Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, "İlk 3 çeyrek ortalamasında Türkiye yüzde 0,5 büyüme gösterirken, tarım yüzde 5,3 büyüyerek ekonomimize önemli katkı sağladı. İnşallah bu yılı tarımda önemli bir büyümeyle kapatacağız” dedi
Yapılan 3'üncü şuranın katılım, içerik ve sonuçların izlemesi anlamında diğerlerinden öne çıktığını ifade eden Pakdemirli, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 21 Kasım 2019'da Tarım Orman Şurası'nın sonuç belgesini kamuoyuna duyurduğunu anımsattı.
Pakdemirli, Kovid-19 salgını başladıktan sonra tarımsal destek ödemelerinden kredi faizlerinin ertelenmesine, sıkı gıda denetimlerinden hazine arazilerinin üretime açılmasına kadar 101 tedbiri hayata geçirdiklerini belirterek şöyle konuştu:
"Sektörümüz, pandemiye rağmen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin sağladığı imkanlarla tüm çeyreklerde büyüme gösteriyor. Özellikle 2020 yılında her çeyrekte giderek artan bir büyüme ivmesi var. Birinci çeyrekte yüzde 2,1, ikinci çeyrekte yüzde 4,2 olan büyüme, üçüncü çeyrekte yüzde 6,2'ye ulaştı. İlk 3 çeyrek ortalamasında Türkiye, yüzde 0,5 büyüme gösterirken, tarım yüzde 5,3 büyüyerek ekonomimize önemli katkı sağladı. İnşallah bu yılı tarımda önemli bir büyümeyle kapatacağız."
Pakdemirli, 9 aylık tarımsal hasılanın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20, tarım ve gıda ürünleri ihracatının da yılın 10 ayında, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 5 artış gösterdiğini söyledi.
Bitkisel üretimde Cumhuriyet tarihinin rekoru
Bakan Pakdemirli, "2020 yılında bitkisel üretimimiz, 2019'a göre yaklaşık 7 milyon ton artışla 124 milyon tona ulaşarak, Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırmıştır." bilgisini verdi.
Hayvansal üretimde yılın ilk 6 ayında büyükbaş hayvan varlığının geçen yıla göre 800 bin baş artışla 18,6 milyon başa yükseldiğine işaret eden Pakdemirli, "Küçükbaş hayvan varlığımız ise 6,6 milyon baş artışla, 55,1 milyon başa yükseldi. Küçükbaştaki 6,6 milyon baş artışla yıl bazında miktar olarak son 80 yıldaki en fazla artışı sağladık." ifadelerini kullandı.
2021 yılında çiftçilere toplam 24 milyar lira tarımsal destek
En geniş katılımlı Tarım Orman Şurası'nı gerçekleştirdiklerine dikkati çeken Pakdemirli, şöyle devam etti:
"İnternet sitesi üzerinden aldığımız 50 bin görüşü titizlikle değerlendirdik. Tarımın sürdürebilirliği, gıdanın geleceği, ormanlarımızın yarını ve suyun istikbali için 5 yıllık planlarımızı oluşturduk, 25 yıla ışık tutacak bir yol haritası hazırladık. Şura kapsamında 81 ilimizde 1000'den fazla toplantı yaptık, 10 bin paydaşın görüşlerini aldık. Oluşturulan 21 çalışma grubunda üreticiler, akademisyenler, kamu, STK, özel sektör katılımcılarının görüşlerini değerlendirdik ve detaylı raporlar oluşturduk."
Pakdemirli, Şura Eylem Planı kapsamında bu yıl gerçekleştirilen faaliyetler ve yatırımlara ilişkin de bilgi verdi.
Tarımsal üretim ve arz güvenliğini sağlamak için tarımsal destek miktarını yıllık bazda yüzde 37 artırarak 22 milyar liraya çıkardıklarını belirten Pakdemirli, hayvancılığa da 7,4 milyar lira destek sağladıklarını dile getirdi.
Pakdemirli, 2021 yılında ise çiftçilere toplam 24 milyar lira tarımsal destek ödeyeceklerini ifade etti.
"Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık" kampanyası
Pakdemirli, 8 ay önce başlatılan Dijital Tarım Pazarı'ndaki (DİTAP) üye sayısının 160 bini, cironun ise 150 milyon lirayı geçtiğini dile getirdi.
"Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık" kampanyası kapsamında "Söz Ver" sloganıyla gıda israfı yapmayacağına söz verenlerin dijital olarak imzasını aldıklarını belirten Pakdemirli, bugüne kadar yaklaşık 800 bin kişinin söz verdiğini ve bu sayıyla söz konusu alanda bir dünya rekoru kırıldığını bildirdi.
Pakdemirli, Hazine arazilerini üretime kazandırmak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile imzalanan protokol kapsamında yüzde 75 tohum hibesiyle 24 ilde 350 bin dekar alanda yazlık ekiliş başlattıklarını ve toplam 1 milyon dekar alanı yeniden üretime kazandırdıklarını söyledi.
"Bu yıl TARSİM kapsamında 1,6 milyar lira prim desteği ve 1,2 milyar lira hasar tazminatını çiftçilerimize ödedik." diyen Pakdemirli, narenciyede aşırı sıcak zararını 2021 yılından itibaren TARSİM kapsamına aldıklarını ifade etti.
Pakdemirli, tohumculukla ilgili çalışmalara da değinerek, bugün yurt içinde kullanılan sertifikalı tohumlukların yüzde 96'sının yerli olduğunu ve tohumda ihracatın ithalatı karşılama oranının son 18 yılda yüzde 31'den yüzde 86'ya yükseldiğini kaydetti.
Kenevir üretimi
Pakdemirli, başta kenevir olmak üzere lif bitkilerinin üretimini artırmayı hedeflediklerini belirterek, "2020 yılında 4 bin 694 dekar alanda tohum, lif ve sap amaçlı kenevir ekimi gerçekleştirdik. Kenevir üretimimizi 7 kat artışla 287 tona yükselttik. Kenevir tohumu ithalatını yüzde 62 azaltarak 299 tondan 114 tona düşürdük." dedi.
Kayısıyı Cumhuriyet tarihinde ilk kez müdahale alım kapsamına dahil ettiklerine dikkati çeken Pakdemirli, lisanslı depoculuk çalışmaları kapsamında bu yıl 1,7 milyon ton kapasiteli lisanslı deponun da faaliyete geçtiğini ve 69 milyon lira destek verdiklerini söyledi.
Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık
Bakan Pakdemirli, küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık desteklerine ilişkin şu bilgileri verdi:
"Bu yıl 23 milyon küçükbaş hayvan için 578 milyon lira anaç desteği ödedik. Kırsal kalkınma alanında küçükbaş hayvancılıkta 1298 projeye toplam 93,2 milyon lira hibe desteği sağladık. Yaptığımız çalışmalarla 2020 yılı sonu itibarıyla toplam kırmızı et üretiminde küçükbaşın payı yüzde 10'dan yüzde 20'ye çıkacak. Büyükbaş hayvancılığa yönelik 2020'de 47 milyon lira hibe sağlayarak, 4 yeni düve üretim merkezi kurduk ve toplam sayıyı 29'a ulaştırdık."
Pakdemirli, damızlık değer tespit çalışmalarıyla 67 bin pedigri belgesi üreterek dış ticaret imkanı sağladıklarını dile getirerek, "Etçi ve kombine ırkların yaygınlaştırılması için 6 ilimizde pilot olarak ücretsiz suni tohumlama hizmetini başlattık. Bu projeyi 2021'de 30 ile çıkaracağız." diye konuştu.
Güvenilir gıda alanında yapılan çalışmalara değinen Pakdemirli, gıda üretim, satış ve toplu tüketim yerlerine yönelik denetim ve kontrollere aralıksız devam ettiklerini ve yıllık denetim sayısını yaklaşık 1,3 milyona çıkardıklarını kaydetti.
Pakdemirli, gelecek yıl önceliklerinin "üreticiyi korumak ve tüketiciyi kollamak" olacağını belirterek, "2021 yılında sektörümüzü tarımsal destekler ve müdahale alımlarının yanında tarım, orman ve sulama yatırımlarıyla büyütmeye ve desteklemeye devam edeceğiz” dedi.
Bu yıl kırsal kalkınma alanında, ekonomik yatırımlar, Avrupa Birliği (AB) Kırsal Kalkınma Programı (IPARD), Kırsal Kalkınmada Uzman Eller ve ORKÖY destekleri kapsamında 16 bin 629 projeye 1,1 milyar lira destekleme yaptıklarını dile getiren Pakdemirli, kırsal kalkınma destekleri kapsamında 545 genç ve kadın yatırımcıya 137 milyon lira hibe ödemesi gerçekleştirdiklerini söyledi.
13 tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi
Pakdemirli, yapılan yasal düzenlemeyle köy veya belde belediyesi iken mahalleye dönüştürülen yerleşim yerlerinin kırsal mahalleye dönebileceğine ve bu sayede kırsal alan avantajlarından yararlanabileceğine dikkati çekerek şöyle devam etti:
"Bu yerler, tarımsal üretim amacıyla kullanılan bina, arsa ve araziler ile mesken olarak kullanılan binalar emlak vergisinden muaf olacak. Tarımsal amaçlı ve diğer yapılar için alınması gereken bina inşaat harcı ile imarla ilgili harçlar alınmayacak. Alınması gereken diğer vergi, harç ve harcamalara katılma payları yüzde 50 indirimli uygulanacak. İçme ve kullanma suları için alınacak ücret en düşük tarifenin iş yerleri için yüzde 50'sini, konutlar için yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde belirlenecek." diye konuştu.
Bu yıl yatırım kapsamına alınan 13 tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi (OSB) ile toplam sayının 47'ye yükseldiğini belirten Pakdemirli, bu projelerin tamamı faaliyete geçtiğinde 50 bin kişiye istihdam sağlanacağını bildirdi.
Pakdemirli, Türkiye'nin doğa turizminde uluslararası marka haline gelmesi için de uluslararası ve yurt içi kullanıma açılacak Doğa Turizmi Mobil Uygulama Projesi'ni tamamladıklarını, çalışmalar kapsamında Artvin, Kahramanmaraş, Amasya, Kütahya ve İstanbul'un eko turizm planlarını hazırladıklarını ifade etti.
133 Coğrafi İşaret Tescili
Tarım ve orman ürünlerindeki markalaşma altyapı çalışmaları kapsamında bu yıl 133 ürünün daha coğrafi işaret olarak tescil edildiği bilgisini veren Pakdemirli, "Gaziantep baklavası, Aydın inciri, Malatya kayısısında sahip olduğumuz AB coğrafi işaret tescillerimize, 2020 yılında Aydın kestanesi ve Milas zeytinyağını ekleyerek AB coğrafi işaretini 5'e çıkarıyoruz. Coğrafi işaret ve geleneksel ürünlerin denetlenmesine ilişkin yönetmelik taslağını hazırladık. Marka yönetmeliğini ise hazırlayarak hukuki süreci de başlattık." dedi.
Balık üretimi
Pakdemirli, desteklerle su ürünleri yetiştiriciliği üretim miktarının bu yıl 400 bin tona ulaşmasını beklediklerini dile getirerek şunları ifade etti:
"Denizlerde ve iç sularda taşıma kapasitesi belirlenen yetiştiricilik alanları sayısını 28'den 32'ye çıkardık. Su kaynaklarımızda 8,2 milyon balıklandırma yaptık. Ülkemizin ve Avrupa'nın ilk tarıma dayalı ihtisas su ürünleri organize sanayi bölgesini Adana Karataş'ta kuruyoruz. Bu OSB, 215 havuz, işleme tesisi ile yeni türleri geliştirmek için ileri teknolojide teknokente sahip olacak ve 3 bin kişiye istihdam sağlayacak."
Pakdemirli, tarım topraklarının korunması kapsamında, arazilerin hobi bahçeleriyle bölünmelerini engellediklerine dikkati çekerek, "2020 yılında koruma alanı ilan edilen büyük ova sayısını 264'ten 315'e çıkardık. 2023 için belirlediğimiz 300 ova hedefine, 2020'de ulaşmış olduk. 2020'de yaklaşık 545 bin hektar alanın toplulaştırma çalışmalarını tamamladık." diye konuştu.
Su ve sulamaya 11 milyar TL yatırım
Kırsalda su ve sulama sorunu kalmaması için bu yıl 11 milyar liralık yatırım yaptıklarını dile getiren Pakdemirli, şu bilgileri verdi:
"15 baraj, 38 gölet, 6 HES, 150 taşkın koruma tesisi, 18 içme suyu ve atık su, 75 sulama tesisi faaliyete alınmıştır. 2021'i su ve sulama yatırımlarında hamle yılı olarak tasarladık. 2021 yılında 51 baraj ve 39 gölet ve bent bitirilerek depolama sayısı 1617'ye, arazi toplulaştırma çalışmalarında biten proje sayısı 307'ye, toplulaştırma yapılan alan 6 milyon hektara ulaşacaktır. İçme suyu tesis sayısı 382'ye ulaşacak ve temin edilecek içme suyu miktarı yıllık 4,8 milyar metreküp olacaktır. 137 taşkın tesisi daha bitirilerek tesis sayısı 10 bin 244 olacaktır. Biten sulama tesisi 3 bin 313'e ve sulamaya açılan saha 6,9 milyon hektara ulaşacaktır. Ülkemiz su kaynaklarının bütüncül yönetiminin, korunmasının, iyileştirilmesinin, sektörel ve münferit tahsisinin sağlanmasına ilişkin düzenlemelerin yer aldığı 'Su Kanunu Taslağı' hazırlandı ve Ulusal Su Bilgi Sistemi'ni kurduk."
Orman yangınlarında İHA kullanımı
Pakdemirli, Antarktika'da meteoroloji gözlem istasyonu kurduklarını ve yerli otomobil TOGG'un meteorolojik verilerinin entegrasyon çalışmasını başlattıklarını belirterek, "Meteorolojik veriler kullanılarak bitkisel üretimde turunçgiller, fındık ve üzümde rekolte tahmini çalışmaları başlatılmıştır." dedi.
Orman varlığının 22,6 milyon hektardan 22,9 milyon hektara çıkarıldığını söyleyen Pakdemirli, "Orman yangınlarıyla mücadelede Avrupa ve Türkiye'de ilk defa insansız hava araçları (İHA) kullanılmaya başlandı. 2021'de İHA sayısını 4'e çıkarmayı hedefliyoruz. Yeni nesil, çevreci ve milli yangın söndürme kimyasalları kullanılmaya başlandı. Hızlı haberleşme ve takip için bu yıl Yangın-CELL Haberleşme Sistemi ile Navigasyon Takip Sistemi Dijital Sistemi'ni uygulamaya aldık." diye konuştu.
Pakdemirli, odun dışı orman mamulleri dış ticaretinde artık artıya geçildiğini ve yıl sonu hedeflerinin 1 milyar dolar dış ticaret fazlası olduğunu bildirdi.
105 beygir gücünde 20 adet elektrikli traktör üretimi
Tarımda Ar-Ge ve teknoloji kullanımı konusundaki çalışmalara değinen Pakdemirli, "İlk yerli ve milli elektrikli traktörümüzün üretimine geçtik. 105 beygir gücünde olan bu traktörden 20 adedinin üretimi tamamlanmak üzere. Ayrıca 65 beygir gücündeki Elektrikli Bahçe Traktörü Prototipi Geliştirme Projesi, Bakanlığımız ve üniversite iş birliği çerçevesinde otonom ilaçlama robotu ile değişken oranlı ilaç uygulama projesi çalışmaları devam etmekte. Akıllı küpe uygulamasının 20 bin hayvanda deneme çalışmasına başlanılmıştır." dedi.
Dijital Tarım Pazarı
Pakdemirli, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile yapılan yazılım entegrasyonuyla tarım arazilerinin devir işlemlerinde 5 günlük işlem süresini 24 saatin altına düşürdüklerine dikkati çekti.
Dijital Tarım Pazarı uygulamasıyla "tohumdan çatala" dijital değer zincirini kurmak için önemli bir adım attıklarını vurgulayan Pakdemirli, "Tohumdan sofraya kadar bütün süreci kayıt altına aldık. Böylece üretim, tüketim, fiyat, ihracat ve ithalat dengesini kurmuş olduk. Ürün ve fiyat izleme sistemiyle fiyat hareketliliğini izleyerek üretim-tüketim dengesi ve fiyat dalgalanmalarının kontrol altında tutulmasına katkı sağlıyoruz. Önümüzdeki dönemde tarım sektörünün gelişme alanı yapay zeka, tarımsal teknolojiler ve dijitalleşmeyi içeren Tarım 4.0 sürecidir. Türkiye'nin tarımda öne çıkması, bu ve bunun gibi teknolojileri üretmekle mümkün olacaktır. Bu kapsamda YÖK ve üniversitelerimizle iş birliği protokolleri imzaladık." ifadelerini kullandı.
Pakdemirli, bu yıl yeni tip koronavirüs salgınına rağmen eylemleri ve faaliyetleri hız kesmeden hayata geçirdiklerini belirterek şunları kaydetti:
"Verdiğimiz sözleri ve planladığımız çalışmaları başarıyla tamamladık. 2021'de önceliğimiz, üreticiyi korumak, tüketiciyi kollamak olacaktır. 2021'de sektörümüzü tarımsal destekler ve müdahale alımlarının yanında tarım, orman ve sulama yatırımlarıyla büyütmeye ve desteklemeye devam edeceğiz. Tarım Orman Şurası kapsamında belirlediğimiz bütün eylemleri, 2020'de olduğu gibi 2021, 2022 ve 2023 yılları için aynı gayret ve özveriyle bir bir hayata geçirerek tarım orman altyapımızı daha da güçlendireceğiz."
