Koronavirüs pandemisi döneminde yapılan Ak Parti kongreleri eleştirilerin odağı olmuştu. Birçok kişi koronavirüs vaka sayılarının artmasına rağmen kongrelerin yapılmasını eleştirmekteydi. Bu kongrelerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kullanılan lebaleb kelimesi oldukça popüler oldu. Gerek sosyal medya gerek ise internet ortamında en çok araştırılan konuların başında gelen lebaleb kelimesinin anlamını birçok kişi merak etmektedir. Bu sebeple Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından yapılan tanımın ne olduğunu öğrenmek isteyen vatandaşlar araştırmalarına devam etmektedir. İşte tüm detayları ile lebaleb kelimesinin anlamı…
Lebaleb ne demektir?
Yaşadığımız coğrafya sebebiyle tarih boyunca Arap ve Fars kavimleri ile birçok ortak noktamız bulunmaktadır. Bu ortak noktalardan biri de şüphesiz dil alanındadır. Dilimiz yıllar süren etkileşimden nasibini alarak içerisinde birçok Farsça, Arapça ve diğer etkileşime girilen kavimlerden kelime ve kelime grupları bulundurur. Lebaleb kelimesi de bu kelimelerden biridir. Aslen Farsça kökenli olan lebaleb kelimesi “leb-a-leb” olarak bilinen bir yapıdadır. Leb, Farsça'da dudak anlamına gelmektedir. Lebaleb ise “ağzına kadar dolu”, “tıklık tıklım” ve “ağzına değin dolmuş” anlamlarına gelmektedir. Özellikle Osmanlıca yazılan eserlerde sıklıkla kullanılan leableb kelimesi, günümüzde pek kullanılmamaktadır.
Lebaleb kelimesi cümle içinde nasıl kullanılır?
Lebaleb kelimesi her ne kadar çok sık kullanılmasa da, cümle içinde kullanım durumu mevcuttur. Örnek olarak şu cümleler lebaleb kelimesini barındırmaktadır:
"Atölyenin duvarları, en nadide tablolarla, floransa'nın ölümsüz ustalarının fırçalarından çıkmış şaheserlerle lebaleb doluydu”
“Burnuma kadar leb-â-leb dertle imtihan ediliyorum Allah bir veriyorsa bir geri alıyor.”
“Gevher saçıp bezme seher doldu lebâleb jale gül / Kattı arakla gül-şeker minâ-yı mâlâmâle gül”
“Bir katredir ancak aldığım hep / deryâ yine durmada lebâleb”
Lebaleb kelimesi hayatımıza nasıl girdi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın pandemi şartları altında yapmış olduğu Ak Parti mitingleri, dolu olması sebebiyle günlerce gündemi meşgul eden bir konu haline dönüşmüştü. Özellikle vaka sayılarının artmasına rağmen, Ak Parti'nin bu denli bir miting düzenleyip, pandemi kısıtlamalarını ihlal etmesi birçok kişi tarafından eleştirilmişti. Bu eleştirilerin üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Rize mitinginde gururla kullanılan ve “ağzına kadar dolu”, “tıklık tıklım” ve “ağzına değin dolmuş” anlamlarına gelen lebaleb kelimesi ortalığı iyice karıştırdı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 15 Şubat 2021'de Ak Parti Rize kongresinde kullandığı ifadeler şu şekildeydi: “Ülkemizin demokraside, ekonomide geldiği seviye itibariyle, gördüğümüz için terör meselesini suhuletle sona erdirecek her adımı attık. Samimiyetle uzattığımız el terör örgütü tarafından ısırıldı. Milletimiz hep yanımızda oldu, hep destek verdi. İşte salgının olduğu dönemde bir kongre yapıyoruz, salon lebaleb dolu.” Bu ifadeler üzerine birçok kişi tarafından anlamı araştırılmaya başlanan kelime, sosyal medya üzerinden de gündem oldu. Bunun yanı sıra Türk Patent Enstitüsü (TPE)'den Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Rize mitinginde kullandığı lebaleb kelimesinin patenti alınarak, ticari bir marka olarak kullanılması tescillendi. Ayrıca İstanbul'da bulunan bir dijital firma lebaleb.com adlı sitenin ad haklarını satın aldı.
