Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA), 2018'de insanı merkeze alan "Türk Tipi Kalkınma Yardım Modeli" anlayışıyla Türkiye'nin tecrübesini, birikimini ve dostluk elini 5 kıtaya ulaştırdı.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre TİKA, Orta Asya'dan Balkanlar'a, Afrika'dan Latin Amerika'ya kadar geniş bir coğrafyada başta eğitim, sağlık, tarım, hayvancılık, üretim, altyapı ve restorasyon alanlarında çok sayıda önemli projeyi hayata geçirdi.
Cezayir'in bağımsızlık sembolü ve Türkiye ile Cezayir arasındaki 500 yıllık dostluğun simgelerinden Keçiova Camisi, TİKA desteğiyle restore edildi. Kenya'nın Somali sınırındaki Garissa eyaletinin Dadaab bölgesindeki kamplarda faaliyete geçen Aysel ve Şerif Fındıkkaya Külliyesine donanım desteğinde bulunuldu. Başkanlığın düzenlediği Tecrübe Paylaşım Programı kapsamında Kenya'ya giden diş hekimliği ve tıp öğrencilerinden oluşan 14 kişilik üniversiteli gönüllü grubu, "Gülümseyen Çocuklar Projesini" hayata geçirerek 2 bin çocuğu sağlık taramasından geçirdi. Batı Afrika ülkesi Sierra Leone'nin başkenti Freetown'da 216 yetim kız çocuğunun kalacağı bir yetimhanenin donanımı TİKA tarafından sağlandı. Moritanya'da 1-2 Temmuz'da yapılan Afrika Birliği Zirvesinde görevli personele aşçılık, servis ve kat hizmetleri alanlarında eğitim programı düzenlendi. Komorlar'daki engellilere 200 tekerlekli sandalye verildi ve Moritanya'da bin 100 aileye gıda yardımında bulunuldu. Namibya, Gambiya, Zambiya, Etiyopya ve Güney Sudan'da 75 medya personeline TRT iş birliğiyle uygulamalı eğitimler verildi. Kamerun'da açılan modern su kuyusuyla yaklaşık bin kişi temiz içme suyuna kavuştu. Somali'deki hastanelerde çalışmalara katılan TİKA'nın gönüllü tıp öğrencileri, hastalara şifa oldu. Tunus'un Ben Arous vilayetinde meydana gelen sel nedeniyle ev ve iş yerleri hasar gören çok sayıda aileye yardım malzemeleri dağıtıldı. TİKA, Etiyopya'nın Mekele kentine 60 kilometre mesafedeki Necaşi köyünde bulunan Etiyopya Kralı Necaşi Eshame'nin türbesi ve camisi ile aynı bölgede bulunan 15 sahabenin mezarlarının restorasyonunu tamamladı.
TİKA'NIN YARDIM ELİ LATİN AMERİKA'DA
Şili'nin başkenti Santiago'da yaşayan Müslüman azınlığın en büyük ibadethanesi As-Salam Camisi ile Brezilya'da yaşlı bakımevine tadilat ve donanım desteğinde bulunuldu. Arjantin'in başkenti Buenos Aires'deki ülkenin köklü hastanelerinden Dr. Ricardo Gutierrez Çocuk Hastanesine ekipman desteği sağlandı. Paraguay'a ambulans ve tekerlekli sandalye yardımı yapıldı. Venezuela'da Materno Infatil Comandante Supremo Hugo Rafael Chavez Frias Kadın Doğum ve Çocuk Sağlığı Hastanesine 5 kuvöz, 2 radyant ısıtıcılı yatak ve 2 fototerapi ünitesi desteğinde bulunuldu. Hastanenin yenidoğan yoğun bakım ünitesinin etkin şekilde hizmet vermesi sağlandı. Öte yandan, ülkedeki Arte Fuego Atölye Sanat Okulunun tadilatı ve çevre ve düzenlemeleri de TİKA tarafından tamamlandı. - Balkanlar'a Türk tipi kalkınma modeli Balkanlar'daki en büyük restorasyon projelerinden Tarihi Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü Restorasyonu Projesi ile Bosna Hersek'teki ortak kültürel miras koruma altına alınarak köprü gelecek nesillere aktarıldı. Ayrıca, Mostar şehrinde restore edilen tarihi Karagöz Bey Medresesi (Keyvan Kethüda Mektebi) açıldı. Kosova'nın bağımsızlığının 10. yılında, Kosova Savaşı sürecinde en çok zarar gören bölgelerin başında gelen Drenas bölgesindeki Ardhmeria Kreşi yenilenerek hizmete açıldı. Başkent Priştine'de bin 800 öğrencinin eğitim gördüğü Elena Gjika İlköğretim Okulunda kapsamlı tadilat ve donanım çalışmaları yapıldı.
ASYA'NIN UZAK COĞRAFYALARINA TİKA'DAN YARDIM ELİ
Orta Asya ülkesi Tacikistan'da Meslek Edindirme ve İstihdam Programı (MESİP) kapsamında kaynakçılık eğitimleri verildi. Filipinler'de Moro Müslümanlarının yaşadığı Bangsamoro Bölgesinde kullanılmak üzere cerrahi müdahale dahil birçok tıbbi tedavinin gerçekleştirilmesinde kullanılan tam donanımlı Operasyonel Mobil Klinik bölgedeki yetkililere teslim edildi. Arakan'da Kamp 16 bölgesinde bulunan Moynergona/Bagguna dağıtım noktasında 25 bin kişiye düzenli olarak sıcak yemek dağıtılıyor. Bugüne kadar 7 milyonu aşan yemek dağıtımından Arakanlı Müslümanların yanı sıra bölgede yerleşik Bengal vatandaşları da istifade ediyor. Kırgızistan'da, dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov isminin verildiği "Cengiz Aytmatov Türkiye-Kırgızistan Kültür Merkezi" açıldı. Ayrıca, salonunun tadilat ve restorasyonu yapıldı. Özbekistan'a 50 ambulans ve 20 mobil ofis araçları teslim edildi. Ambulanslar yılda 10 milyon insana muayene hizmeti verecek. Afganistan'ın Herat bölgesinde 40 çiftçiye 16 ton yerli üretim safran soğanı dağıtıldı. Çiftçilere teknik eğitim verildi.
TİKA'DAN ORTA DOĞU'YA CAN SUYU PROJELER
Filistin'in El Halil şehrinde yer alan Hz. İbrahim ve oğulları Hz. İshak ve Hz. Yakup ile eşlerinin de kabirlerinin olduğu Hz. İbrahim Camii'nin hemen yanında bulunan Hz. İbrahim Tekkesi İmarethanesi restore edildi. Tarım arazisi ve yeşil alan bakımından Filistin'in en zengin bölgesinde bulunan Cenin şehrinde toplam 3 bin metrekarelik alan üzerine bin 700 metrekaresi kapalı fidan üretim tesisi kuruldu. Yemen'de kırtasiye malzeme içerikli 3 bin okul çantası dağıtımını kapsayan bir yardım kampanyası düzenlendi.
AVRUPA'DA RESTORASYON VE EKİPMAN DESTEĞİ
Moldova'nın başkenti Kişinev'de Moldova Cumhurbaşkanlığı binası yenileyen TİKA, Gökoğuz Yeri Özerk Bölgesinde faaliyet gösteren Acil Yardım Müdürlüğüne teknik ekipman desteğinde bulundu. Bölgede, Başkanlığın inşa ettiği Nasrettin Hoca Kreşi ilk etapta yaşları 3 ile 7 arasında değişen 72 çocuğa yatılı hizmet verecek. Kreş, Gagauz Yerindeki 26 bin nüfuslu başkent Komrat çocuklarına daha iyi ve modern şartlarda eğitim sunacak. Öte yandan, Komrat'ta 56 yatak kapasiteli Aziz Sancar Tanı ve Tedavi Merkezi inşa edildi ve merkezin donanımını da TİKA tarafından sağladı. TİKA ve Macar Turan Vakfı iş birliğinde Macaristan'da Türk kökenli 27 milletin katılımıyla Türk-Hun Kurultayı düzenlendi. Hun-Türk milletlerini yakınlaştırmak amacıyla Macar-Turan Vakfı tarafından iki yılda bir düzenlenen programa, Macaristan Ulusal Meclis Başkanı Laszlo Köver'in yanı sıra çok sayıda davetli katıldı. Başkanlık, ayrıca Macaristan'daki Osmanlı eserleri arasında yer alan Gül Baba Türbesi'nin restorasyonunu ve müze projesinin açılışı gerçekleştirdi.