Devletlerle irtibat halinde faaliyet gösteren paralı asker şirketleri Türkiye'de ilk kez gündeme geldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) talep ederse Libya'ya asker göndeririz" açıklamalarının ardından TSK'ya bağlı bir birliğin Lİbya'ya gönderilme ihtimali gündemdeydi. Fakat ilk kez "paralı asker" konusu tartışılıyor...
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başdanışmanı ve Uluslararası Savunma ve Danışmanlık Şirketi'nin (SADAT) kurucusu Emekli Tümgeneral Adnan Tanrıverdi, Independent Türkçe'den Ali Kemal Erdem'e konuştu.
"LİBYA İÇİN HENÜZ TEKLİF GELMEDİ"
Tanrıverdi, SADAT'ın kimi ülkelerin silahlı kuvvetlerine eğitim hizmeti verdiğini henüz Libya için böyle bir girişimin gelmediğini belirterek şunları söyledi:
ABD ve RUSYA'DA NASIL İŞLİYOR?
"SADAT, danışmanlık, eğitim donatım hizmetleri veriyor. Özel askeri şirketler gibi daha doğrusu paralı asker statüsünde faaliyeti yok. Öyle bir gayreti de yok. Bu tür şirketler ABD, İngiltere, Rusya'da var. Ülkeleri dış politikalarının enstürmanı olarak bunları kullanıyor. Silahlı kuvvetlerinin olmadığı yerlerde bunlardan faydalanıyorlar. Rusya'da emekli askerlerden oluşuyor. ABD'de tamamen özel şirketler olarak faaliyet gösteriyorlar. Emekli askerler ya da kendileri asker olanlardan oluşuyor. Amerikan şirketleri yurtdışında beş milyon dolardan az iş alınca denetim dışında oluyor ama beş milyon dolardan fazla iş alırlarsa ABD Dışişleri Bakanlığı'nın kontrolüne girmeleri gerekiyor."
Emekli Tuğgeneral Adnan Tanrıverdi
TÜRKİYE'NİN İHTİYACI VAR MI?
"Kesin böyle bir şeye ihtiyaç var. TSK, belli dost ülkelere eğitim desteği veriyor. Bu şirketler sayesinde asli görevini aksatmayacak bu ihtiyacı karşılayacak. Türkiye'nin köklü bir askeri geleneği var. Emeklilerden, yeni terhis olan askerlerden istihdam ederek dost ülkelere hizmet verebilirler. Böyle olursa dış politikanın enstürümanı olarak kullanılacak bir avantaj oluyor."
"RESMİ ASKERİ GÜÇ GÖNDERMEKTEN DAHA KOLAY"
"Bir ülkeye resmi askeri güç göndermek için anlaşma gerektiği ve ne kadar askerin gönderileceğinin de bu anlaşmaya bağlı olduğunu söyleyen Tanrıverdi, özel askeri şirketler ile belirlenen miktarda adam gönderilerek uluslararası kontrolün de dışına çıkılabileceğini de kaydetti."
En son Venezuela'da kaydedilen Rus paralı askerler. Wagner Group'a bağlı Rus paralı askerler, dünyanın dört bir yanındaki çatışma bölgelerinde artan nüfuslarıyla daha tanınır hale geldiler. Son aylarda Amerikalı paralı askerlerden daha popüler olan Rus askerler, şu anda Libya, Ukrayna, Venezuela, Orta Afrika ve Suriye'de bulunuyor.
"ORDU İLE AYNI DONANIMA SAHİP OLABİLİYORLAR"
Türkiye'de hali hazırda faaliyet gösteren özel güvenlik şirketlerinin kullanabileceği silahlar hayli sınırlı. Tabanca ve sayı ile sadece görev süresince verilen otomatik silah dışında silah edinmeleri mümkün değil. Özel askeri şirketlerin ise yeri geldiğinde kendi tankları bile olabiliyor.
"GİDİLECEK ÜLKENİN TEÇHİZATI KULLANILABİLİR"
Tanrıverdi yine mevzuata dikkat çekerek böyle bir şirket kurulması halinde yapılacak düzenleme ile görev alınacak ülkenin silah ve teçhizatından faydalanabileceğini söyledi.
YASAL DÜZENLEME ŞART
Her ne kadar özel şirket gibi kurulsalar da bunun için ayrı bir yasal düzenleme çıkması gerekiyor.
Türkiye'de hali hazırda Amerikan Blackwater ya da Rus Wagner gibi farklı ülkelere paralı asker gönderebilen bir şirketi bulunmuyor.
"LİBYA'YA ASKERLERİN BÖYLE GİTMESİ DAHA FAYDALI OLUR"
Tanrıverdi, Libya'ya özel askeri şirketler aracılığıyla asker gönderilmesinin daha iyi olacağını iddia ederek gerekçelerini şöyle anlattı:
"- TSK, ülkemizin güvenliği için var. Bunun bir kısmını oraya tahsis edince görev aldığı yerlerden kısmış olacağız. Öyle olursa TSK'ya yük olmaz.
- Kurulacak birlikler askerliğini muvazzaf olarak yapıp emekli olmuş tecrübeli askerlerden oluşacağı için kurulacak özel birliklerin iyi yönetilmesi halinde muharebe gücü daha iyi olabilir.
- Ülkeye ihraç malzemesi gibi döviz getirisi var. Kendi TSK'mızı oraya göndermek yerine bu tür özel şirketler vasıtasıyla bu işi yapmak daha faydalı."
"KESİNLİKLE DEVLET DENETİMİNDE OLMALI"
Paralı asker bulunduran özel askeri şirketlerin kurulması halinde bunların tam anlamıyla devlet denetimi altında olması gerektiğini söyleyen, “Türkiye buna geç kalmamalı. Bu imkanı kullanacak mevzuat çıkarmalı” dedi.
PARALI ASKERLER MİLİS GÜCÜNE DÖNÜŞÜR MÜ?
"Söz konusu bile olmaz. TSK'dan, Emniyet'ten Jandarma'dan emekli olan insanlar var bunlar öyle bir tehlike yaratıyorlar mı? Böyle bir risk olmadığına göre özel şirketlerden hiç olmaz. Şöyle bir safsata var, ismimizi, SADAT'ı kullanarak Cumhurbaşkanımızın gizli ordusuymuş gibi falan. Laf değil bunlar, tamamen hayal gücü. Tamamen çirkin muhalefet, olmayan bir şeyi söylüyorlar. Bu şirketleri kuranların tahkikatlarının yapılması lazım. Sokaktaki insanın, mafya ya da teröre bulaşmış kişilerin bu tür şirketleri kurması engellenir. Kontrollü oldukları için düşünülen sıkıntılar olmaz. Zaten yurtdışında görev yapacaklar. Türkiye'nin buna ihtiyacı var."
Emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin
İSMAİL HAKKI PEKİN: TÜRKİYE'DE DE KURULABİLİR
Genelkurmay eski İstihbarat Daire Başkanı Emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin de Türkiye'nin özel bir askeri şirket kurmasının faydalı olacağı düşüncesinde.
Pekin, "Türkiye için hazırlanabilir. Eski askerlerden böyle bir birlik hazırlanabilir. Savaşabilirler. Yapılabilir diye değerlendiriyorum. Olmalı da. Bu tür şirketler sadece savaşan şirketler değil. İstihbarat da yapıyorlar, gittikleri yerde petrol arayıp inşaat da yapıyorlar. Türkiye'de de kurulabilir" konuyla ilgili şunları söyledi.
(Habere gitmek için fotoğraflara tıklayınız)