu'nun ikinci başvurusunu ele aldı.
Alınan bilgiye göre, Yüksek Mahkeme, ihlal kararının gereğinin yerine getirilmemesi nedeniyle seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri süren Enis Berberoğlu'nun bireysel başvurusunda, yeniden ihlal kararı verdi.
Berberoğlu'nun, Anayasanın 67. maddesinde güvence altına alınan "seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı" ile Anayasanın 19. maddesinde düzenlenen "kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı"nın ihlal edildiğine karar verildiği belirtildi.
Kararın oy birliğiyle alındığı, daha sonra yazılacak gerekçede, Anayasa Mahkemesinin ihlal kararlarının bağlayıcı olduğu vurgusunun güçlü şekilde yapılacağı öğrenildi.
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için karar örneğinin, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine hükmetti. Ne olmuştu?
Anayasa Mahkemesi, 17 Eylül 2020'de verdiği kararla, Berberoğlu'nun, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının oy birliğiyle ihlal edildiğine karar verdi.
İhlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararın İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine hükmedildi.
Ancak İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi kararını uygulamayarak, Berberoğlu'nun yeniden yargılanmasına yer olmadığına karar verdi.
Bu karara karşı üst mahkemeye itirazda bulunuldu. İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi, ihlalin giderilmesine ilişkin görevin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinde olduğu gerekçesiyle itiraz hakkında "karar verilmesine yer olmadığına" hükmetti.
Yaşanan sürecin ardından Berberoğlu'nun avukatları, Anayasa Mahkemesine ikinci kez bireysel başvuruda bulunarak, ihlal kararının gereğinin yerine getirilmeyerek seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştü.
Enis Berberoğlu, durdurulan MİT tırları görüntülerini eski Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'a verdiği iddiasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandı. Mahkeme Berberoğlu'nu, "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklamak" suçundan 25 yıl hapis cezasına çarptırdı ve tutukladı.
Dava dosyası, itiraz üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine geldi. Daire, yerel mahkemenin kararını esastan bozarak dosyayı İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi ise İstinaf Mahkemesinin bozma kararını usul ve yasaya aykırı bularak, dosyayı iade etti.
Dosyayı yeniden ele alan İstinaf Mahkemesi, bu kez Enis Berberoğlu'na "casusluk" suçundan değil, "devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezası verdi ve tutukluluğunun devamına hükmetti.
Bu kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı temyiz etti. Savcılık, Berberoğlu'nun "casusluk" suçundan cezalandırılması talepli temyiz dilekçesini Yargıtaya gönderdi. Dilekçede, Berberoğlu'nun, "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklama" suçundan cezalandırılması talep edildi.
Enis Berberoğlu, dosyanın temyiz incelemesi devam ederken, 24 Haziran 2018 seçimlerinde aday oldu ve tekrar milletvekili seçildi.
Berberoğlu'nun avukatları, tekrar milletvekili seçilmesi nedeniyle yargılamanın durdurulmasına ve tahliyesine karar verilmesini talep etti.
Ancak dosyanın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 19 Temmuz 2018'de bu talebi reddetti, tekrar seçilen Enis Berberoğlu'nun yasama dokunulmazlığından yararlanamayacağına ve yargılamaya devam edilmesi gerektiğine karar verdi. Buna yapılan itiraz da 17. Ceza Dairesince 10 Eylül 2018'de reddedildi. Yargıtay 20 Eylül 2018'de onamıştı
Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Berberoğlu'na, "gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan verilen 5 yıl 10 ay hapis cezasını 20 Eylül 2018'de onadı, milletvekilliği sona erinceye kadar cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine karar verdi. Bu karar üzerine Berberoğlu, aynı gün cezaevinden tahliye edildi.
CHP'li Berberoğlu hakkında verilen ve Yargıtay tarafından onanarak kesinleşen cezaya ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda 4 Haziran 2020'de okundu. Anayasa gereğince, Genel Kurulda okunan tezkerenin ardından Berberoğlu'nun milletvekilliği düştü.
Berberoğlu, milletvekilliğinin düşürülmesinin ertesi günü yeniden cezaevine gönderildi. Enis Berberoğlu, COVID-19 önlemleri kapsamında izinli olarak aynı gün cezaevinden çıkarıldı.