TIMETURK | HABER MERKEZİ
Geçtiğimiz Pazartesi günü Libya ile Türkiye arasında imzalanan Mutabakat Zaptı, Doğu Akdeniz'de bir kez daha gerilim konusu oldu. Avrupa Birliği (AB), Yunanistan ve Mısır anlaşmaya sert bir tutumla karşı çıkarken, Libya ve Türkiye'den de karşı açıklamalar geldi.
Günü birlik resmi ziyaret kapsamında Libya'da bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Büyükelçi İbrahim Kalın'dan oluşan heyet, Trablus merkezli Ulusal Birlik Hükümeti ile görüştü. İki ülke arasında medyadan enerji işbirliğine kadar birçok alanda anlaşmalara imza konuldu. Toplantının ardından Bakan Çavuşoğlu, mevkidaşı Necla Manguş'la kameraların karşısına geçerek Türkiye ve Libya arasında hidrokarbon alanında mutabakat muhtırası imzalandığını açıkladı.
AB, YUNANİSTAN VE MISIR KARŞI ÇIKTI
Yunanistan ve AB'den, art arda anlaşmayı eleştiren açıklamalar yayınlandı. Mutabakat duyurusundan kısa bir süre sonra Avrupa Komisyonu Dış İlişkiler Sözcüsü Peter Spano, Avrupa Komisyonu'nun Türkiye ile Libya arasındaki mutabakatın yasallığının kabul edilmediğini söyledi.
Spano, “Avrupa Birliği, 2019'da bu mutabakata karşı duruşunu açıkça göstermiştir ve bu konudaki yaklaşımımız değişmedi. 2019'daki Türkiye ile Libya arasındaki mutabakat muhtırası üçüncü ülkelerin egemenlik haklarını ihlal ediyor ve yasalara uygun değildir. Yeni anlaşmanın detayları henüz açıklanmadı fakat bu konuda daha fazla açıklamaya ihtiyacımız var” dedi.
Türkiye ile Libya arasında imzalanan mutabakat muhtırasına Mısır'dan da tepki geldi. Yunanistan ve Mısır arasında, Türkiye'den gelen açıklamaların ardından bir görüşme gerçekleştirildi. Mısır Dışişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanı Semih Şükri'nin Yunan mevkidaşı Nikos Dendias ile konu hakkında telefonda görüştüğünü ve Libya'daki son gelişmeleri ele aldıklarını belirtti. Her iki bakanın da Trablus merkezli hükümetin herhangi bir uluslararası anlaşma ya da mutabakat muhtırası imzalama yetkisine sahip olmadığını vurguladığı ifade edildi.
Yunan hükümeti sözcüsü Yiannis Oikonomou, Türkiye ile Libya arasındaki mutabakatın "etkisiz ve ölü" olduğunu iddia etti. Yunanistan Dışişleri Bakanlığı ise muhtıra hakkında bir açıklamada bulunarak, "Yunanistan bölgede egemenlik haklarına sahip. Bu hakları uluslararası deniz hukukuna tam saygı çerçevesinde tüm yasal yollarla savunmayı amaçlıyoruz" denildi.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: BM'NİN TEMEL İLKELERİNE AYKIRI
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Tanju Bilgiç, dün yaptığı açıklamada Türkiye ile Libya arasındaki Hidrokarbonlar Alanında İşbirliği'ne ilişkin mutabakat zaptı konusunda AB ve Yunanistan tarafından yayımlanan açıklamaları kınadı. Bilgiç, "Yunanistan ve AB Sözcüsü tarafından yapılan açıklamaların ülkemiz açısından hiçbir kıymeti yoktur" dedi.
"Türkiye ile Libya Milli Birlik Hükümeti arasında dün (3 Ekim) imzalanan ve hidrokarbonlar alanında karada ve denizde ikili bilimsel, teknik, teknolojik, hukuki, idari ve ticari işbirliğinin geliştirilmesini öngören Mutabakat Zaptı hakkında Yunanistan ve AB Sözcüsü tarafından yapılan açıklamaların ülkemiz açısından hiçbir önemi ve kıymeti yoktur. İki egemen devlet arasında işbirliğine yönelik bu anlaşmaya itiraz edilmesi hem uluslararası hukuka, hem de BM'nin temel ilkelerine aykırıdır” diyen Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Tanju Bilgiç açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
Maksimalist deniz yetki alanı talepleriyle ve bu çerçevede yayımladığı ruhsat sahalarıyla sadece ülkemizin değil, Libya'nın da meşru haklarını gasp etmeye çalışan Yunanistan'ın Türkiye-Libya ilişkilerinin daha da ilerletilmesini önleme çabaları sonuç vermeyecektir. AB'nin ise, Yunanistan'ın maksimalist taleplerine ve samimi diyalogdan kaçan ve uluslararası yargı yollarını tıkayan tutumuna destek olması hem kendi müktesebatına hem de uluslararası hukuka aykırıdır. AB, egemen üçüncü ülkeler arasındaki anlaşmalar hakkında yorum yapacak veya hüküm verecek uluslararası bir yargı organı değildir.Bu nedenle, hem AB'yi hem de AB'ye üye ülkeleri sınırlarını ve yetkilerini aşmamaya, uluslararası hukuka ve BM ilkelerine uygun olarak devletlerin egemenliklerine ve eşitliklerine saygı göstermeye davet ediyoruz."
LİBYA: GİRİT'İN KARASULARI KONUSUNDA YUNANİSTAN'LA AYNI FİKİRDE DEĞİLİDZ
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Sözcüsü Muhammed Hamude ise ülkesinin, Girit'in karasuları konusunda Yunanistan ile aynı fikirde olmadığını söyledi. Trablus merkezli "February" televizyon kanalına konuşan Hamude, Türkiye ve Libya arasında hidrokarbon alanında imzalanan mutabakat muhtırası aleyhindeki açıklamaların, bilgi eksikliğinden ve söylentilerden kaynaklandığını belirterek, "Mutabakat muhtırası karşılıklı Libya-Türk meselesidir ve bu meseleye müdahaleyi reddediyoruz" ifadelerini kullandı. Mutabakat muhtırasının Libya'nın enerji alanındaki potansiyeli açısından önemli fırsatlar sağlayacağını vurgulayan Hamude, "Libya, Girit'in karasuları konusunda Yunanistan ile aynı fikirde değil ve bazı anlaşmazlık konuları var" dedi.