KAAN ve rant ekonomisi
Geçtiğimiz gün ilk test uçuşu başarıyla gerçekleşen Türk mühendislerinin ürettiği savaş uçağı KAAN ile ilgili tartışmalar devam ediyor.

Oluşturma Tarihi: 2024-02-26 14:26:39

Güncelleme Tarihi: 2024-02-26 14:29:05

Türkiye'de sanayi ve teknolojinin macerasına ilişkin değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Süleyman Seyfi Öğün, bazı çevrelerin ilk milli savaş uçağı KAAN hakkındaki küçümseyici yaklaşımlarını yorumladı.

ÇİN VE HİNDİSTAN ÖRNEKELERİ

Kaan uçağının ilk test uçuşu başarıyla gerçekleşti. Binlerce Türk mühendisi ve teknikerinin ortak gayreti nihâyet meyve verdi. Garip olan husus, bâzı çevrelerin bu başarıyı küçümseme, gözden düşürmek gayretiyle ortaya dökülmüş olmasıydı.

Türkiye'nin meselesi sanayileşememek değildir. Hattâ sanayileşememiş olmak, gelişmeler, bilhassa bu uğurda ödenen insânî bedeller dikkâte alındığında bir târihsel fırsat olarak görülmesi için çok sayıda sebep vardır. Sanayi insanlığın üzerinden bir kasırga gibi geldi geçti. En son Çin bu kasırgaya tutuldu. Şu aralar Çin'den gelen haberler hiç de iç açıcı değil. Evet teknolojik birikimlerini de güçlendiriyorlar. Ama üzerlerinde sanayileşmenin getirdiği bütün yüklerle berâber. Ama sanayileşmeyi “beceremeyen” Hindistan bu açıdan çok daha şanslı. Tekno gelişimlerle uyumlu yeni atılımlarla, zannediyorum ki önümüzdeki on senelerde çok daha başka yerlerde olacak.

RANT EKONOMİSİ ENGELİ

Türklerin yeni dünyada mâkus tâlihini kıracak çok ciddî bir mühendislik birikimi var. Bizim takıldığımız mania çok başka. Evet sanayileşemedik. Sanâyi toprağı, ziraatı çözerek ve büyük nüfusları proleterleştirerek başlar. Bizde de toprak çözüldü. Nüfuslar şehirlere yığıldı. Bunun neticesinde, ekonomik değeri tartışmalı olan, çok defa bürokrasi ile işbirliği halinde olan hoyrat bir rant ekonomisi doğdu. Dinamikleri boğan da bu. Siyaset bizzat, ölü yatırımcı zümrelerden beslenir hale geldi. Türkiye'nin diyalektiği, onu yeni asıra hazırlayan yeni mühendislik dinamikler ile onu akâmete uğratan ve uğratacak olan rant ekonomisi. Tuhaf olan, rant ekonomisinin hâlâ herkesin, bugün olmasa bile yarın diyerek kazanma umudunu ayık tutuyor. Kaybedenlerin şikâyetleri o kadar da inandırıcı değil. Kurumsal ve toplumsal düzeyde tesirleri olan yakıcı bir asit bu.

KAAN'IN MOTORU DA YAPILACAK

Pırıl pırıl binlerce Türk mühendisi, gecesi ve gündüzü ile çalışarak KAAN'ı ortaya çıkardı. Uçaktaki en çarpıcı başarı, başta yazılımlar olmak üzere en ileri teknolojik aksâmın sonuna kadar milli olmasıydı. Motorların şimdilik dışarıdan gelmesi bir mahzur değil. Bu kabiliyetli nesiller bir kaç sene içinde onu da yapacaklardır. Dediğimiz gibi; mesele çok başka ve derinlerde…