İstanbul Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi ve Boğaziçi üniversitesinden üç profesörün yönetimindeki TÜBİTAK destekli iki ayrı proje kapsamında Doğu Anadolu Fayı'nı takip eden farklı disiplinden uzmanlar Hürriyet'ten Musa Kesler'e konuştu.

Prof. Dr. Naci Görür'ün de geçtiğimiz ekim ayında yaptığı bir açıklamada çalışmalarına atıf yaptığı uzmanlara göre 2014'ten itibaren Sivrice-Hazar-Palu arasındaki fay hattında, bir tünelde çatlak oluşturacak derecede hareketlilik tespit edildi. Son deprem de bu hareketliliğe yakın bir noktada oldu.

Prof. Dr. Ziyadin Çakır (İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı): 2010'lu yılların başında uzaktan algılama (radar interferometrisi) yöntemiyle Sivrice ile Palu arasındaki fayın creep (yavaş yavaş kaydığını) yaptığını, üzerindeki enerjiyi yavaşça açığa çıkardığını keşfetmiştik. Bunun üzerine 2014 yılında TÜBİTAK'a YTÜ, Boğaziçi ve İTÜ olarak ortak araştırma projesi verdik. Deprem çalıştığımız bizim fayın batısındaki devamında meydana geldi. Çalıştığımız fayın o kısma bir enerji yüklediğini fark etmiştik. Şimdi bu fayın bizim izlediğimiz faya etkisi ne olur onu ölçeceğiz. Bir sonraki depremin de bu kırılan fayın batı devamında olması daha muhtemel. Burası da Malatya'nın güneyine Pötürge-Çelikhan arasına denk geliyor.

TÜNELDE ÇATLAK OLUŞMUŞTU

Prof. Uğur Doğan (YTÜ Harita Mühendisliği): Çalışmalarımızda bu bölgede, Sivrice-Hazar-Palu arasında ciddi bir stres birimi olduğunu gözlemlemiştik. Fayda ‘creep' denilen sürekli bir hareket vardı. Bu hareketlilik bölgedeki yapılara da ciddi anlamda deformasyon yaratıyordu. Mesela Palu'daki demiryolu tünelinde çatlaklar oluşmuştu. O bölgede 2016-2019 arasında oluşan gerilim değişimini, deformasyon noktalarını içeren proje sonuç raporumuzu hazırladık ve TÜBİTAK'a ilettik. Bu çalışmadan sonraki proje talebimiz de TÜBİTAK tarafından kabul edildi. Bölgenin çok stres altında olduğu ve sürekli izlenmesi gerektiğine yönelik bir proje bu.

Profesör Dr. Semih Ergintav (Boğaziçi Üniversitesi, Jeodezi Anabilim Dalı): Çalıştığımız bölgede, yani Sivrice ile Palu arasında fayın sürekli olarak ‘creep' yaptığını gözlemledik. Bu creep'in bölgedeki deprem tehlikesini ne derecede etkilediğini anlamak için ikinci bir proje verdik. Bu proje kapsamında 2018'de başladığımız çalışmalar devam ediyor. Verileri toplamaya devam ediyoruz. Bu verilerin analiziyle sağlıklı bir neticeye varmış olacağız. Tespit ettiğimiz creep ile son deprem arasında nasıl bir ilişki olduğu topladığımız verilerin analiziyle ortaya çıkacak.