Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), engellilerin günlük hayatta yaşadıkları zorlukların giderilmesi, karşılaşılan hak ihlallerinin ortadan kaldırılması için bakanlıklar başta olmak üzere idarelere çeşitli tavsiyelerde bulundu.

"İdarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını, insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve önerilerde bulunmak" amacıyla Mart 2013'ten bu yana vatandaşlardan gelen şikayetleri değerlendiren KDK, engellilerin başvurularını da kabul etti.

Vatandaşın hak arama kültürünü yaygınlaştırmak, kamunun hizmet standardını yükseltmek, iyi yönetim ilkelerinin oluşmasında idareye yol göstermek ve kamuda şeffaflığı sağlamak amacıyla çalışan KDK'ya, bu yıl içerisinde 150 engelli vatandaş şikayette bulundu.

Engelli bireylerin başvurularının "öncelikli değerlendirilmesi" kararını alan kurum, engelli vatandaşların şikayetlerini bir ay içinde değerlendirerek karara bağladı.

Eğitim, sağlık, ulaşım başta olmak üzere çok sayıda konuda idareyle yaşanılan sorunları KDK'ya aktaran engelliler, yaşadıkları zorlukların giderilmesi ve karşılaşılan hak ihlallerinin ortadan kaldırılmasını talep etti.

Başvuruları değerlendiren kurum, engellilerin hayatlarını kolaylaştıracak düzenlemeler yapılmasına ilişkin tavsiye kararlarına hükmetti.

Öte yandan KDK, bakanlıklar başta olmak üzere çok sayıda kuruma engelliler için "mevzuat değişikliğine gidilmesi" yönünde de öneriler sundu.

Kurum, tavsiye kararlarının yanı sıra "dostane çözüm" yolu kapsamında da idare ile engelli bireyler arasında köprü kurdu.

Örnek kararlar

KDK, halk arasında "cücelik" olarak bilinen "akondroplazi"yle yaşamlarını sürdüren vatandaşların "engelli" sınıfında tanımlanmasına yönelik karar verdi.

Evi, araç girişi bulunmayan ve yol yapımına uygun olmayan çıkmaz sokakta yaşayan engelli vatandaşın, günlük hayatının kolaylaştırılması amacıyla "engelli asansörü veya raylı sistem" yapılması tavsiye edildi.

Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı'na (EKPSS) giren ve ellerini kullanamadığı için süre sıkıntısı yaşayan kişi, ek süre talebinin reddedildiği ve bu nedenle sınavda başarısız olduğu gerekçesiyle KDK'ya başvurdu.

Bunun üzerine KDK, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezine (ÖSYM) ortopedik engellilerden ellerini kullanamayan adaylara işaretleyici desteğinin yanı sıra makul düzeyde ek süre tanınması tavsiyesinde bulundu.

Kararda, "Sorun, sınavlarda soru başına düşen ortalama sürenin ne kadar olduğu, adayların işlem gerektiren matematik sorularının her birine ortalama ne kadar süre ayırabildikleri hususunda düğümlenmektedir. İhtiyaç duyulan ortalama sürenin herhangi bir sağlık sorunu ya da engeli bulunmayan adaylarla, sağlık sorunu ya da engeli bulunan adaylar için eşit olmadığı, engelli adayların da engel tür ve derecelerine göre soru başına ihtiyaç duydukları sürenin farklılaştığı, uygulamanın bu ihtiyaçlara göre düzenlenmemesi halinde fırsat eşitliğinin sağlanamayacağı açıktır." tespitinde bulunuldu.

KDK, vefat eden emekli anne ve babasından dolayı ölüm aylığı alan ancak evlendiği gerekçesiyle maaşı kesilen engelli kadına, tekrar aylık bağlanmasını önerdi. Karar, Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) gönderildi.

Kurum, kararında, malul kız çocuğunun evli olup olmamasının aylık ya da gelir bağlanması açısından önem arz etmediğini vurguladı.