The Wall Street Journal (WSJ) muhabiri Dion Nissenbaum, Türkiye'de ordunun yeniden "darbe yapma" gücünü elde ettiğini iddia ederek "Recep Tayyip Erdoğan'ın 13 yıllık iktidarı boyunca düzenli olarak marjinalleştirilmiş olan ordu, Cumhurbaşkanı'nın politik rakiplerini saha dışına atmasını izlerken, darbe yapma gücünü de yeniden kazanıyor" diye yazdı.
"SURİYE'YE KARA OPERASYONU GENERALLERİ SERTLEŞTİRDİ"
Erdoğan'ın kara birliklerini Suriye'ye göndermek için yaptığı baskının "Türk generallerin sertleşmelerine neden olduğunun" iddia edildiği yazıda, "sertleşmeye" gerekçe olarak şu bulgular da sıralandı: "Kürt isyancılara karşı yönetilen askeri harekat üzerindeki ihtilaf ve Erdoğan'a kuşku ile bakan Batılı müttefikler ile var olan ilişkiyi koruma isteği. Politikadan kaçınan ordu, Türkiye'nin yeniden ortaya çıkan ulusal güvenlik kararlarında merkez oyuncu haline geliyor."
Yazıda ayrıca ABD'li bir yetkilinin bu konuda "ABD ve Türkiye'nin orduları arasındaki ilişki geleneksel anlamda her zaman güçlü olmuştur. Şimdi ise muhtemelen her zaman olduğundan daha güçlü'' dediği de aktarılıyor.
Yazı şu şekilde devam ediyor:
"TÜRK ORDUSUNUN ETKİSİ YÜKSELİŞTE"
"Türk Ordusu'nun etkisi yeniden yükselişte, geçmişte sivil liderleri koltuklarından eden güç şimdilerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Suriye'de hareketlerine ve ülke içerisinde Kürt isyancılara karşı olan hareketleri çerçevesinde yeniden şekilleniyor."
"ORDU DÜZENLİ OLARAK MARJİNALLEŞTİRİLDİ"
"En bilinen Türk politikacılardan Recep Tayyip Erdoğan'ın 13 yıllık iktidarı boyunca düzenli olarak marjinalleştirilmiş olan ordu, Cumhurbaşkanı'nın politik rakiplerini saha dışına atmasını izlerken darbe yapma gücünü de yeniden kazanıyor."
"YENİDEN GÜÇLÜ ODAK"
"1960'dan itibaren dört sivil hükümeti darbe ile iktidardan inmeye zorlayan Türk askeri, uzun zamandır orduyu potansiyel bir düşman olarak gören Erdoğan'ın yanısıra yeniden güçlü bir odak noktası olmaya başladı."
"TÜRK GENERALLERİ DAHA ÖNEMLİ YAPNA UNSUR ERDOĞAN'IN GÜCÜNÜ GNEİŞLETMESİYLE ŞEKİL KAZANIYRO"
"Cumhurbaşkanı Erdoğan politik rakiplerini sahanın dışına iterken -kendi eliyle göreve getirdiği başbakanı güç savaşları neticesinde bu ay görevden uzaklaştırmıştı- Türkiye'nin generallerinin daha önemli bir rol oynamak konusunda önlerini açan unsur Erdoğan'ın gücünü genişletme arzusuyla şekil kazanıyor."
"ORDU, ULUSAL GÜVENLİK KARARLARINDA MERKEZ OYUNCU"
"Türk generallerin sertleşmelerine neden olan; Erdoğan'ın kara birliklerini Suriye'ye göndermek için yaptığı baskı, Kürt isyancılara karşı yönetilen askeri harekat üzerindeki ihtilaf ve Erdoğan'a kuşku ile bakan Batılı müttefikler ile var olan ilişkiyi koruma isteği. Politikadan kaçınan ordu, Türkiye'nin yeniden ortaya çıkan ulusal güvenlik kararlarında merkez oyuncu haline geliyor."
"ORDU, YEGANE ETKİLİ GÜÇ"
İstanbul merkezli güvenlik analiz şirketinde çalışan emekli ordu mensubu Metin Gürcan bu konuda şu yorumda bulunuyor; "Türk ordusu Erdoğan'a karşı frene basabilecek ve güçler ayrılığı dengesini kurabilecek yegane etkili güçtür."
"ASKER DAHA ÖNCE ERDOĞAN'A KARŞI ÇIKMIŞTI"
"Suriye meselesi askerin başkan üzerinde kontrole sahip olması konusunda en açık yol. Geçtiğimiz sene çatışmalardan kaçınmak bahanesiyle Erdoğan'ın Suriye'de güvenli bölge açmak için askeri güç kullanımını tartışmaya açtığında, askeri liderler güçlü bir şekilde karşı çıktıkları Erdoğan'ın önceki yetkilileri ve müttefikleri tarafından ifade edilmişti. Geçtiğimiz hafta Suriye'den Türkiye'nin sınır kasabalarına yönelen roket saldırılarının artış göstermesiyle birlikte Erdoğan Türk askerini Suriye'ye gönderme fikrini tekrar edince tartışma yeniden başlamıştı."
"ASKERİ SURİYE'YE GİRMEYE İKNA ETMEK ZOR"
"Erdoğan'ın müttefikleri ve ABD'li yetkililer, yüksek sayıda askeri Suriye'ye gönderme fikrini orduya kabul ettirmenin zorlu bir iş olduğunu söylüyorlar."
"TÜRK ORDUSUNUN ENDİŞESİ RUSLAR TARAFINDAN BOMBALANMAK"
"Türkiye'nin ABD ve NATO'nun onayını almadan Suriye'ye girmesi durumunda Türk ordusunun endişesi Rus jetleri tarafından bombalanmak ve Uluslararası bir kınama ile yüzleşmek zorunda kalmak yönünde."
Türk bir düşünce kuruluşu olan Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi'nden Can Kasapoğlu bu konuda şu yorumda bulunuyor; "Bu gerçekçi bir garnizon. Türkiye'nin askeri kapasitesini gayet iyi biliyorlar ve maceracı değiller."
"ERDOĞAN'IN DARBE ENDİŞESİ..."
"Başkanlık sarayı yolundaki Erdoğan'a generallerin darbe yapmayı deneyebilecekleri endişesi artıyor."
"ERDOĞAN BAŞKUMANDAN"
"Erdoğan, başkumandan sıfatıyla Milli Güvenlik Konseyi'ni yönetiyor, ordunun başına geçecek ismi atıyor, NATO'da bulunan en büyük ikinci orduyu nasıl kullanacağına karar veriyor ve Türkiye'nin askeri kararlarını almasında merkez oyuncu görevi görüyor."
OBAMA YÖNETİMİ ERDOĞAN'I DEVİRMEYİ DENEDİ Mİ?
Askerin darbe yapacağına dair spekülasyonlar Türk medyası tarafından Obama yönetiminin Erdoğan'ı devirmeyi denediğine dair haberleri ile Mart ayının sonlarında ateşlendi. Bunun üzerine bir gazeteci ABD'nin Dış İşleri Bakanlığı'nın sözcüsü John Kirby'e bu iddiaların gerçek olup olmadıklarını sordu. John Kirby, "Türkiye'de bulunan hükümeti mi devirmek istiyoruz? Bu mu yani sorunuz? Bu işittiğim en anlamsız ve saçma iddia, yanıt vererek bu soruyu onurlandırmak istemiyorum" dedi.
"TÜRK ORDUSU İDDİALARI YALANLADI"
"İki gün sonra, Erdoğan Washington'dayken, Türk ordusu alışık olunmayan bir açıklama yaparak darbe iddialarının gerçekçi olmadığı ifade edildi."
BALYOZ ve ERGENEKON HATIRLATILDI
"Görünen o ki Türk generaller darbe planlayıcısı gibi görünmekten bilhassa kaçınıyorlar, geçmişte bu tip iddialar yüzlerce askeri Erdoğan'ın isteği ile hapse göndermeye yetmişti.
Erdoğan ve İslami çizgideki partisi AKP 2002'de seçimi kazandıklarında bu dava henüz mevcut değildi. Hızlı yükselişi çoğunluğu Müslüman olan bir ülkede egemen olan askeri elitleri endişelendirmişti. 2007'e geldiğimizde, AKP'nin kurucularından Abdullah Gül'ün Cumhurbaşkanı olması konusunda askerler muhalefet ederek politik bir münakaşaya girmişlerdi. Bir yıl sonra, Türk müfettişler beş yıl önce askerler, akademisyenler ve politikacılar tarafından planlanan eski bir darbe planının ortaya çıktığını söylemeye başladılar. Yüzlerce insan gözaltına alındılar ve tutuklanarak hapse gönderildiler. İki yıl sonra yetkililer mevcut ve emekli askerler tarafından yapılmış bir başka darbe planını çökerttiklerini söylediler. Yüzlerce sanık uzun hapis cezalarına çarptırıldılar. Eleştirmenler mahkemenin göstermelik olduğunu iddia etmişler, verilen kararların Türk ordusunu etkisizleştirmek üzerine kurgulandığını söylemişlerdi. Erdoğan ise 2012 yılında şu açıklamayı yapıyordu, ''Türkiye artık sabah erken kalkanın darbe yaptığı bir ülke değildir.'' Geçtiğimiz ay içerisinde tepedeki generallerin de oldukları ve 2008'de suçlanan 275 kişinin yargılandığı davada alınan karar, yüksek mahkeme tarafından reddedildi. Yeni nesil Türk askeri yetkilileri yeniden yapılanmaya yönlendirilirken, ABD ve NATO tarafından resmen desteklenen ve İslam Devleti (IŞİD) ile savaşta yakın bir çalışma arkadaş konumundalar.
IŞİD İLE MÜCADELE
Türk ordusu İslam Devleti (IŞİD) ile mücadelede hayati bir rol oynuyor. Erdoğan ve Türkiye'nin generalleri İncirlik Hava Üssü'nün kullanılarak Suriye sınırına yakın bir noktada İslamcı radikallerin vurulmalarına onay vermişlerdi. Türkiye, Suriye sınırına binlerce asker yığmış, Avrupa kentlerinden İslam Devleti militanlarına katılmak üzere gelen yabancı savaşçıların geçiş yollarını kapatmaya çalışmışlardı.
AKAR ERDOĞAN'LA GÜÇLÜ İLİŞKİLERİ OLAN BİR İSİM
Üst düzey komutan Hulusi Akar, askerin üzerindeki etkisi nedeniyle ABD'li asker ve diplomatların itibar gösterdikleri bir isimdi. Genelkurmay Başkanı Akar, İngilizce biliyor ve NATO'nun çeşitli görevlerinde hizmet etmiş, yabancı meslektaşları ile iyi ilişkileri olan bir isim. Geçtiğimiz Ağustos ayında göreve gelen Akar, aynı zamanda Erdoğan ile de güçlü ilişkileri bulunan bir isim, geçtiğimiz hafta sonu evlenen Erdoğan'ın kızının nikahında şahitlik yaptı. Erdoğan tarafından görevinden uzaklaştırılan Başbakan Ahmet Davutoğlu da Akar'la karargahta bir görüşme yapmıştı. Davutoğlu şu sözleri ifade etmişti; ''Çevresindeki çok sayıda kriz yaşanan ülkeye rağmen Türkiye geleceğe demokratik bir sistemde güven içerisinde bakıyorsa, bunun asıl nedenlerinden birisi Türk Genelkurmayıdır. Eğer Suriye ve Irak'ta bulunan terör tehlikesi sınırlarımızda bir risk yaratacak olurlarsa, Türk Silahlı Kuvvetleri ülkemizin gücünü ve kuvvetini en iyi şekilde gösterecektir.''