Açılışta konuşan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, "Bu merkez, girişime dahil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak, uydu internet ve diğer muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek, tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir. Bu merkez ayrıca gıda krizinin önlenmesi ve Afrika'dan Avrupa ve Türkiye'ye olabilecek düzensiz göçün engellenmesine de katkı sağlayacaktır." dedi.
Beşiktaş Levent'teki Milli Savunma Üniversitesi'nde Tahıl Koridoru Anlaşması kapsamında oluşturulan Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin açılış töreni gerçekleşti. Merkezin açılışını Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar yaptı. Törene Birleşmiş Milletler, Rusya ve Ukrayna'dan temsilciler katıldı.
"23 TEMMUZ İTİBARİYLE HAZIRLIK ÇALIŞMALARINA BAŞLANDI"
Açılışta konuşan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan çatışmanın enerji ve gıda krizi riskini artırdığına dikkat çekerek, "Dünyadaki tahıl arzının yaklaşık üçte biri Rusya Federasyonu ve Ukrayna tarafından sağlanmaktadır. Ukrayna'dan çıkarılamayan tahıl sorununun devam etmesi, başta Ortadoğu ve Afrika olmak üzere küresel anlamda hem açlık hem de düzensiz göç nedeniyle ciddi bir güvenlik riski de oluşturmaktadır. Dolayısıyla Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın güvenli bir şekilde, kısa zamanda ihtiyaç sahibi ülkelere sevki için denizde bir koridor oluşturulması zarureti doğmuştur. Türkiye, Sayın Cumhurbaşkanımızın, Sayın Putin ve Sayın Zelenski ile görüşmeleri doğrultusunda sorunun çözümü için bir inisiyatif almıştır. Bu çerçevede bakanlar seviyesinde de birçok görüşme yapılmış, bu görüşmelerde kırmızı hat teşkili kararlaştırılmıştır. Bu karar doğrultusunda Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye tarafından birer general görevlendirilmiş, görevlendirilen bu özel temsilciler vasıtasıyla yoğun temaslar yürütülmüştür. Bu temaslar sonucunda 13 Temmuz'da İstanbul Kalender Kasrı'nda ilk kez dörtlü toplantı icra edilmiş, toplantıda genel prensipler üzerinde mutabık kalınmıştır. Bu uzun ve meşakkatli çalışmalar, bazı ülkelerin gösterdikleri farklı yaklaşımlara rağmen, Sayın Cumhurbaşkanımızın, Sayın Putin, Sayın Zelenski ve Sayın Guterres'in gösterdikleri irade neticesinde 22 Temmuz'da imzalanan anlaşma ile sonuçlanmış, Müşterek Koordinasyon Merkezi Milli Savunma Üniversitesi yerleşkesinde 23 Temmuz itibarıyla hazırlık çalışmalarına başlamıştır." dedi.
Merkezde yürütülecek çalışmalar hakkında bilgi veren Bakan Akar, "Merkezin vazifesi, Ukrayna'dan ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM'den 5'er temsilciden oluşmaktadır. Sahada herhangi bir askeri unsur bulunmamaktadır. Bu merkez, girişime dahil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak, uydu internet ve diğer muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek, tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir. Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye'deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek denetim timleri tarafından gemilerin kontrolleri yapılacaktır" diye konuştu.
"İLK TAHIL YÜKLÜ GEMİLERİN HAZIRLIK VE PLANLANMASINA DEVAM EDİLMEKTEDİR"
Bakan Akar, "Mayın temizleme ihtiyacı olursa taraflarca mutabık kalınacak şekilde planlama yapılacaktır ancak şu aşamada bir ihtiyaç bulunmamaktadır. Taraflarca imzalanan belge, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecektir. Bu merkez ayrıca Karadeniz'deki tüm ticari gemilerin hareketlerini milli altyapımız ve diğer imkanlarla izleyebilmekte, diğer kurum kuruluşlarla birebir görüşebilmektedir. Halihazırda Ukrayna limanlarından çıkacak ilk tahıl yüklü gemilerin hazırlık ve planlamasına devam edilmektedir. Müşterek Koordinasyon Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen gıda krizinin aşılmasına, özellikle fiyatların aşağı çekilmesine önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Bu merkezde çalışan personel, dünyanın gözünün üzerlerinde olduğunun farkında. Temennimiz, kolektif ve başarılı çalışmalarla, merkezin insani ihtiyaç ve barışa azami katkı sağlaması. Dolayısıyla merkezde görev alan personelin sorumlulukları büyüktür. Rusya Federasyonu, Ukrayna, Türkiye ve BM'nin değerli temsilcileri, tarihi, insani ve önemli bir misyon üstlenmiş durumdadır." şeklinde konuştu.
"KALICI BARIŞ ORTAMINA ZEMİN HAZIRLAMASINI TEMENNİ EDİYORUZ"
Bakan Akar, "Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettikleri üzere mutabakata taraflarca uyulması en büyük arzumuzdur. Bu doğrultuda ortaya konulan ortak çalışma iradesi, tüm krizlerin iyi niyet ve diyalogla önlenebileceğini göstermektedir. Nitekim tüm tarafların burada görev alacak temsilcilerini anlaşmanın imzalanmasının hemen ertesi günü, ivedilikle İstanbul'a göndermeleri önemli ve samimi bir kararlılık göstergesi olmuştur. Bu bağlamda Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin yapacağı çalışmaların kalıcı barış ortamına da zemin hazırlamasını temenni ediyoruz" dedi.
"BİR AN ÖNCE ATEŞKESİN SAĞLANMASINI HEDEFLİYORUZ"
Bakan Akar, "Biz her fırsatta barıştan, huzurdan, diyalogdan yana olduğumuzu ifade ettik, ediyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız, gerginliğin başından itibaren çatışmanın önlenmesi, savaş çıktıktan sonra da ateşkesin sağlanması ve diplomatik çözüm için büyük bir çaba göstermiş, gayretlerini sürdürmüştür. Bu doğrultuda Türkiye olarak tüm bakanlık ve kurumlarımız dengeli, itidalli ve kolaylaştırıcı yönde çalışmalarını aralıksız sürdürmüştür. Bir an önce ateşkesin sağlanmasını, gerginliğin azaltılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını hedefliyoruz. Bu süreçte Türkiye olarak NATO'daki sorumluluklarımızı da yerine getiren Türkiye'nin duruşunun, her iki ülke ile diyalog halinde olmasının doğruluğu ve önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır. Hem Rusya hem de Ukrayna'daki temaslarımız devam etmektedir." ifadelerini kullandı
"DÜZENSİZ GÖÇÜN ENGELLENMESİNE DE KATKI SAĞLAYACAKTIR"
Bakan Akar, şöyle devam etti:
"Gıda krizinin önlenmesine ve uzmanlara göre gıda fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu merkezde yapılacak çalışmalar, benzer şekilde enerji krizi ve diğer bazı sorunların çözümüne de model olabilir diye düşünüyoruz. Bu merkez ayrıca gıda krizinin önlenmesi ve Afrika'dan Avrupa ve Türkiye'ye olabilecek düzensiz göçün engellenmesine de katkı sağlayacaktır. Bu vesileyle sürece destek sağlayan Sayın Şoygu'ya, Sayın Reznikov'a, Sayın Kubrakov'a, katkı sağlayan tüm personele, Birleşmiş Milletler görevlilerine ve ilgili bakanlıklarımıza, kurumlarımıza ve personeline teşekkür ediyoruz. Bu çalışmalar sırasında direktif ve kararlı duruşuyla çalışmalarımızın başarılı bir şekilde sonuçlanmasını sağlayan Sayın Cumhurbaşkanımıza saygı ve şükranlarımızı sunuyoruz. Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin tüm personeline de çalışmalarında başarılar diliyor, sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum."