Türkiye'yi yasa boğan maden faciasında patlama öncesi ölçüm tablosu ortaya çıktı. Yeni Şafak, patlamanın yaşandığı galerideki metan gazı değerlerini içeren anlık verilere ulaştı. Saat 17.58'de yüzde 1'in altında olan ve yükselmeye başlayan gaz miktarı 17.59'da yüzde 1,06'yı bulunca sistem ilk ikazı veriyor. Prosedüre göre ortamdaki gaz miktarı yüzde 1'in üzerine çıkınca lağım işlemi yapılamıyor.
ÖNCE İKAZ, SONRA ALARM
Saat 18.05'te gaz oranı yüzde 1,55'e ulaşınca sistem alarma geçti. Otomatik olarak elektrikler kesiliyor. Bununla birlikte çalışanlar sarı ışık ve sesle uyarılıyor. Alarm durumu patlamanın yaşandığı 18.10'a kadar sürdü. Patlama öncesi son veri ise 18.09'da. Kayıtlara göre, o dakikada ortamdaki metan gazı oranı yüzde 1,69 olarak ölçülmüş. Patlamaya neden olan durum araştırılıyor.
DEĞERLER YÜZDE 2'NİN ALTINDA
Maden İş yerlerinde İş Sağlığı Güvenliği Yönetmeliği'nde "Havasında yüzde 2'den çok metan bulunan yerlerde çalışılmaz" hükmü yer alıyor. Kazanın olduğu ana kadar kaydedilen bütün değerler, mevzuatta öngörülen değerlerin altında. Patlamanın yaşandığı galeride dakika dakika metan gazı ölçümü şöyle:
* 17.59'dan önce yüzde 1'in altında. * 17.59: 1,06
* 18.00: 1,14 * 18.01: 1,22
* 18.02: 1,31 * 18.03: 1,41
* 18.04: 1,45 * 18.05: 1,55
* 18.06: 1,55 * 18.07: 1,59
* 18.08: 1,65 * 18.09: 1,69
* 18.10: Patlama
MEVZUAT NE DİYOR?
Madenlerdeki metan gazı oranı yüzde kaç olunca neler yapılıyor? Mevzuatla belirlenen hükümlerde neler yer alıyor?
- Maden işletme ve güvenliği prosedürüne göre; ortamda bulunan metan ve diğer gazlar yüzde 1'in üzerine çıktığında üretim için lağım yapılmıyor.
- Eğer gaz yüzdesi 1,5 ve üzerine çıkarsa elektrikler güvenlik amacıyla kesilir. Çalışanlara sarı ışıkla ve sesli uyarı yapılır.
- Gaz yüzde 2 olunca hem gaz izleme merkezinde, hem yer altında kırmızı ışık yanar. Sesli uyarı yapılır. Çalışma alanları terk edilir.
- Havadaki metan oranı yüzde 5 ile yüzde 15 arasındayken yanma ve patlama tehlikesi oluşur. Metanın patlama/tutuşma sıcaklığı 550-650 derece arasındadır. (Yenişafak)