TİMETURK | HABER MERKEZİ
PINAR HİLAL BALTA
24 Kasım'da İstanbul'dan verdiği bir fetvada “Filistin topraklarında istişhâd eylemleri artık caiz değildir. Eskiden, Filistinlilerin kendilerini savunacak güç ve imkânları yoktu; bu tür eylemler de ellerindeki tek silahtı. Şimdi ise durum değişti, artık işgale direnecek yeni vasıtalar var” demişti.
Konuyu bugünkü köşesine taşıyan Yeni Şafak Yazarı Taha Kılınç, bu fetva sonrası Kardavi'ye Karadâvî'ye “Geçtiğimiz yıllardan bu yana, Filistinlilerin kendilerini savunma araçları noktasında nasıl bir gelişme oldu?” sorusu yöneltildiğini söyledi.
"Filistinlilerin İsrail'e karşı durumlarının fazla değişmediği ortada" diyen Kılınç, Yûsuf el Karadâvî'nin "muhtemelen" bu fetvayı şunun için verdiğini yazdı:
Karadâvî, muhtemelen DEAŞ türü terör örgütlerinin, militanlarının üzerine bombalı düzenek sararak gerçekleştirdiği saldırıların arttığını görünce, özellikle Hamas'ın artık bu yöntemle anılmasını arzu etmedi. Karadâvî, dünya basınının “Sünni intihar bombacıları”na özellikle ilgi gösterdiğini, bu eylemlerin bölgede giderek içinden çıkılmaz bir kısır döngüye neden olduğunu da fark etmiş olmalı.
Kılınç, Kardavi'nin fetvası ile hareket eden onlarca Filistinli'nin uzun süre devam ettirdiği istişhad eylemlerini şu şekilde derledi:
FİLİSTİNLİLERİN İSTİŞHAD EYLEMLERİ
6 Temmuz 1989'te Tel Aviv-Kudüs arasında sefer yapan bir yolcu otobüsüne düzenlenen saldırı: Sonradan İslamî Cihad Hareketi tarafından üstlenilen olayda Abdulhâdî Ganim adlı bir Filistinli, yolcu olarak bindiği otobüsün şoförünü seyir esnasında etkisiz hale getirerek direksiyona geçmiş, aracı bir vadiye sürerek 16 yolcunun ölümüne yol açmıştı. Hayatını kaybedenler arasında iki Kanadalı ile bir ABD'li de bulunuyordu.
Eylem, İsrail polis kayıtlarına Filistinliler tarafından gerçekleştirilen “ilk intihar saldırısı” olarak geçti.
1989'dan 2008'e kadar devam eden benzer eylemler: Yarıya yakını Hamas tarafından, diğerleri de Fetih, İslâmî Cihad ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'yle diğer örgütler tarafından düzenlendi. 2000 yılında İsrail eski Başbakanı Ariel Şaron'un Mescid-i Aksâ'ya yaptığı provokatif ziyaret, Filistinlilerin saldırılarının da zirveye çıkmasına neden oldu.
Bu olaylarda -eylemciler hariç- en az 800 kişi hayatını kaybederken, İsrail'in resmi raporlarına göre saldırı sayısı 171'i buldu.
Birinci İntifada'nın yarattığı duygusal ve öfkeli atmosferde, İsrail hedeflerine düzenlenen bu eylemler İslâm dünyasında genel bir destek buldu.
9 Ağustos 2001'de Kudüs'teki bir pizza restoranına Hamas tarafından düzenlenen bombalı saldırı: Olayda 7 çocukla hamile bir kadının da yaşamını yitirmesi, büyük bir tartışma başlattı. “Bu eylemler gerçekten Filistinlilerin işine yarıyor mu?” ve “İslâm, bu tür saldırılara cevaz verir mi?” soruları, tartışmaların döndüğü ana ekseni oluşturuyordu.
Hamas, eylemlerine dayanak olarak Yûsuf el Karadâvî'nin konuyla ilgili fetvasını gösteriyordu. Filistin topraklarının işgal altında olduğu gerçeğinden hareketle, bu topraklardaki hedeflere saldırılabileceğini kaydeden Karadâvî'nin fetvası, “İsrail'deki herkesin potansiyel asker ve işgalci” olduğu biçiminde yorumlanmıştı. Dolayısıyla, “İsrail'e diz çöktürebilmek için” askerî hedeflerin dışındaki noktalara da saldırılabilirdi. Karadâvî'nin söz konusu fetvasının sadece “işgal altındaki Filistin toprakları için” geçerli olduğu da özellikle vurgulanan bir husustu.
Ayrıca Hamas, uluslararası toplumun ve siyasilerin “intihar saldırısı” olarak isimlendirdiği eylemlere “istişhâd [şehit olma isteği] eylemi” adını veriyordu. İslâm alimlerinin bir kısmı bu eylemlere cevaz verirken, bir kısmı da olayın kesinlikle 'haram' olduğu düşüncesindeydi; ancak “istişhâd” ibaresi özellikle Arap kamuoyunda genel bir kabul gördü.
19 Nisan 2008'de Gazze sınırında düzenlenen saldırı, Hamas'ın son eylemi olarak kayıtlara geçti. O günden bu yana Filistin topraklarında “istişhâd eylemi” gerçekleştirilmiyor. Bunda hem İsrail'in verdiği acımasızca karşılığın, hem de bu tür saldırı yöntemlerinin Filistinlilere faydadan çok zarar getirdiği düşüncesinin payı var.