TİMETURK | HABER MERKEZİ
Sabahattin Zaim Üniversitesi'nde Anayasa Hukuku dersleri veren Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Şükrü Karatepe Habertürk gazetesinden Kübra Par'ın sorularını yanıtladı.
Başkanlık sistemine dair açıklamalar yapan Karatepe, sistemin diktatörlüğü engelleyeceğini söyledi.
İşte o açıklama:
“Eleştirenler, ‘Başkanlık sistemi diktatörlüğe götürür mü?' diyorlar. Önemli olan, diktatörlüğe gitme ihtimalinde önünü kesecek önlemler alınmış olmasıdır. Öneride, Meclis'e Cumhurbaşkanı seçimlerini yenileme yetkisi veriliyor. Bu riski gören vekiller bir araya gelip seçimleri yenileyebilir ama kendi vekilliğini de riske atmak zorunda. Zaten bunu göze almıyorlarsa, diktatörlükten söz etmeye hakları yoktur.”
"MECLİS KOMİSYONLARI GÜÇLENECEK"
“Yeni sistem kabul edilirse parlamentonun yapısı çok değişecek. Artık hükümet yasa tasarısı getirmeyecek. Komisyonlar çok güçlenecek, sadece bakanlığın gönderdiği metni tartışan bir kurul olmaktan çıkacak. Parlamentonun yalnızca yasa yapan bir organa dönüşmesi için bütün komisyonların yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Mesela TBMM Adalet Komisyonu... TBMM'nin adalet sorunlarını çözecek bir kadro ile yapılanması gerekecek.”
AK Parti'nin getirdiği teklifte başkan ve Meclis eşit güçte mi?
"Hayır, Meclis üstün. Amerika'da, başkan bir yasayı veto ettiği zaman kongre onu ancak 3'te 2 ile kabul edebilir. Bizde salt çoğunlukla kabul edilecek. Başkanlık sisteminde, parlamentonun asli görevi yasa çıkarmaktır. Önemli olan, parlamentonun yasa yapmasını kolaylaştırmak. Yoksa başkan zaten yetkili olacak. Başka çare yok. Ülkedeki yürütmenin tamamını ona veriyorsanız zaten çok kuvvetli olduğunu kabul ediyorsunuz..."
Çok tartışılan şeylerden biri de Cumhurbaşkanı'nın Meclis'i fesih yetkisi...
"Buna fesih diyemezsiniz çünkü fesih tek taraflı bir şeydir. Fesih yetkisi, parlamenter sistemin gereğidir. Şimdi önerilen sistemde başkanın parlamentoyu fesih yetkisi var ama karşılığında kendi seçimlerini de yenilemek zorunda. Bence başkanlık sisteminin en adaletli uygulamalarından biri bu giyotin sistemidir."
Ama Meclis'in başkanlık seçimini yenileyebilmesi için çoğunluğun yakalanması lazım. Oysa Cumhurbaşkanı'nın önünde seçime götürmek için bir engel yok. Burada bir dengesizlik olmamış mı?
"Ama biliyorsunuz başkan seçime gittiğinde dönem kaybeder. Diyelim ki bu başkan seçildi. 1 sene sonra “Ben bu Meclis'le çalışamıyorum” dedi. Seçimi yenilerse kendisi de dönem kaybediyor."
Ya Cumhurbaşkanı'nın Meclis'ten gelen yasaları veto yetkisi?
"Veto kelimesini kullanmayalım. Veto yetkisi, yasanın çıkmasını engellemek demek. Meclis, salt çoğunlukla yeniden kabul edebiliyor."